برای نتیجه‌گیری بدون هیچ تردید و بدون نیاز به دقت‌ورزی زیاد کافی است بدانیم که رئیس‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، در برخورد با هر کسی که با او در هر موضوع یا موضعی مخالفت کند ــ یا حتی در تفسیر رویدادها با او هم‌نظر نباشد ــ از یک شیوه ثابت پیروی می‌کند.
غالب بر سبک رفتاری ترامپ تهدید است؛ آن هم تهدید آشکار، نه پنهان. پیداست که پشتوانه این تهدید صریح و علنی، احساس قدرت و سیطره بر جهان است؛ احساسی که او را از استفاده از زبان کنایه یا بیانی که بیش از آنچه می‌گوید پنهان کند، بی‌نیاز می‌سازد. سخنرانی‌های ترامپ بدون پیچیدگی و رمز هستند؛ پیام‌هایش آن‌قدر مستقیم و بی‌پرده‌اند که حتی مجال تفسیر باقی نمی‌گذارند.
از این رو، تهدید ابزار آقای ترامپ برای مواجهه با مخالفان و «یاغیان» است؛ چه در داخل خود ایالات متحده و چه در خاورمیانه و در نقاط مختلف بحران‌زده جهان. در اینجا می‌توان از رابطه عمودی سخن گفت که ایالات متحده ــ جز در برابر معدود قدرت‌هایی که با آن رابطه‌ای افقی و مبتنی بر منافع و پیوندهای ویژه دارند ــ بر آن پافشاری می‌کند. از آنجا که آمریکا خود را قدرت برتر و مرجع تقریباً در همه چیز می‌داند، برای جهان و کشورهای نوظهور، الگویی در برخورد با دولت‌های ضعیف‌تر ارائه می‌کند.
اکنون به محتوای تهدید بازگردیم. درست است که ساکن کاخ سفید موضوعات بسیاری را دستمایه تهدید قرار می‌دهد، اما آنچه طی سال جاری دیده‌ایم تکرار یک مضمون مشخص است: تهدید به قطع کمک‌های مالی. ترامپ بیش از سه بار این تهدید را علیه طرف‌هایی که با سیاست‌های او همراه نبودند، تکرار کرده است.
البته، سیاست آمریکا از گذشته بر چنین رویکردی استوار بوده، اما هیچ‌گاه تهدید به قطع کمک مالی به‌صراحت و آشکاری دوران ترامپ نبوده است. معمولاً تهدید پوشیده است: تأخیر در ارسال کمک، یا کاهش آن. اما امروز تهدیدها مستقیم و علنی‌اند و طرفِ دریافت‌کننده را دوچندان شرمسار می‌کنند.
قطع پول، سلاحِ مورد علاقه ترامپ در برابر مخالفان کاخ سفید است. در ادامه سه تهدید مهم او در سال جاری را مرور می‌کنیم:
۱. تهدید به قطع کمک‌ها به مصر و اردن
این تهدید واکنشی بود به ردّ طرح ترامپ برای کوچاندن فلسطینیان از غزه به مصر و اردن. او آشکارا اعلام کرد که هدفش از دعوت به اسکان فلسطینی‌ها در این کشورها «خرید غزه و مالکیت آن برای بازسازی» است، و اینکه فلسطینیان حق بازگشت ندارند.
با موج شوک جهانی که این سخنان به‌راه انداخت، مصر و اردن این طرح را رد کردند؛ و ترامپ تهدید کرد که کمک‌های مالی آمریکا به آن‌ها را قطع خواهد کرد.
رقم این کمک‌ها بسیار بزرگ است؛ مصر یک میلیارد و پانصد میلیون دلار در سال و اردن یک میلیارد و ششصد میلیون دلار در سال. این کمک‌ها ذیل عنوان «حمایت از ثبات و توسعه» این دو کشور ارائه می‌شود. بنابراین تهدید به قطع آن‌ها شدیدترین نوع تنبیه است، زیرا ترامپ می‌داند در شرایط اقتصادی سخت منطقه، قطع کمک‌ها ضربه‌ای سنگین خواهد بود.
چنین تهدیدهایی، صرف‌نظر از اینکه عملی شوند یا نه، ماهیت اجتماعی اعلام‌شدۀ این کمک‌ها را بی‌اعتبار می‌کنند و ممکن است کشمکش‌هایی میان نخبگان حاکم و نیروهای سیاسی به‌وجود آورد؛ زیرا «منّت» بر کشورهای دریافت‌کننده سنگینی می‌کند و احساسات ملی را جریحه‌دار می‌سازد.
۲. تهدید دانشگاه هاروارد به قطع بودجه
نمونه دوم، برخورد ترامپ با دانشگاه هاروارد است؛ دانشگاهی با اعتبار علمی جهانی. ترامپ ناراضی بود از اینکه حدود یک‌چهارم دانشجویان این دانشگاه خارجی هستند و هاروارد را متهم کرد که «یهودستیزی» را تشویق می‌کند؛ به‌دلیل اعتراضات مرتبط با جنگ غزه.
وقتی مدیریت دانشگاه از انتشار فهرست دانشجویان خارجی برای بررسی پیشینه سیاسی‌شان خودداری کرد، ترامپ تهدید کرد؛ میلیاردها دلار بودجهٔ هاروارد را قطع می‌کند و آن را به مدارس فنی در سراسر آمریکا اختصاص می‌دهد.
۳. تهدید به قطع بودجۀ نیویورک در صورت پیروزی زهران ممدانی
در ساعات پایانی پیش از پیروزی مسلمانِ آمریکایی، زهران ممدانی، در انتخابات شهرداری نیویورک و در حالی که نشانه‌ها گویای پیروزی او بود، ترامپ برای تأثیرگذاری بر رأی‌دهندگان تهدید کرد که؛ در صورت انتخاب ممدانی، احتمالاً بودجه فدرال نیویورک را قطع خواهد کرد.
ماهیت تهدید: چهرهٔ عریان سرمایه‌داری درنده
تهدید بی‌پرده به قطع کمک‌ها، چهرهٔ واقعی سرمایه‌داری افسارگسیخته را نشان می‌دهد. درس مهمی که کشورهای دریافت‌کننده چنین کمک‌هایی باید از این رفتار بگیرند، راهی برای رهایی از وابستگی به کمک‌های مالی است؛ کم باشد یا زیاد. این امر برای بسیاری از کشورها دست‌نیافتنی نیست.
در داخل آمریکا نیز مقابله با چنین سیاست‌هایی از طریق قانون و قضاوت دادگاه‌ها ممکن است؛ چنان‌که هاروارد در پرونده خود پیروز شد.
در نهایت، تهدید به قطع کمک‌ها گفتمانی ضعیف و فاقد اخلاق است.
