رابرت فورد
سفیر سابق امریکا در سوریه و الجزایر و پژوهشگر مرکز خاورمیانه واشنگتن
TT

تغییر اقلیمی از اولویت‌های رئیس جمهوری بایدن

یکی از مهم‌ترین برنامه‌های رئیس جمهوری جو بایدن در سیاست خارجه، میزبانی نشست سران جهان در هفته پیش درخصوص تغییر اقلیمی بود. رئیس جمهوری امریکا برخی تعهدات مهم را تقدیم کرد مانند کاستن از تولید گازکربنیک به میزان50درصد در ایالات متحده تا سال 2030. در طول سال‌های گذشته، سخنان بسیاری از جریان چپ امریکایی پیرامون مقابله با تغییر جهانی اقلیمی شنیدیم با تبدیل اقتصاد امریکایی به دور از منابع سوخت فسیلی. شایسته است در این راستا پرسید که آیا دولت امریکا این بار جدی‌تر از دولت‌های سابق است؟ رئیس جمهوری سابق دونالد ترامپ اساساً خود را حتی ملزم به قبول وجود مشکل تغییر اقلیمی نمی‌دید. اما برای رئیس جمهوری اوباما، تغییرات اقلیمی از حقاق مسجل بود هرچند در سخنرانی‌های عمومی به این حقیقت اشاره نکرد. اما برای رئیس جمهوری کنونی بایدن، تغییرات اقلیمی از مسائل حیاتی است؛ هم برای او و هم برای تیم ریاستی‌اش.

در واشنگتن اگر در پست‌های اصلی و شخصیت‌هایی که آن مناصب را اشغال کرده‌اند توجه کنیم، می‌توانیم متوجه بشویم که اولویت‌های مرحله بعد چه خواهند بود. در دولت کنونی امریکا با هیئت دولت معروفش، مقاماتی وجود دارند که از قبل مناصبی در بخش‌های مهم مانند انرژی پاک و تأمین مالی بخش‌ خصوصی برای نوآوری در زمینه انرژی دراختیار داشتند، این جدای از گروه‌های فشار که به متوقف ساختن مصرف بالای سوخت فسیلی در امریکا توجه دارند. همچنین همسر یکی از مشاوران عالیرتبه رئیس جمهوری بایدن خبرنگاری است که گزارش‌های خبری مربوط به تغییرات مهم اقلیمی تهیه می‌کند.

به همین دلیل، عجیب نیست که هدف رئیس جمهوری بایدن که در کاستن از میزان 50درصدی از تولید دی اکسید کربن امریکایی تا سال 2030 تجسم می‌یابد، دو برابر هدفی است که دولت رئیس جمهوری اوباما در همایش توافق پاریس درباره تغییر اقلیم درسال 2015 پذیرفت. رئیس جمهوری بایدن جزئیات بیشتری از طرحش نگفت، اما یک تحلیل منتشر شده از مرکز پایداری جهانی وابسته به دانشگاه مریلند در ماه گذشته پیش بینی کرد، تحقق هدف اعلام شده رئیس جمهوری بایدن امکان پذیر است. از جمله گام‌های اصلی در این راه ایجاد تحول در بخش‌های برق و حمل و نقل است. چرا که بخش برق همراه با کاهش مصرف گاز طبیعی و به جای آن حرکت به سمت استفاده از انرژی خورشیدی و انرژی باد به میزان چهار برابر تا سال 2030، باید استفاده از زغال را کنار بگذارد. به همین ترتیب، باید تغییرات بزرگی در بخش حمل و نقل امریکایی صورت پذیرد. چرا که برای محقق ساختن هدف رئیس جمهوری بایدن تا سال 2030 باید یک سوم خودروهای جدید در ایالات متحده برقی شوند.

شایسته گفتن است که وزیر جدید انرژی امریکا خانم جنیفر گرانهالم پیش از این فرماندار ایالت میشیگان بود که مرکز صنایع خودرو‌سازی ایالات متحده است؛ به طوری که این ایالت عملاً یک سوم باتری‌های انرژی تجدید پذیر را که درکشور فروخته می‌شوند تولید می‌کند. بیش از 100 هزار کارگر در میشیگان در صنایع انرژی پاک فعالیت می‌کنند. همچنین در این راستا خوب است یادآوری کنم، وزیر حمل و نقل آقای پیتر پوتگیگ به نسل جوانانی برمی‌گردد که تدابیر بزرگی برای متوقف ساختن تغییرات اقلیمی در دوره تبلیغات ریاست جمهوری آقای جو بایدن درسال گذشته ارائه دادند. همچنین دو وزیر مذکور میزان وسیعی از اموال دولتی را در اختیار دارند که برای ابداع‌های تکنولوژیک در آن بخش‌ها طراحی شده که آن دو مسئولیت دارند کاملا از آنها استفاده کنند.

