سال‌ها پیش وقتی که «بیت‌کوین» روی 5یا6 هزار دلار به فروش می‌رفت دوستی نظرم را درباره سرمایه‌گذاری در این پول دیجیتال رمزدار پرسید و درآن زمان اطلاعات چندان زیادی درباره آن نداشتم اما با توجه به مشکلات فنی که ازآن سراغ داشتم مرا به صف مخالفان آن کشانده بود به طوری که شبکه تولید بیت‌کوین روی تکنولوژی بلاکشن مبتنی بود که با ظهور بیت‌کوین همراه با مشکلات و نفوذ متولد شد و به همین دلیل بیش یک میلیون قطعه بیت‌کوین از بین رفت و این البته مسئله‌ای طبیعی است که با تولد هر تکنولوژی جدید همراه می‌شود. مسئله دیگری که مرا واداشت تا به دوستم پیشنهاد کنم وارد آن نشود، نبود قوانینی است که از رواج این پول را در آینده حمایت کند و این مسئله تاکنون تغییر نکرده است.
آن زمان چندان توجهی به میزان مصرف انرژی برق توسط بیت‌کوین نبودم و در هر حال در گذشته اهمیت چندانی به این مسئله نمی‌دادم چون از طرفداران انرژی تجدید پذیر نبودم به این دلیل که به نظرم از آن به عنوان ابزار مبارزه با کشورهای نفتی از سوی کشورهایی استفاده می‌شد که نفت را تا مرحله سیاه‌مستی خوردند و به کمک سوخت زیرزمینی صنایع خود را توسعه دادند و ثروت‌های سنگینی جمع کردند. اما امروز به انرژی تجدید پذیر و اهمیت تبدیل تدریجی آن ایمان دارم بدون آنکه اقتصادهای درحال رشد یا کشورهای کمتر توسعه یافته را دچار لرزش بکند و این بود که موجب شد انتقادم از بیت‌کوین بیشتر شود که به نظرم بیش از آنکه پول باشد یکی از دارایی‌های خیلی خطرناکی است که هیچ کیف به دستی جرأت نمی‌کند به نسبت معقولی درآن وارد شود. به گفته سایت «ووپول» متخصص در آمار بیت‌کوین نوسان این دارایی رمز دار بین سال‌های 2012 و 2020 از همه نوسان‌های طلا ، نفت، اوراق سهام امریکایی و سرمایه املاک درامریکا و نرخ برابری دلار و یورو بالاتر رفت که همین آن را پر نوسان‌ترین دارایی درجهان ساخت.
پول‌ها در این زمان به حاکمیت ارتباط دارند و ما در دوره معامله پایاپای نیستیم تا اینکه گروهی افراد سیستمی مانند بیت‌کوین اختراع کنند و آن را به شکل دیجیتال رواج بدهند. از آنجا که بیت‌کوین هنوز توسط کشورها به رسمیت شناخته نشده و اجازه خرید و فروش رسمی با آن داده نشده همچنان دارایی از دارایی‌های رمز دار(crypto assets) باقی می‌ماند تا زمانی که محیط قانونگذاری و قانونی برای آن تغییر کند.
همه این مانع از این نمی‌شود که اعتراف کنم بیت‌کوین امسال دست‌آوردهای بزرگی را رقم زد و از مرز شصت هزار دلار گذشت و برای سرمایه‌گذارها جذاب و منشأ حسرت بسیاری از کسانی شد که آرزو می‌کردند زمانی که نرخ‌هایش معقول بود وارد می‌شدند اما آینده این دارایی رمزدار چیست؟
صحبت از جنبه‌های قانونگذاری را کنار بگذاریم با وجود اینکه به سقوط نرخ رواج بیت‌کوین منجر شد پس ازآنکه چین با به رسمیت شناختن بیت‌کوین و دیگر پول‌های دیجیتال مخالفت کرد و به سرمایه‌گذاران پیرامون ورود به آن هشدار داد و یک جنبه اصلی بسیار مهم را درپیش بگیریم که همان میزان انرژی است که برای استخراج بیت‌کوین مصرف می‌شود که میلیاردر امریکایی ایلون ماسک را ناگزیر ساخت چند روز پیش اعلام کند، شرکت خودروهای برقی به دلیل مصرف زیاد انرژی در استخراج بیت‌کوین که به بالا رفتن تقاضای سوخت زیرزمینی کمک می‌کند از پذیرش پول بیت‌کوین برای فروش ماشین منصرف شد.
