فاضل السلطانى

شاید صدمین سالگرد شاعر نازیک الملائکه (1923-2007) و انتخاب او به عنوان «نماد فرهنگ عرب در سال 2023» توسط سازمان عربی آموزش، فرهنگ و علم (ALECSO)، منتقدان ما را برانگیزد تا میراث شعری و نقدی الملائکه را که به نظر می‌رسد تا حدودی از درخشش آن کاسته شده است دوباره بخوانند؛ با خوانشی سنجیده و موضوعی که…

‌واژه‌ها در برابر بلاهای بزرگ می‌گریزند. در لامکان ناپدید می‌شوند، شاید از شدت سرشرم. شاید هم می‌دانند در اولین آزمون سرنگون می‌شوند. بیهوده است انتظار کشیدن که از دل جهنمی که در اعماق زمین امتداد دارد بالا بیایند، یا شاید اکنون خود زیر لایه‌های ضخیم خاکستر، به سترونی تاریخ شعله بگیرند. کلمات حتی…

فیلسوفان کجا رفتند؟ و شاعران به کجا مهاجرت کردند؟ آن رمان‌های بزرگی که درآنها خیر و شر، خدعه و حقیقت، نور و تاریکی و شک و یقین با هم می‌جنگند کجا ناپدید شدند؟ «سازندگان جهان» از فلاسفه، شاعران و نویسندگان که فضای بشریت را از همان سپیده دم سرشار از رؤیاهایی درهیئت مدینه‌های فاضله کردند که درآنها…

در یک مصاحبه اختصاصی که سال 1999 در روزنامه «الشرق الاوسط» منتشر شد، از شاعره بریتانیایی کتلین رین که سال 2004 در سن نود و پنج سالگی درگذشت و یکی از بزرگ‌ترین شاعران بریتانیایی قرن بیستم به شمار می‌آید پرسیدم، آیا این روزها شعری باشکوه یا شاعری بزرگ در سطح ییتس(1865-1939) که در پایان عمرش معاصرش شد…

برسر هرنقطه عطفی، خواه عربی یا خارجی حقیقتی عریان پیش چشم ما هویدا می‌شود که نمی‌خواهیم آن را به رسمیت بشناسیم یا اندکی برآن درنگ تا ظواهر و تجلیاتش و مهم‌تر از آن دلایلش را بررسی کنیم؛ منظور من در اینجا این است که ما فاقد یک منظومه فکری و اخلاقی دارای انسجام درونی هستیم که بر رفتار و آراء ما حاکم…

در کتاب هنری میلر« کتاب‌ها و زندگی من» که اصل آن در اوایل دهه شصت میلادی منتشر شد و سال 2014 توسط اسامه منزلجی به عربی ترجمه و انتشارات المدی منتشر کرد، جمله‌ای به چشم می‌خورد که به نظر می‌رسد در نوشته‌های میلر و طبیعت زندگی‌اش استثنایی و عجیب است و منتقدان آن را «عبثی»، «نهیلیستی» و برخی …

زیاد به خودتان زحمت ندهید که عراق را در منطقه الخضرا نمی‌یابید، جایی که سیاست‌مدارها حدود بیست سال است درآن پناه گرفته‌اند بلکه در نقیض تاریخی آن... قهوه خانه الشابندر، و کافه «قهوه و کتاب»، خیابان المتنبی و نمایشگاه‌های همزمان کتاب در نجف و بصره و سلیمانیه و اخیراً در بغداد می‌یابید که زنان و…

درسفر اخیرم به مغرب که به دعوت بزرگوارانه «مؤسسه اصیلة» در چهل و دومین دوره بین‌المللی خود مشاهده کردم، میان آنچه طی چندین دهه از زمانی که به مدت دو سال در اواخر دهه هفتاد تصحیل کردم و آنچه اکنون لمس می‌کردم دست به مقایسه می‌زدم. درخصوص سطح آموزش و تدریس زبان عربی، تغییری هائل روی داده است. زبان…