همچنین افکار عمومی در ایالات متحده در باره مشکل گرمایش زمین نیز رو به تغییر نهاد. به طوری که دو سوم شهروندان امریکایی که در نظرسنجی‌های مرتبط با این مسئله شرکت کرده‌اند، می‌گویند دولت امریکا باید تلاش‌های بیشتری برای مقابله با تغییرات زیست محیطی بکند. این نتیجه نظر سنجی مؤسسه تحقیقاتی «بیو» است که در ماه فوریه سال 2020 انجام شد. علاوه بر رأی دهندگان حزب دموکرات حاکم، جریان جمهوری‌خواهان میانه علاقمندند که دولت امریکا گام‌های بیشتری در این مسیر بردارد. حزب دموکرات از نظرسنجی‌های مشابه و مخالف افکار عمومی درکشوراستفاده می‌کند. حزب دموکرات هفته پیش طرح‌های قانونی جدیدی را به کنگره تقدیم کرد که هدف‌شان تغییر قوانین و لوایح مالیاتی امریکا با هدف دادن مشوق‌های مالی بیشتر به مصرف کنندگان است تا آنها را وادارد کند به خرید خودروهای برقی روی بیاورند و سیستم‌های گرمایشی منازل را از نفت و گاز به انرژی خورشیدی تغییر دهند. درحین فکرکردن به ایالات متحده و تغییرات اقلیمی درسال جاری، باید این مسائل را درنظر داشت: شرکت نفتی غول‌آسای«اکسون موبیل» با همکاری مرکز نفت امریکا و اتحادیه شرکت‌های صنعت نفت و گاز شروع به حمایت از مالیات اعمال شده بر سوخت فسیلی کردند با وجود اینکه این مالیات به مرور زمان میزان مصرف آن محصولات را کاهش می‌دهند. همچنین شرکت‌های بزرگ خودروسازی امریکایی، مانند ژنرال موتورز و فورد به سمت انجام اقدامات سریع با هدف تغییر سراسر بخش حمل و نقل امریکایی گام برمی‌دارند.

جدای از افکار عمومی امریکا، همچنان سیاست‌های واشنگتن پایتخت دربرابر رئیس جمهوری بایدن سرسختی می‌کنند. به طوری که جمهوری‌خواهان کنگره درباره نتیجه تحمیل بارهای سنگین تغییرات در انرژی در یک دوره‌ می‌پرسند در حالی که تولید گاز کربنیک درکشور دشمنی همچون چین همچنان بالاست. همچنین اعضای جمهوری‌خواه با هزینه کردن اموال سنگین دولتی درطرح‌های انرژی تجدید پذیر درکشور ضمن برنامه رئیس جمهوری جدید بایدن درزیرساخت‌های امریکا مخالفت می‌کنند که تمایل دارد موافقت کنگره را برای تأمین مبلغ دو تریلیون دلار کسب کند تا بتواند آن را آغاز کند. همچنین مشکل سیاسی دیگری دربرابر رئیس جمهوری وجود دارد و آن حقوق افراد شاغل در بخش نفت است که بسیار بالاتر از دیگرانی است که در بخش‌های دیگر مانند انرژی خورشیدی کارمی‌کنند. سندیکاهای کارگری امریکایی که بخش بسیار مهمی از پایگاه انتخاباتی رئیس جمهوری بایدن را تشکیل می‌دهند، آشکارا نسبت به آینده احساس نگرانی می‌کنند؛ با سوء استفاده روشن حزب جمهوری‌خواه از این ترس‌ها و تنش‌ها. رئیس جمهوری بایدن تلاش می‌کند تشکیلات کارگری را به پذیرش تحولات اقتصادی جدید قانع سازد با این وعده‌ها که صنعت خودروهای برقی فرصت‌های شغلی مناسب بسیاری برای شهروندان مهیا می‌سازند. کاملاً روشن است که با وجود سختی‌های کنونی، تیم ریاست جمهوری بایدن از آنچه رئیس جمهوری باراک اوباما و گروه سابق درمتحول ساختن اقتصاد ایالات متحده از اتکا به سوخت فسیلی به منابع انرژی تجدید پذیر انجام دادند، تدابیر بیشتری را به کارخواهند بست.

چرخ‌های تغییر و تحول اقتصادی سرعت بیشتری خواهند یافت. رئیس جمهوری در کنفرانس مطبوعاتی هفته پیش به یکی از تشکیلات کارگری طرفدار بایدن هشدار داد و گفت« روی سیاره مرده هیچ شغلی برای کسی وجود ندارد».