و پیش از آنکه وارد آمار و ارقام پیرامون مصرف انرژی توسط بیت‌کوین بشویم، اندکی درباره اینکه مصرف از کجا می‌آید صحبت کنیم. برنامه استخراج بیت‌کوین(mining) یک برنامه محاسباتی پیچیده با استفاده فرمول‌هایی است که برای انجام آنها نیازمند دستگاه کامپیوتر هستیم. و پس از انجام هر برنامه پیچیده که به نام هش ریت(hash rate) شماره‌ای صادر می‌شود که در ابتدای آن 4 صفر قراردارد و این عدد ابتدای مکعبی است که حجم آن یک مگابایت است و به سلسله‌ای از مکعب‌های مشابه افزوده می‌شود تا کامل شوند و یک حلقه بلوکشن شوند. این حلقه همان پول بیت‌کوین یا هر برنامه بانکی دیگر می‌شود چرا که مکعب عبارت است از ظرفی خالی که می‌توان آن را با آن اطلاعات و داده‌ها که می‌خواهیم پرکنیم. اما دارایی‌هایی که به این شماره تسلسلی می‌رسند که با چهارتا صفر آغاز می‌شود، مجموعه بزرگی از دستگاه‌ها روی شبکه بلاکشن برای تولید آن مسابقه می‌دهند که هرکسی به شماره پیش از دیگران برسد می‌تواند آن را روی شبکه ارسال کند و پس از تأیید درستی داده‌های شماره تسلسلی یا کلید عام مکعب توسط بیش از یک دستگاه ادغام آن در سلسله بلاکشن موجود انجام می‌پذیرد و با این کار همه کسانی که تأیید کردند مقداری بیت‌کوین به عنوان سود دریافت می‌کنند. و این به برکت طراحی پایه‌گذار این تکنولوژی ساتوشی ناکاموتو بود(هیچ کسی هویت این فرد را از زمان تولد بیت‌کوین درسال2007 تا به امروز نمی‌شناسد).
این برنامه در ابتدای زندگی بیت‌کوین در سال 2008 تا 2011 تلاش کمتری طلب می‌کرد و به دستگاه‌های کمترپیشرفته‌ای نیاز داشت. همه اینها امروز تغییر کرده و انجام برنامه به زمان طولانی‌تر نیاز پیدا کرد و رایانه نیاز به ساعت‌های طولانی دارد که منجر به مصرف مقدار زیادی انرژی برای آن می‌شود. دستگاه‌های دستکتاپ و لپ‌تاپ تاکنون قادر به انجام آن نیستند و بسیاری از کسانی که بیت‌کوین استخراج می‌کنند به دستگاه‌های ویژه گرافیک -به دلیل قدرت بالاشان- پناه بردند و وارد میزان مصرف انرژی بسیار بالایی شدیم. این مسئله با رسیدن تعداد دستگاه‌های موجود در حال حاضر بر روی شبکه بیت‌کوین به همان تعداد دستگاه‌های متصل به اینترنت درسال 1997 رو به افزایش گذاشت. براساس نرخ رشد کنونی تعداد دستگاه‌های مرتبط به شبکه بیت کوین به یک میلیارد دستگاه درسال 2025 خواهد رسید؛ یعنی از هر نفر7 روی کره زمین یک نفر درگیر کار استخراج این دارایی دیجیتال خواهد شد... و اینجا باید درباره آینده مصرف انرژی توسط بیت‌کوین نگران باشیم.
بگذارید مسائل را در چارچوب خودشان بگذاریم، تولید بیت‌کوین براساس اعلام دانشگاه کمبریج سالانه مقداری بالاتر از مصرف برق آرژانتین انرژی مصرف می‌کند و اگر بیت‌کوین کشور بود با مصرف سالانه نزدیک به 121 تراوات ساعت رده بندی آن در سطح جهان 30 می‌بود. آنچه به استخراج بیت‌کوین در این حجم کمک کرد، ورود افراد زیاد در کشورهایی بود که قیمت برق در آنها بالا نیست( معمولاً استخراج بیت‌کوین در کشورهای غیردموکراتیک رشد می‌کند که بر پول قیودی اعمال می‌کنند). چین در میزان استخراج بیت‌کوین مقام اول را درجهان دارد به طوری که درماه آوریل گذشته 65 درصد آن را استخراج کرد و پس از آن ایالات متحده با 7درصد، روسیه 6.9درصد سپس قزاقستان، مالزی، ایران به میزان4درصد(افزایش فعالیت در ایران معنای بسیار زیادی دارد). در ماه سپتامبر سال 2019 چین با میزان 75درصد اول بود و پس از آن امریکا، مالزی بعد ایران با 1.7درصد در جایگاه پنجم قرارداشت. و ایران یکی از بزرگ‌ترین کشورهایی است که افراد اقدام به استخراج بیت‌کوین می‌کنند. در سعودی اما با وجود در دسترس بودن برق با قیمت معقول، فعالیت قابل توجهی صورت نمی‌گیرد به طوری که (1دهم درصد) بیت‌کوین درآن استخراج شد. پیش از این بانک مرکزی سعودی درسال 2017 با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد، پول‌های دیجیتال را به رسمیت نمی‌شناسد و بعد هم رئیس سابق بانک مرکزی احمد الخلیفی اعلام کرد بانک اقدام به صدور پول دیجیتال آزمایشی بین بانک‌ها خواهد کرد و نه افراد.
تولید بیت‌کوین به پیشرفت شمارش‌گرهای خودکار و هزینه تولید برق و در دسترس بودن آن ارتباط دارد. اگر تصور کنیم که همه موانع از پیش روی ما برداشت شد و جهان بیت‌کوین را به عنوان پول و نه دارایی پذیرفت، تولید بیت‌کوین به هیچ وجه آسان نخواهد بود. به طور کلی، ناکاموتو در پروتکل بیت‌کوین حدی برای این پول قرارداد و آن 21 میلیون واحد بیت‌کوین است و پیش‌بینی می‌شود همه این ارزش درسال 2040 استخراج خواهد شد، اگر فرض کنیم که انرژی همچنان از منابع تجدید پذیر و به میزان زیاد در دسترس باشد.
