برای کمک به غیرنظامیان ادلب باید به روسیه فشار آورد

قصد داشتم درباره جشن‌های روز ملی ایالات متحده درهفته گذشته و درسایه بحران‌های بهداشتی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بنویسم. با این حال این هفته قراراست درباره پرونده انسانی و فوق‌العاده سوریه قرار درسازمان ملل متحد تصمیم گیری بشود که به نظرم برایم اولویت دارد. روز 10 جولای مهلت اجرای قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد که اجازه می‌داد کمک‌های انسانی از ترکیه به ادلب برسند به پایان می‌رسد.
شورای امنیت باید قطعنامه جدیدی تصویب کند تا سازمان ملل به همآهنگی برنامه کمک رسانی ادامه دهد. امروز حدود سه میلیون شهروند غیرنظامی سوری از کمک‌های غذایی و پزشکی ازطریق دو گذرگاه مرزی درترکیه استفاده می‌کنند که زیرنظرسازمان ملل اداره می‌شوند. ازطرفی دبیرکل سازمان ملل متحد آنتونی گوترش و بسیاری کشورها خواستار تمدید این برنامه همچنین بازگشایی گذرگاه مرزی الحسکه هستند تا امکانات پزشکی برای کنترل ویروس «کرونا» به آنجا ارسال شود.
درحال حاضر اوضاع انسانی در سوریه رو به وخامت می‌روند. براساس آمار ارائه شده توسط دفترکمک‌های انسانی وابسته به سازمان ملل، درسال جاری قمیت مواد غذایی درسوریه سه برابر شده است. همچنین درسال جاری تعداد سوری‌هایی که در مناطق مختلف سوریه به کمک‌های غذایی نیازمندند از 7.9 میلیون نفر به 9.3 میلیون نفرافزایش یافته است. ازطرفی همآهنگ کننده امور کمک‌های انسانی وابسته به سازمان ملل متحد، عمران رضا اعلام کرد، درپایان ژوئن، مشکل سوء تغذیه ازجمله درکودکان روبه وخامت گذاشت. درکنار بحران غذا، به طور رسمی تا روزششم جولای 372 مورد ابتلای به ویروس «کرونا» درسراسر سوریه ثبت شده است.
سازمان جهانی بهداشت نیز اعلام کرد، بدون شک آمار حقیقی بسیار بالاتراز این است، حتی آمار رسمی نیز به سرعت روبه افزایش است. درهمین حال کمبود امکانات پزشکی و ابزار آزمایش امکان کنترل ویروس را مأموریتی بسیار دشوار می‌سازد. ازطرفی دیگر 26 کشور که در30ژوئن گردهم آمدند متعهد شدند مبلغ 7.7میلیارد دلار دیگر برای تأمین کمک‌های انسانی به سوریه کمک کنند. نکته قابل توجه اینکه مسکو دراین همایش شرکت نکرد و کمک انسانی جدیدی نکرد و با این حال تمایل دارد مشخص کند چه کسانی این کمک‌ها را دریافت کنند. دیپلمات‌های روس در نیویورک تهدید می‌کنند برنامه سازمان ملل برای رساندن کمک‌های حیاتی به داخل ادلب را متوقف می‌سازند.
ازطرفی دیگر مسکو ترجیح می‌دهد همه کمک‌های انسانی از طریق مرکز سازمان ملل متحد در دمشق بگذرند تا دولت سوریه بتواند مشخص کند کدام شهرها کمک‌ دریافت کنند و کدام شهرها را محروم سازد.
روسیه تلاش می‌کند درچارچوب یک برنامه دیپلماتیک روسی برای عادی سازی روابط سیاسی و اقتصادی میان دولت سوریه و کشورهای خاورمیانه و اروپا تسلط دولت سوریه برهمه کمک‌های انسانی را تقویت کند. همچنین مسکو تمایل دارد دمشق تنها شریک سوری درهمه مسائل مربوط به کمک‌ها و بازسازی باشد.
مسکو ادعا می‌کند تحریم‌های غربی مانع از رسیدن کمک‌های انسانی به سوریه می‌شوند. واقعیت اینکه برخلاف ادعاهایی که از واشنگتن و بروکسل می‌شوند، تحریم‌ها موجب ممانعت از ورود برخی بانک‌ها به تأمین مالی هرطرح درسوریه می‌شوند، ازجمله تأمین کمک‌های انسانی. درهمین حال اقدامات معمولی اداری مورد نیاز برای دست‌یابی به استثنا شدن از تحریم‌ها طولانی و غیرقطعی است.
با این حال همان طور که روزنامه‌نگاران و مسئولان سازمان ملل متحد و سازمان‌های غیردولتی به شکل مفصل توضیح داده‌اند، مشکل بزرگ دربرابر کمک‌های انسانی فساد دولتی سوریه و سوء استفاده آن است. وقتی که روسیه اقدام به متوقف ساختن برنامه سازمان ملل برای رساندن کمک‌ها ازطریق ترکیه به داخل ادلب بکند، دراین حالت تحریم‌ها نیستند که مانع رسیدن کمک‌های جدید به ادلب می‌شوند بلکه رفتار دولت سوریه است.
شایان ذکراست که واقعا میزان رساندن کمک‌های پزشکی درماه دسامبر گذشته به داخل الحسکه به دلیل توان روسیه درمتوقف ساختن برنامه سازمان ملل ویژه گذرگاه الیعربیه درمرزعراق کاهش یافت.
این هفته واشنگتن باید  از نیویورک یک پیام با این مضمون ارسال کند که اگر روسیه از حق وتو علیه تمدید برنامه سازمان ملل متحد برای همآهنگی دررساندن کمک‌ها به ادلب استفاده کند، همه کمک‌های امریکایی به سازمان ملل متحد در دمشق متوقف می‌شوند. امیداوریم که واشنگتن اروپایی‌ها را وادارکند همین پیام را به مسکو ارسال کنند.
پس از آن مسکو مسئول تغذیه حدود شش میلیون نفرخواهد بود که زیرسلطه دولت اسد زندگی می‌کنند و به کمک نیاز دارند. می‌توان کمک‌های امریکایی و اروپایی را برادلب و پنج میلیون پناهنده سوری بیرون ازآن متمرکز ساخت.
اگرمسکو به این امر تن نداد امریکایی‌ها و اروپایی‌ها باید به فکر جایگزین برای ایفای نقش همآهنگی و پشتیبانی باشند که سازمان ملل درادلب درگیرآن است. بدون شک این مسئله دشوار خواهد بود اما این بار امکان پذیراست. امریکایی‌ها و اروپایی‌ها باید از هماکنون آماده باشند چون فشارهای روسیه پایان ناپذیرند.
همچنین آنها برای رسیدن به یک فرمول قابل اجرا برای کنترل و نظارت درسایه نیروهای ترکیه درادلب، نیاز به کار با سازمان‌های انسانی دارند. بدون شک بران سوریه درسال 2020 به پایان نمی‌رسد و ما نیازمند اندیشیدن به چگونگی محافظت از برنامه کمک‌های انسانی هستیم به دور از آتش حملات روسیه.