رابرت فورد
سفیر سابق امریکا در سوریه و الجزایر و پژوهشگر مرکز خاورمیانه واشنگتن
TT

  اختلاف میان دموکرات‌ها درباره سوریه

میان اعضای حزب دموکرات پیرامون سیاست‌های خارجه اختلاف‌ها در واشنگتن رو به افزایش است و هفته پیش مسئله حضور نظامی امریکا در سوریه دلیل واضحی برآن نشان داد. شنیدن این جمله از رئیس جمهوری جو بایدن وقتی که روز 21 سپتامبر در اجلاس عمومی سازمان ملل متحد که برای اولین پس از 20 سال گفت، ایالات متحده در وضعیت جنگ قرارندارد، عجیب بود. این درحالی روی داد که یک روز پیش ازآن دستوراتی برای زدن یک ضربه هوایی به یک هدف تروریستی در شمال غربی سوریه صادر کرده بود.
علاوه برآن، بایدن طی ماه فوریه و باز در ماه ژوئن دستور انجام چندین حمله هوایی علیه میلیشیای ایرانی مستقر در شرق سوریه را داده بود. همزمان هیچ‌گونه بحث جدی درمیان بخش‌های دولت بایدن پیرامون خروج نیروهای امریکایی که تعدادشان در شرق سوریه به 900 نفر می‌رسد صورت نمی‌گیرد بلکه بایدن در یک مصاحبه که شبکه «ای بی سی» درماه آگوست با او انجام داد مدعی شد، نیروی نظامی امریکایی درسوریه وجود ندارد.
روشن است که بایدن مانند دیگر سیاست‌مداران امریکایی گاهی دچار لغزش‌های زبانی می‌شود. خواه این لغزش زبانی بود یا نه، این حقیقت وجود دارد که بحث و جدل در داخل حزب بایدن پیرامون سوریه رو به افزایش دارد. یکی از اعضای برجسته جناح چپ حزب دموکرات، جمال بومن، عضو کنگره هفته پیش بحث کوتاهی در نیویورک و در مجلس نمایدگان درباره مأموریت نظامی امریکا در سوریه مطرح کرد. بومن مانند دیگر اعضای چپ درون حزب دموکرات،
بخش‌های کم درآمد گسترده شهر نیویورک را نمایندگی می‌کند و اولویتش پیرامون کمک به فقرا و بازسازی زیرساخت‌های امریکایی می‌چرخد.
هفته پیش بومن پیشنهاد کرد تعدیلی در بودجه وزارت دفاع صورت گیرد که براساس آن استمرار حضور نظامی مستلزم برگزاری جلسه رأی‌گیری و تصویب در کنگره پس از 60 روز است. تعدیلی که بومن پیشنهاد داد، تأیید کننده قدرتی است که قانون برای اعلام جنگ به کنگره می‌دهد. در این راستا باید گفت، پس از هفت سال از آغاز جنگ ارتش امریکا در سوریه، کنگره تاکنون به دخالت نظامی رأی نداده و اوباما، ترامپ و درحال حاضر بایدن استراتژی یا طرح نظامی امریکا در سوریه را توضیح نداده‌اند.
از سویی بومن و متحدانش براین عقیده‌اند که اگر در کنگره زمان مشخصی برای رأی‌گیری درخصوص حضور نظامی در سوریه تعیین شود، این مسئله موجب می‌شود، کاخ سفید و دو وزرات دفاع و خارجه سرانجام مجبور شوند به سمت تلاش برای تشریح اهداف و استراتژی‌های خود در سوریه بروند. این دموکرات‌های چپ پیش‌بینی می‌کنند دولت نمی‌تواند اهداف قابل تحقق و استراتژی قانع کننده ارائه دهند و در نتیجه کنگره با دخالت و اموالی که برای این کار پرداخت می‌شوند، مخالفت می‌کند.
گفتنی است، پیش از این تلاش‌های بومن روز23 سپتامبر در مجلس نمایندگان بی‌نتیجه ماند، وقتی که 141 عضو مجلس نمایندگان با تعدیل موافقت کردند، اما از سوی 286 نفر رد شد. اردوگاه مخالف پیشنهاد بومن اصرار می‌کرد که ایالات متحده نمی‌تواند دست از کردهای سوریه بردارد و بر تهدیدی که گروه «داعش» در حال حاضر ایجاد می‌کند، تأکید کردند. این مخالفت پشت سرخود دو پیامد بزرگ به همراه خواهد داشت: اول، رأی گیری 23 سپتامبر یعنی دولت بایدن موضعی درباره فکرکردن به سیاست‌های خود درباره سوریه بدون موعد نهایی و فوری ازسوی کنگره دارد. پس از افغانستان به نظر نمی‌رسد تیم کاری همراه بایدن شتابی درمسئله خروج از سوریه داشته باشند. دوم، 21 عضو جمهوری‌خواه از میان 141 حامی پیشنهاد بومن بودند(188 جمهوری‌خواه پیشنهاد را ردکردند). و اکنون این 21جمهوری‌خواه که مایل به پایان مأموریت امریکا در سوریه دارند چه کسانی هستند؟ آنها بخشی از قوی‌ترین طرفداران رئیس جمهوری ترامپ در مجلس نمایندگان‌اند مانند اندرو پیگز از ایالت آریزونا و جیمس جوردن از تنسی.
شایان ذکر است که ترامپ خود نیز علاقه‌مند به خروج از سوریه بود، اما در لحظه آخر مقامات وزارت خارجه و دفاع او را متقاعد ساختند تعدادی سرباز برای تسلط بر چاه‌های نفت در الحسکه و دیر الزور مستقرکند. و تا به امروز، ترامپ و متحدانش بسیار قوی بلکه شاید قوی‌ترین اردوگاه درون حزب جمهوری را تشکیل بدهند.
نکته قابل توجه اینکه راست افراطی و چپ در سیاست امریکا در باره سوریه توافق دارند.
با وجود رأی مخالف سران حزب و نزدیک‌ترین متحدان بایدن به پیشنهاد بومن، اکثر نمایندگان دموکرات با موضع رهبری مخالفت کردند. براین اساس، به نظر می‌رسد حمایت حزب دموکرات از مأموریت سوریه چندان قوی نیست. و این رأی دادن درخصوص سوریه درکنار بحث‌ و جدل‌های داخل حزب دموکرات پیرامون سیاست خارجه بایدن در برابر فلسطین، حقوق بشر و دیگر پرونده‌ها، نشان می‌دهد انتقادات جناح چپ حزب از بایدن و رهبری حزب دموکرات در خصوص مسائل مربوط به سیاست خارجه روز به روز افزایش می‌یابند. همزمان، رهبران حزب دموکرات برای پیروزی در انتخابات سال 2022 کنگره و ریاست جمهوری سال 2024 به شور و شوق و پتانسیل جناح چپ حزب نیازدارند.
در این راستا باید اشاره کرد که سیاست‌های خارجه معمولاً مسئله مهمی در انتخابات ریاست جمهوری امریکا شکل نمی‌دهد، اما اگر اختلافات داخل حزب دموکرات منجر به ممانعت 3 یا 4 درصد رأی دهندگان دموکرات از رأی دادن بشود، پیروزی در انتخابات نصیب جمهوری‌خواهان می‌شود، مسئله‌ای که جناح چپ داخل حزب خیلی خوب می‌فهمد و بومن از طرف خود سال آینده بار دیگر تلاش خواهد کرد پایانی بر حضور نظامی امریکا در سوریه تعیین کند.