د. شمسان بن عبدالله المناعی
TT

عراق ضامن امنیت جهان عرب

موقعیت ژئوپلتیکی عراق اهمیتی استراتژیک به خود آن کشور و کشورهای مجاورش بخشیده است. نقطه‌ای در سمت جنوب غربی قاره آسیا، منطقه‌ای که جزیره العرب را تشکیل می‌دهد و نقطه اتصال سه قاره اروپا، آسیا و افریقا قرار دارد و این موقعیت از عناصر ثابت عراق است. به همین دلیل ازعراق به عنوان دروازه شرقی همه کشورهای عربی از جمله کشورهای خلیج عربی و جزیره العرب مشرف بر دریای عرب یاد می‌شود. این نقطه حساس نزدیک به عراق است. خود عراق نیز دارای جایگاه تجاری و اقتصادی است و به همین دلیل عراق به ضامن امنیت نه تنها کشورهای خلیج عربی بلکه همه کشورهای جهان عرب تبدیل شده است. علاوه براین عراق از جهت اقتصادی از امتیازات فراوانی برخوردار است از جمله وجود نفت و معادن و ثروت‌های زراعی و آب‌ها. وجود رودهای بزرگ همچون رودهای دجله و فرات و شط العرب این جایگاه را به این کشور بخشیده‌اند.
از اینجاست که عراق اهمیتی استراتژیک می‌یابد چون کشوری است که به کشورهای خلیج عربی و جزیره العرب نزدیک است، کشورهایی که منافعی استراتژیک با امریکا و کشورهای اروپایی دارند. علاوه برآن عراق خود به جایگاه قدرت اقتصادی یافته با بنادر تجاری مهمی که آن را به جهان خارجی وصل می‌کنند مانند بنادر بصره و شط العرب. به همین دلیل کشورهای همسایه به خصوص ایران به آن چشم طمع داشته‌اند و دارند. طمع‌ورزی‌های ایران پس از حمله امریکا و عقب نشینی نیروهای امریکایی از عراق به شکلی روشن هویدا شد. اوضاع مناسب ایران شد تا نفوذ خود در عراق را بگستراند و نیروهای ملیشیای شیعی را تقویت کند و در مسائل داخلی کشورهای خلیج و یمن و سوریه و لبنان دخالت کند. عراق در نتیجه آشوبی که عقب نشینی امریکا به وجود آورد، به کشوری تکه تکه شده تبدیل شد.
اهمیت عراقی افزایش یافت به این دلیل که دقیقا ایران در همین زمان زیر فشار تحریم‌های اقتصادی قرار گرفت که ترامپ آنها را به دلیل ماجراجویی‌هایش در منطقه و برنامه موشک‌های بالستیکش اعمال کرد. می‌بینیم که همه این اوضاع دولت امریکا را ناچار ساخت بر افزایش تحریم‌های اقتصادی علیه ایران پافشاری کند، به این بهانه که ایران بدل به بزرگ‌ترین حامی تروریسم در منطقه و جهان شده‌است.
حادثه حمله به چهار کشتی تجاری در بندر فجیره و پس ازآن عملیات تروریستی که دو ایستگاه پمپاژ نفت سعودی را با هواپیماهای بدون سرنشین هدف قرار دادند و مسئولیت آن را ملیشیای حوثی مورد حمایت تهران به عهده گرفتند، روی دادند تا وضع را بغرنج‌تر سازند. رسانه‌های جمعی به شکل وسیعی حمله به تأسیسات نفتی را پوشش دادند. هدف ایران از این دو حادثه گرفتن نبض تهدید امریکایی علیه خودش بود. همزمان ایران قصد داشت پیامی را به امریکا برساند و قدرت‌نمایی کند. پس از آن اظهارات وزیر دفاع ایرانی حسین دهقان از راه رسید تا بر گفته ما مهر تأیید بزند؛ کشورهای خلیج عربی را تهدید کرد و به طور ضمنی اعلام نمود که عراق به کشوری تابع امپراطوری فارسی بدل شده است.