وائل مهدی
روزنامه نگار حوزه نفت روزنامه "الشرق الاوسط"
TT

«اوپك» و مبارزه برای سهمیه هاى تولید

بازار نفت کشورهای عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش را مجازات کرد، زیرا قیمت نفت در نیویورک و لندن کاهش یافت، پس از آنکه این سازمان از تعویق نشست ائتلاف وزیران و نشست های همراه آن از ٢٦ نوامبر به ٣٠ نوامبر خبر داد.
پس از اعلام سازمان مبنی بر تغییر در شيوه برگزارى جلسه از حضورى در وين پایتخت اتریش به طور مجازی، قیمت ها همچنان رو به کاهش دارد و به سمت کاهش ماهانه 16 درصدی پیش می روند.
چرا بازار «اوپك پلاس» را تنبیه کرد؟! چون به تعویق افتادن این نشست نشانه ای از رويارويى ائتلاف با اختلافات داخلی است که مانع از رسیدن به توافق می شود.
این اختلافات چیست؟ بر اساس برخى گزارش های مطبوعاتی، سه کشور آفریقایی «آنگولا، کنگو و نیجریه» در توافقی که در سی و پنجمین نشست ائتلاف وزیران كه در ماه ژوئن برگزار شد، اعتراض خود را به سهمیه های تولیدی که توسط ائتلاف به آنها اختصاص داده شده بود، ابراز کردند.
چرا این سه کشور در وهله اول اعتراض کردند؟ در نشست قبلی اگر همه کشورهای تولیدکننده با سهمیه جدیدی که به آنها داده شده بود موافقت نمی‌کردند که از روز اول سال 2024 لازم‌الاجرا می‌شود، این توافق از بین می‌رفت.
همه کشورها با سهمیه های تولید خود موافقت کردند، به جز سه کشور آفریقایی که این سهمیه ها را ناعادلانه می دانستند، زیرا آنها بسیار کمتر از ظرفیت تولیدشان بودند.
پس از یک ماراتن طولانی، این کشورها با این اعداد موافقت کردند، مشروط بر اینکه سه شرکت متخصص «آى اچ اس، وود مکنزی، و ریستاد انرژی» برای ارزیابی مجدد اعدادی که این کشورها می توانند در سال 2024 تولید کنند، انتخاب شوند.
اکنون این سه کشور ارزیابی صادر شده را رد کرده اند که بنا به گفته برخی منابع در «اوپك»، نشست تا زمان توافق بر سر رقم نهایی به تعویق افتاد.
به نظر من، رضایت یا عدم رضایت این کشورها ممکن است بر شکل اتحاد تأثیر بگذارد، اما تأثیری بر واقعیت توافق و وضعیت بازار نخواهد داشت؛ زیرا تولید آنها در حال حاضر موثر نیست، به ویژه با توجه به کاهش مداوم آن برای مدتی به دلیل عوامل متعدد است از جمله کمبود سرمایه گذاری.
بنابراین، تنبیه بازار برای ائتلاف با کاهش قیمت، اغراق آمیز است و نشان می دهد که دلالان عمق بازار، واقعیت کار ائتلاف و نفوذ کشورهای عضو آن را درک نمی کنند. آنچه در واقع اهمیت دارد این است که کشورهای دارای ظرفیت تولید بالا مانند سعودی، روسیه، عراق، امارات و کویت توافق و برای کاهش تولید خود تلاش کنند.
به طور کلی اختلاف بر سر سهمیه بندی اوپک و اکنون «اوپك پلاس» موضوع جدیدی نیست و به دهه 1980 برمی گردد. نیجریه از جمله کشورهایی بوده که از آن زمان به سهمیه تولید پایبند نبوده است.
پس هیچ چیز جدیدی وجود ندارد و سعودی و روسیه راه حل هایی برای متقاعد کردن کشورها به قبول سهمیه ها پيش از نشست یا حتی در خلال آن خواهند یافت، به ویژه که نیجریه که بزرگترین تولید کننده در قاره آفریقا است، از روابط سیاسی قوی با سعودی برخوردار است.
همچنین، از نظر من، مناقشه واقعی در اواسط سال آینده خواهد بود، زمانی که همه کشورها در سال 2025 به مذاکره بر سر تولید برمی‌گردند که در مرجع اساسی اندازه‌گیری تولید کشورها و تعیین سهمیه‌های آنها تغییرات متعددی صورت خواهد گرفت.
کشورها در نهایت زمینه مشترک پیدا خواهند کرد، زیرا کاهش قیمت نفت چیزی است که آنها را مجبور به انجام کاری می کند حتی اگر رضایت از سهمیه بندی اسمی و رسمی باشد.
قطعاً این امر سعودى را که خواستار رعایت کامل سهمیه هاست راضی نمی کند، اما این قاعده و ماهیت «اوپك» است که توسط سعودى رهبری می شود و تغییر وضعیتی که چهل سال ادامه دارد دشوار است.