بدر بن عبد الله بن فرحان
وزير فرهنگ سعودی
TT

خداحافظ فرزند «این زمین»

با درگذشت شاهزاده بدر بن عبدالمحسن بن عبدالعزیز آل سعود، ادبیات عرب یک نماد فرهنگی و پادشاهی سعودی، «معمار کلمه» و یکی از برجسته‌ترین آفرینندگان خود در سفری به طول پنج دهه را از دست داد.
درست است که نوآوری نمی‌میرد، اما رفتن ماه تمام خلأ بزرگی در آسمان اشعار بی نظیر، ترانه‌های نو و هنرهای تجسمی باقی می‌گذارد. خدا رحمتش کند در هر کاری استثنایی بود و در امر نویسندگی جدی و مخلص و همین امر باعث شد که از همان دوران کودکی خود را وقف این کار کند.
البدر شعر را به فضاهای جدیدی برد، آن را به سطح دیگری از خلاقیت رساند، مکتب شعری تأسیس کرد و توانست با کلام ما تصاویر منحصر به فردی بیافریند و ثابت کند که او «از این سر زمین» بی نظیر است. محصول او آمیزه‌ای از میراث باستانی اوست با ابزارهای مدرن که از قافیه‌ها، عبارات، تصاویر و ترکیب بندی‌ها دور نمی‌ماند.
البدر با شعرهای متعددی که فراتر از «ابرها» بود، داوطلبانه قلم خود را برای وطن به کار گرفت و در تمام مناسبت‌های ملی به موقع با شعر خود حاضر شد. سعودی‌ها از او «الله البادي، حدثينا، عز الوطن:خداوند جاوید، با ما سخن بگو از شکوه وطن» را حفظ كردند و او با كلمات حماسه‌هاى شعرى فراموش نشدنی ملى مانند «فارس التوحيد، وطن الشموس، أئمة وملوك: سواره توحید، وطن خورشیدها، امامان و پادشاهان» را نوشت. به اشعار شاعرانه‌ای که او در طول پنج دهه به طرفدارانش ارائه کرد، که زنده ماندند و در خاطرات و احساسات مردم پراکنده شدند، توانایی برتر او را در به کارگیری میراث و فرهنگ ما در متونش منعکس می‌کرد. و خادم حرمین شریفین، ملک سلمان بن عبدالعزیز آل سعود - خداوند او را حفظ کند - با اعطای سربنده ملک عبدالعزیز از او تقدیر کرد و این بیانگر قدردانی همه سعودی‌ها به خاطر مشارکت‌های بزرگ شاعرانه او بود.
در اولین روزهای تولد وزارت فرهنگ، در سال 2018، البدر از زمان و تلاش خود برای ارائه مشاوره و کمک به حمایت از هر چیزی که فرهنگ را در همه بخش‌های آن ارتقا می‌بخشد، دریغ نکرد. حضور مستمر او در رویدادهای فرهنگی، حمایت‌ها و تشویق‌های او برای من و همکارانم الهام بخش بود و پیشنهادات او سفر فرهنگی ما را غنی‌تر کرد، چرا که او مبتکری تکرار ناشدنی بود و از زمان تصدی ریاست جامعه فرهنگ و هنر سعودی در سال 1973 در مدیریت فرهنگی متخصص است.
در شبی که در خاطرم ماندگار شد، «یونسکو» درهای خود را در روز جهانی شعر در سال 2019 به روی این شاعر بزرگ گشود تا تماشاگران را با شاهکارهایش مسحور کند. خوب به یاد دارم او در معرفی خود گفت« شهروندی از پادشاهی عربی سعودی، سرگرمی من نقاشی و کارم نوشتن شعر است» او از همان دوران کودکی به اهمیت وقف تمام وقت خود به عنوان یک شاعر پی برد و طی بیش از پنج دهه توانست با شرط بندی بر استعداد خود برنده شد.
و با حنجره «صدای زمین» طلال مداح، هنرمند فقید سعودی، «معمار کلمه» شاهکارش«عطني المحبة: عشق را به من بده» را در پایان دهه شصت قرن پیش نوشت. باگذشت بیش از 56 سال، او با بیش از آنچه خواسته بود، رفت: میلیون‌ها عاشق، زندگی جاودان برای آفریده‌هایش، و رودخانه‌های درخشان آنچه نوشته بود، که نورشان تا روشنایی شب‌های ما را فرا گرفت و با اشک‌های جاری ما به پایان رسید.
علاوه بر حضور شاعرانه‌، زندگی دیگری در آتلیه‌ی شاهزاده شاعر وجود داشت که در آن شعرهایی در قالب نقاشی‌های هنری می‌کشید و همچنان «افق‌های بی‌پایان و درهای غیرمنتظره» را در آن ترجیح می‌داد. او از همان ابتدا به شباهت شعر و نقاشی اعتقاد داشت و این ویژگی ثابت در نقاشی‌های شگفت انگیز او بود که در آن صحرا و دریا و افق باز آنها را در هم آمیخت.
البدر به عنوان یک شاعر واقعی و نقاش نوآور که سعودی‌ها در هر فرصتی به او افتخار می‌کنند، نقطه عطفی در فضای خلاقیت انسان بود. ما از نظر فیزیکی با البدر خداحافظی کردیم، اما روح او همراه با فرهنگ سعودی، ایجاد انگیزه در جوانان و الهام بخش نسل‌های آینده خواهد بود.
وی در تأسیس بنیاد فرهنگی بدر بن عبدالمحسن بینشی عمیق داشت که امیدوارم متولیان آن به حمایت از نهضت فرهنگی در کشور، با آنچه بنیانگذارش در آرزوی آن بوده و به عنوان بخشی از حفظ میراث ما و ارج نهادن به آن و سرگذشت یکی از مهمترین نویسندگانی که از تاریخ ما گذشت، ادامه دهند. مایه خوشبختی است که همکاران او در سازمان ادبیات، انتشارات و ترجمه آهنگ ویژه‌ای را برای شاهزاده بدر بن عبدالمحسن در آزمایشگاه نقد سعودی ایجاد کنند که به مطالعه شعر او، تجربه، مستندسازی و ارائه آن به نسل‌های آینده بپردازند.
خداوند بدر را رحمت کند و او را در بهشت وسیع قرار دهد.
* وزیر فرهنگ سعودی