انعام کجه جی
روزنامه نگار ونویسنده
TT

کارت قرمز برای رئیس جمهوری

«بهار عربی» شکوه شماری از رؤسای جمهوری قدرتمند عرب را از بین برد. تخت‌هایی را واژگون کرد که صاحبانشان تصور می‌کردند تکان نمی‌خورد. اما هیبت در یک رژیم توتالیتر و یک رژیم دموکراتیک متفاوت است. اینکه خودخواسته احترام بگذاری مانند این نیست که ازسر اجبار کرنش کنی. چه چیزی باعث می‌شود رئیس جمهوری فرانسه سال به سال هیبت خود را از دست بدهد؟
شاید کمی سنش نسبت به پیشینیانش باشد. خمیر برای تخمیرشدن به زمان نیاز دارد. روزی که وارد «الیزه» شد چهل ساله بود. یک جوان بلندپرواز و بدون تجربه سیاسی. پرهیجان کت خود را در می‌آورد، آستین‌هایش را بالا می‌زند و به خیابان می‌رود تا با شهروندان دیدار کند. اینها مردم او هستند که او را انتخاب کردند. اما در میان آنها کسانی هستند که از این الفت بهره‌برداری می‌کنند. مردم عادت کردند رئیس جمهوری دور و در محاصره محافظان باشد. نزدیک شدن به او حساب شده و چشم‌ها باز و دست‌ها روی ماشه است.
در ماه‌های اخیر، ماجرای استقبال از رئیس‌جمهوری بارها با سوت کشیدن و کوبیدن روی ظروف همراه بوده تا مخالفت خود را با تصمیم‌های او، به‌ویژه افزایش سن بازنشستگی اعلام کنند. در سفر رئیس جمهوری مکرون به یک استان مردی دست خود را دراز کرد و سیلی به صورتش زد. سیلی‌زن در حضور قاضی عذرخواهی نکرد و به 18 ماه زندان محکوم شد. او به این حکم اعتراض کرد و پس از 3 ماه آزاد شد.
شب همین شنبه گذشته قرار بود مکرون در دیدار فینال جام حذفی فوتبال فرانسه حضور یابد. در دوره‌های قبلی مسابقات رسم بر این بود که رئیس جمهوری قبل از سوت شروع برای دست دادن با بازیکنان پایین می‌آید. این بار 3000 پلیس برای حفظ امنیت در « ورزشگاه دو فرانس» حضور خواهند داشت.
این سخن را صبح شنبه می‌نویسم. با این احتمال که ماکرون با توجه به فراخوانی که اتحادیه‌های کارگری برای او تدارک دیده‌اند، در مسابقه حضور نیابد. آنها 30 هزار کارت قرمز برای هواداران چاپ کردند تا وقتی رئیس جمهوری پا به ورزشگاه گذاشت به او نشان دهند. همچنین 10 هزار سوت بین هواداران پخش شده تا در دقیقه 49 بازی با هم سوت بزنند. و این اشاره به ماده‌ای است که این عدد را در قانون اساسی دارد و به دولت اجازه می‌دهد بدون مراجعه به مجلس قانون تصویب کند.
مکرون همچنان اصرار دارد که برای ملاقات با شهروندان در سراسر کشور برود. با این حال، او شروع به در نظر گرفتن تظاهرات اعتراضی کرد و تحرکات خود را اعلام نمی‌کند. «فالکون» کوچک او بدون اینکه کسی بداند به کدام سمت می‌رود، بلند می‌شود. کمی قبل از فرود به استاندار منطقه اطلاع داده می‌شود. او مجبور نیست با مردمی که به استقبال او بیرون می‌آیند دست بدهد، اما این سرگرمی است که از رئیس جمهوری شیراک، رکورددار دست دادن و نوازش، آموخته است.
فرانسوی‌ها شیراک را دوست داشتند و عشق‌شان در لحظه مرگ او تجلی یافت. اما محبوبیت ماکرون رو به کاهش دارد. رئیس جمهوری که می‌بیند پاریس در آتش می‌سوزد و او سرحرف خود می‌ماند. چند روز پیش یکی از کارگران سندیکایی جلوی او را گرفت و ارقامی درباره افزایش قیمت به او داد. رئیس جمهوری در پاسخ گفت:« تو چرند می‌گویی». سندیکایی ساکت ننشست و گفت:« بلکه این تو هستی که هر روز و 5 سال مزخرف می‌گویی». دوربین‌ها صدا و تصویر را مخابره کردند. حفظ هیبت در عصر گوشی‌های هوشمند و صفحه‌های ‌نمایش دشوار است. دانشجویان صحبت ماکرون را در حین ایراد سخنرانی در لاهه در جریان سفر رسمی به هلند قطع کردند. آنها بنری را برافراشتند که روی آن سه عبارت « رئیس جمهوری خشونت و دورویی» نوشته شده بود.
ژنرال دوگل با آن جایگاهش، استعفا کرد زیرا خواهان اجماع عمومی در مورد سیاست خود بود. جمله معروفش را گفت:« من بعد از شصت سالگی دیکتاتور نمی‌شوم». هر رئیس جمهوری سبک خاص خود را دارد. سبک خود مرد است. سارکوزی از یک حومه شهر بازدید کرد و با چشمانی قرمز با سوت کشیدن جوانان روبرو شد و آنها را زباله توصیف کرد. اولاند وقاحت سارکوزی را نداشت. در یکی از سفرها دید برخی کف می‌زنند و برخی سوت می‌کشند. او لبخندی زد و خطاب به حاضران گفت: «تشویق‌های زیادی می‌شنوم و اندکی بیان ناامیدی. ناامیدها همیشه هستند.»
وزیر گابریل عطال برای دفاع از مکرون برخاست. گفت او رئیس‌جمهوری را که با سوت روبه رو می‌شود بر رئیس‌جمهوری که پنهان می‌شود ترجیح می‌دهد.