وعده‌گاه اوکراینی جده 

کسانی که در نشست جده پیرامون اوکراین شرکت کردند، می‌دانند که به کنکاش درباره بحرانی پرداختند که جهان چندین دهه‌ است مشابه آن را به خود ندیده است... بحرانی بسیار خطرناک درصحنه اروپایی‌ آن. و غوطه‌ور شدن یک کشور بزرگ در آن. و غرب در تصمیم خود پا را برای جلوگیری از پیروزی روسیه بسیار فراتر گذاشت. و طرفین درگیری نه توان پیشروی دارند و نمی‌توانند عقب نشینی کنند. و پیامدهای سیاسی، اقتصادی و نظامی تداوم این درگیری، که از لحظه شعله‌ور شدن آن، توانایی سازمان ملل را برای یادآوری اصولی که بر آن بنا شده بود، مختل کرده است.توانایی سعودی برای میزبانی از نشستی در باره این موضوع پیچیده و درهم تنیده ناشی از سرمایه‌ای است که به ویژه در سال‌های اخیر ذخیره کرده است. و این حاصل عملکرد مسئولانه در تعامل با بحران‌های منطقه‌ای و بین‌المللی است. حقیقت این است که به موازات برنامه رنسانس داخلی که با چشم انداز «2030» به راه افتاد، ریاض علاقه‌مند به ایجاد شبکه‌ای از روابط بین‌المللی بود که امکان حضور مضاعف خود در امور اقتصادی و سیاسی جهان را با هم فراهم کرد. و برای هر کس که سلسله اجلاس‌هایی را که سعودی در سال‌های اخیر شاهدشان بوده و مجموعه‌ای از سفرهای شاهزاده محمد بن سلمان به پایتخت‌های تاثیرگذار و و درحال اوج‌گیری را به یاد می‌آورد، جای تعجب نیست که نشست اوکراین در جده برگزار شد. سعودی روابط جدیدی را برقرار و بر روابط قدیمی تمرکز دوباره کرد و سیاست پل‌ها را به سمت کشورهای همسایه و دور در پیش گرفت. منافع اساسی بر لرزنده بودن رابطه با آمریکا غلبه کرد. روابط نزدیکی با روسیه برقرار کرد که فراتر از مجاورت کرسی‌ها در «اوپک پلاس» بود و یک رابطه استراتژیک واقعی با چین برقرارکرد که باعث شد پکن میزبان گفت‌وگوی سعودی و ایران شود که با بیانیه معروف سه جانبه پایان یافت. علاوه بر این، سعودی همچنین در اجلاس اخیر کشورهای عربی میزبان رئیس جمهوری اوکراین بود و روابط خود را با هند، برزیل، ترکیه و آفریقای جنوبی تقویت کرد. این زرادخانه روابط بین‌المللی، اعتبار و اعتماد به بازیگر سعودی، توانایی نزدیک شدن به پرونده‌های دشوار، به ویژه جنگ روسیه و اوکراین را داد.واضح بود که شرکت کنندگان به جنگ روسیه و اوکراین از یک دریچه نگاه نمی‌کنند. محاسبات چین بسیار پیچیده است. شکست روسیه در جنگ امید به بازگشت تایوان به خانه اطاعت را به تعویق می‌اندازد. مشارکت عمومی در کنار ولادیمیر پوتین، چین را وارد یک گسست عمیق با غرب می‌کند که اقتصاد جهانی و خود اقتصاد چین را تهدید می‌کند. هند نیز محاسبات پیچیده‌ای دارد. روی طناب بی‌طرفی راه می‌رود. روابط قدیمی خود با روسیه را دستخوش خطرنمی‌کند. این کشور با نگرانی نقش رو به رشد چین و زرادخانه‌اش را تماشا می‌کند و به دنبال کسب درآمدهای ناشی از ترس غرب از شبح نزدیک به «عصر چین» است. در میان حاضران، کشورهای اروپایی که تصمیم خود را در برابر «تجاوز روسیه» گرفته‌اند و کشورهایی از سایر قاره‌ها بودند که ترجیح می‌دهند زیر پرچم دعوت به صلح منتظر بمانند.