سمير عطا الله
نویسنده و روزنامه‌نگار لبنانی، در روزنامه‌های النهار و دو مجله الاسبوع العربی و الصیاد لبنانی و روزنامه الانباء کویتی فعالیت کرده است
TT

دیپلماسی گروگان‌ها

ایران فاقد تجربه سیاسی یا دیپلماسی نیست، اگرچه نظام ترجیح می‌دهد آن‌ها را هرچه بیشتر با نشانه‌های قدرت همراه سازد. بین این دو گزینه، همواره به دومی تمایل دارد، برای دستیابی به دو هدف اصلی؛ اول ترساندن دشمنان به گونه‌ای که همه به یاد داشته باشند همیشه پشت هویج، یک چماق است. اکنون از آن نوعی که در آسمان و زمین می‌چرخد و کودکان لبنانی را از یک ساعت خواب محروم می‌کند. پهپادها نمی‌خوابند. به باور یا به یقین من، همان‌طور که اکنون «ترند» میان همکاران است، ایران می‌خواهد همیشه به عنوان یک هشدار یادآوری و بازسازی کند. و دوم، هشدار به هم‌پیمانان از وسوسه انشعاب و از وضعیت جنگ دائمی، مانند چرخی که به محض وزیدن باد حرکت می‌کند، هرچند که جهت باد هرچه باشد.
حتی زمانی که تهران وارد روند سیاسی می‌شود، بر این باور است که این مسیر نمی‌تواند بدون بازآفرینی بازی گروگان‌های سفارت آمریکا که منجر به سقوط جیمی کارتر و پیروزی رونالد ریگان شد، نفوذ و موقعیتش را بر سر میز قدرت تضمین کند. هدایای متقابل میان دشمنان در جنگ. لزوماً چنین معامله‌هایی به صورت حضوری برگزار نمی‌شوند. در مواقع اضطراری، اشارات نیز به کار می‌روند.
البته مشخص است که سیاستمداران ایرانی در ابتدا نظامی هستند، یا بهتر بگوییم انقلابی‌هایی در مراتب «سپاه»، چه در شورای اسلامی و چه در انقلاب.
مشکل در این است که بین حال و زمانی که ایران بالاخره تصمیم می‌گیرد که انقلاب مداوم، خرابی مداوم است، چه رخ خواهد داد و کسی نمی‌تواند، چه در همسایگی نزدیک و چه در دنیای وسیع‌تر، در سایه چرخ فلکی که از چرخیدن خسته نمی‌شود، به زندگی ادامه دهد. اما این چرخ فلک فقط به دور خود می‌چرخد و دایره‌های کوچک‌تری ایجاد می‌کند، در حالی که قاعده تغییر نمی‌کند: تنها در خط مستقیم امور به درستی پیش می‌روند.
ایران در نبردی است که اکنون مستقیماً با آمریکا و اسرائیل درگیر شده است. اما هزینه‌های بالای آن را از همین لحظه، فلسطینیان و سایر عرب‌ها، گرچه با شدت‌های متفاوت، می‌پردازند. وقت آن رسیده که عرب‌ها خود بگویند برای سرزمین و مردم‌شان چه می‌خواهند. قدس یک «تابلو» و فلسطین یک عزای همیشگی نیست که قطع نشود. چیزی عظیم‌تر، نجیب‌تر و مقدس‌تر از حمایت دیگران از این قضیه نیست، اما ایرانیان بهتر است به یاد داشته باشند که این قضیه یتیم نیست، بلکه زهدان است.