سوسن الشاعر
TT

محاصره کامل طرح توسعه طلبانه ایران

جف وایس همکار موسسه مشورتی که مرکز آن در بوستن است و متخصص مذاکرات میان شرکت‌های بزرگ و نویسنده کتاب «راهنمای هاروارد بیزینس ریویو در مذاکرات» به کسانی که قصد دارند وارد مذاکره شوند این نصیحت را می‌کند« برای ورود فوری به موضوع عجله نکنید».
برعکس آنچه به نظر می‌رسد و عکس اظهارات مقامات ایرانی، ایران برای انجام مذاکرات عجله دارد و ایالات متحده آن را نمی‌پذیرد.
ایران می‌خواهد تعداد صندلی‌ها را بیشتر کند و میز فقط میان او و ایالات متحده تقسیم نشود. ایران می‌خواهد همین الآن مذاکرات را شروع کند پیش از آنکه تحریم‌ها بر اوضاع اقتصادی خفه کننده تأثیر بگذارد و برگه‌هایش در مذاکرات را از دست ندهد. پیش از آنکه تحریم‌ها بر امکانات و توان حمایت مالی نمایندگانش در منطقه اثربگذارد. به همین دلیل ایران تصمیم گرفت منتظر ننشیند. تصمیم گرفت مذاکرات با ایالات متحده را با دخالت بین‌المللی انجام دهد.
ایران با شرط بندی بر جنبه‌هایی از شخصیت ترامپ که او را انفعالی نشان می‌دهند، خط قرمزهای مربوط به حمله به «دوستان» و «منافع» که چندین مقام امریکایی ترسیم کردند عبور کرد. پمپئو وزیر خارجه امریکا گفت« هرگونه حمله به متحدان ایالات متحده از طرف ایران یا نمایندگانش، پاسخی قاطع خواهد گرفت». به منافع امریکا در تنگه هرمز نزدیک بندر فجیره و خطوط انتقال نفت سعودی حمله شد. ایران منتظر واکنش انفعالی بود که شاید از یک ضربه مشخص در داخل ایرانی بیشتر نباشد و زمینه ساز دخالت بین‌المللی بشود که دعوت به خویشتن‌داری کنند و پرونده مذاکرات را بر میز بگذارند. دخالتی فوری که زمانبندی و شرایط را بر ایالات متحد تحمیل کند نه اینکه دستش را باز بگذارد شروط و شرایط مناسب را انتخاب کند، چرا که ایران از ادامه طولانی مدت این وضعیت خفه کننده هراس دارد که ناچار شود در ضعیف‌تر حالت تن به مذاکرات بدهد.
اکنون زمان از نظر ایالات متحده و متحدانش مناسب نیست. آنها می‌خواهند اول تحریم‌ها به نتیجه برسند تا سیاست تنگ کردن حلقه محاصره سر و بریدن دم و پایان بخشیدن به طرح توسعه طلبانه ایران و تهدیدهایی که این نظام برای امنیت جهانی دارد، ثمربخش بشوند.
تنگ کردن حلقه محاصره اقتصادی ایران و کوبیدن مواضع کارگزارانش بر روی زمین و شدت بخشیدن به کنترل دریایی بر حرکت کشتیرانی به منظور پایان دادن به قاچاق اسلحه ایرانی برای آنها و جلوگیری از دور زدن تحریم‌های اقتصادی دو سیاستی هستند که نوع مذاکرات را در آینده معین می‌کنند و چارچوب‌شان را مشخص می‌سازند.
به همین دلیل کشورهای عضو شورای همکاری خلیج با همآهنگی نیروی دریایی امریکا گشت‌های امنیتی در آبهای بین‌المللی خیلج عربی راه انداختند آن طور که خبرگزاری رویترز از ناو شماره پنج امریکایی گزارش کرد. براساس بیانیه ناو پنجم امریکایی «کشورهای عضو شورای تعاون خلیج... دقیقا بر تقویت سطح ارتباط و همآهنگی میان خود برای حمایت از همکاری منطقه‌ای دریایی و عملیات امنیت دریایی در خلیج عربی پرداختند».
براساس آنچه هفته گذشته در جلسه‌ای در مقر ناو شماره پنج امریکایی در منامه پایتخت بحرین مورد توافق قرار گرفت، کشتی‌های کشورهای شورای همکاری خلیج، خواه نیروی دریایی یا مرزبانی ساحلی با همآهنگی محکم با همدیگر و نیروی دریایی امریکا فعالیت خواهند کرد.
لازم است که در برابر خصم ننشینی وقتی او خیالی آسوده دارد و وقت را آن طور که بخواهد در اختیار داشته باشد مثل ایران اکنون. همچنین لازم است آن طور که وایس گفته عجله‌ای برای بازکردن موضوع به خرج ندهی بلکه باید آن را خسته کنی و سپس با او بنشینی. به همین دلیل جواد ظریف گفت« قرار دادن ما در برابر دو گزینه مذاکره یا جنگ کاملا مردود است و ما امکانات مقاومت و رویارویی را داریم». همچنین سخنگوی شورای امنیت ملی ایران گفت« در سایه سیاست کنونی واشنگتن مذاکراتی وجود نخواهد داشت. مذاکرات به طور عملی از وقتی شروع می‌شوند که واشنگتن فشارها و تهدیدها را متوقف کند و رفتارش را تغییر دهد. به برخی فرستاده‌ها که به طور غیر رسمی با ما دیدار داشتند گفتیم که موضع کنونی ما عدم مذاکره است».
ایرانی‌ها این اظهار نظرها را وقتی اعلام کردند که سیاست پلکانی ایران شکست خورد و بعد از اینکه ثابت شد ایالات متحده امریکا و متحدانش بر انتخاب شرایط و زمان مناسب برای نشستن پشت میز مذاکرات اصرار دارند.