سمير عطا الله
نویسنده و روزنامه‌نگار لبنانی، در روزنامه‌های النهار و دو مجله الاسبوع العربی و الصیاد لبنانی و روزنامه الانباء کویتی فعالیت کرده است
TT

مدال ملالت

در مدت اخیر اخبار رسیده از فضا یا آنهایی که به آن سوی فضا می‌روند رو به افزایش گذاشت. خبری می‌گوید وزارت دفاع امریکا وجود موجودات فضایی را خیلی جدی می‌گیرد. خبر دیگر هم می‌گوید، یکی از آژانس‌ها برای سفرهای «توریستی» به فضای بیرون از زمین برنامه‌ریزی می‌کند. هیجان انگیز اینکه بخش بزرگی از این اخبار که در گذشته تخیلی بودند اکنون در دایره احتمالات وارد شده‌اند. در قرن پیش، ایالات متحده به دنبال داستان‌های موجودات فضایی و نقاشی‌های کارتونی آن بود تا مردم عقب مانده را پس از جنگ جهانی دوم سرگرم کند. هیچ مجله و روزنامه‌ای نبود که خبر یا تصویری از جابه جایی پسرعموهای ما در سیاره‌های دیگر نداشته باشد. عقل‌ها هم خوش داشتند که باور کنند، یا دست‌کم ایده وجود موجودات دیگر را بپذیرند. یا زندگی دیگر را. از سال‌ها خودروهای مسافر مریخ شروع به جست‌وجوی آب در سطح آن سیاره کردند؛ چرا که دلیل قاطع بر وجود زندگی است درعمل به آیه کریمه« و جعلنا من الماء کل شی حی/همه چیز را از آب زنده ساختیم».

نه جست‌وجو متوقف شد و نه مخیله ایستاد. چقدر عجیب است مخلوقی که زمین برایش تنگ شده و به دنبال آن طرف‌تر ازآن است. روس‌ها سفرهای فضایی را در دهه پنجاه آغاز کردند درحالی که هنوز گندم وارد می‌کنند. امریکایی‌ها به سرعت خود را به آنها رساندند مبادا از بالا برسرشان بمب بریزند. مسابقه رفتن به فضا به «رالی» فضایی هیجان انگیزی بدل شد. فضا پرشد از ماهواره‌هایی که از هرجنبش در شهرهای این جهان عکس می‌گیرند تا جایی که تبدیل به دلیل و مدرک در دادگاه‌ها شدند. بازپرس انفجار بیروت از هفت کشور که ماهواره‌شان شبانه روز بالای سر لبنان می‌چرخند و عکس می‌گیرند و مکالمه‌ها را ضبط می‌کنند و پرده بر خیانت‌های خانوادگی می‌کشند، درخواست عکس کرد.

انسان در دنیای کوچکش دلتنگ می‌شود. نه دریاها و نه اقیانوس‌ها، نه کوه‌ها و نه بیابان‌های یخی وسعت بلندپروازی‌اش را ندارند. هر وقت از سفری پا به زمین نهاد، آماده سفری دیگر شد. نه فقط از بابت بلندپروازی، بلکه ازعقده ترس نیز. ترس از اینکه یاوه کاری‌هایش در این سیاره به انفجار منجر شود. که آن هم از مدت‌هاست در معرض تهدید انفجار قرار دارد؛ با آلودگی، انفجار جمعیت یا مشکلات تغییرات اقلیم. به هیچ وجه نمی‌توان به موجود بشری اعتماد کرد. برخلاف دیگر موجودات، به شکل خطرناکی عجول است. همیشه این احساس را دارد که هرچه دارد او را بس نیست. ایلون ماسک، مبتکر خودروی برقی نیز آماده سفر به فضا می‌شود. اکنون که ثروتمندترین فرد روی کره زمین شده، دیگر چیزی بین ما وجود ندارد تا مایه جلب توجه او بشود. هنوز مشخص نکرده به کدام سمت سفرمی‌کند. شاید ماه و شاید هم مریخ و بعد هم با باری از هدایا برمی‌گردد؛ سنگریزه و شن و سنگی که در ویترین‌های شیشه‌ای به نمایش درمی‌آیند.مدال بزرگ ملول شدن.