نشست جده در میان بروز نشانه‌های فزاینده‌ مبنی بر ورود درگیری به مرحله خطرناک‌تر برگزارشد. پهپادهای اوکراینی، برگه دور نگه داشتن مسکو و خاک روسیه از جنگ را از دست پوتین گرفت. پهپادهای زلنسکی بارها بر فراز شهری که کرملین و اربابش در آن اقامت دارند پرواز کردند. وقوع «جنگ غلات» احساس خطر درگیری را دوچندان کرد، زیرا اثرات مضر آن بر سفره فقرای کشورهای دور و نزدیک ظاهر شد. هدایای پوتین به برخی کشورهای آفریقایی مشکل را حل نمی‌کند. «جنگ غلات» باعث آغاز «جنگ بنادر» شد و دریای سیاه مانند دامی برای همه جهان تبدیل شد.بن بستی بی‌سابقه در بحران‌های بین‌المللی. ولادیمیر پوتین در جنگ بیش از حد پیش رفت. او نمی‌تواند بدون دستاوردهایی پاپس بکشد که به او کمک می‌کند تا اعلام پیروزی کند که بر مرگ هزاران سرباز و آسیب به اقتصاد سرپوش بگذارد، علاوه بر آسیب بزرگی که به چهره وارد شد. اگر عملکرد ارتش روسیه در مقابل ارتش اوکراین همین است، پس اگر رویارویی مستقیم با «ناتو» باشد، وضعیت چگونه خواهد بود؟ ناتوانی پوتین در بازگشت ساده از جنگ مشکلی است که باید حل شود. قادر به پایان بخشیدن نیست. او قادر به برقراری آتش‌بس بر اساس مواضع کنونی نیست. نیاز ارتش روسیه به خنثی کردن ضدحمله اوکراین باعث شد تا مقدار زیادی مین کار بگذارد که مردم را به یاد بلای جنگ جهانی دوم، اجساد سربازان و اعضای بریده شده می‌انداخت.دیدار جده دیروز یعنی در ششم اوت به کار خود پایان داد. تقدیر چنین خواست که این روز در حافظه جهانیان با رویدادی هولناک و بی‌سابقه همراه بشود. سالگرد پرتاب بمب اتمی آمریکا بر هیروشیما. جهان عادت داشت که این روز را فقط به عنوان مقطعی از تاریخ به یاد بیاورد که جهان قرار بود از درس‌های سخت آن عبرت گرفته باشد. با جنگ اوکراین، این روز طعم دیگری یافته است. اظهارات تعدادی از مقامات روسیه در مورد شرایط استفاده از سلاح هسته‌ای و احتمال لغزیدن جهان به چنین وضعیتی، نگرانی‌های بسیاری را برانگیخت. سخنان دبیر کل سازمان ملل متحد به این ترس‌ها مشروعیت بالایی بخشید، زمانی که اعلام کرد: «طبل‌های جنگ هسته‌ای دوباره کوبیده می‌شوند».سعودی در برابر احساس جهانی فزاینده مبنی بر اینکه جنگ روسیه و اوکراین رو به بزرگ‌ترین خطرات دارد، به دنبال برگزاری نشستی در جده بود. اعتبار سیاست خارجی آن باعث شد که تعداد شرکت کنندگان در نشست کپنهاگ دو برابر شود. جایی برای یک راه حل جادویی وجود ندارد که با یک درخواست یا بیانیه انجام شود. بحرانی خطرناک و پیچیده نه تنها مربوط به آینده اوکراین، بلکه به موقعیت روسیه در این جهان که بر ویرانه‌های جهان تک قطبی در حال شکل گیری است. واضح است روسیه که در دیدار جده غایب بود، آن را از نزدیک دنبال می‌کرد. اراده بین‌المللی برای توقف جنگ روسیه و اوکراین وجود دارد که انتظار می‌رود بیشتر متبلور شود. مقیاس تلفات انسانی هر دو طرف، آسیب به اقتصاد جهانی، رنج ناشی از «جنگ غلات»، ترس از گسترش جنگ و شبح هسته‌ای فزاینده، همه عوامل فشاری برای پایان دادن به « فاجعه اوکراینی» هستند. وعده‌گاه جده گامی در مسیر تبلور اراده وحدت‌بخش برای راه حل است، باوجود موضع گیری‌ها و قرائت‌های مختلف. شايد جهان نيز بر خستگي متخاصمان و نااميدي آنان از پيروزي شرط مي‌بندد.