دیدار مشورتی یمن زیر چتر شورای همکاری

شورای همکاری خلیجی این روزها میزبان دیدار مشورتی یمنی است که ممکن است نقطه تحول مهمی در راه صلح باشد اگر شرکت کنندگان درآن بخواهند و با عزمی صادق و خالصانه در راه منافع یمن وارد شوند و آنها را بالاتر از همه محاسبات شخصی، حزبی و قبیله‌ای بنشانند.
شورای همکاری از صدها چهره رسمی، پارلمانی، نمایندگان طیف‌های مختلف سیاسی و از جمله گروه حوثی‌ها و طرفداران‌شان، افراد مستقل، کارشناسان اقتصادی، حقوقی، رسانه‌ای و رهبران فکری و جامعه مدنی را دعوت به عمل آورد.
این مذاکرات رسمی نیست و آن یک را اکنون سازمان ملل متحد به عهده دارد؛ بلکه هدف از این دیدار ایجاد زمینه مناسب گفت‌وگوی سازنده یمنی-یمنی برای بررسی وضعیت کنونی یمن و راه‌های بازگرداندن یمن از وضعیت جنگ و ویرانی که اکنون تجربه می‌کند به وضعیت صلح و ساختن است. به عبارتی دیگر: تهیه نقشه راه برای انتقال از وضعیت جنگ و آشوب به وضعیت صلح است.
هدف اصلی کمک به دیدار شرکت کنندگان برای انجام بررسی مشترک اوضاع کنونی یمن درچندین محور است؛ سیاسی، اقتصادی، انسانی، اجتماعی و رسانه‌ای و پس از آن بررسی واقعی چالش‌هایی که یمن در هرمحوری با آنها روبه روست و بعد ازآن هم نوبت به کنکاش درباره راه‌ حل‌ها و مکانیزم‌های لازم برای تحقق بخشیدن به آن انتقال از لبه پرتگاه جنگ و ویرانی به وضعیت صلح می‌رسد که فرصت را به بازگرداندن تاثیرگذاری نهادهای دولت، ارائه خدمات اساسی و مهیا ساختن محیط مناسب برای بازسازی می‌دهد، پس از آنکه برادران یمنی درباره آینده کشورشان و بازگرداندن نقش تاریخی و تمدنی آن به توافق برسند.
نقش شورای همکاری در این مشورت‌ها تسهیل آنها و ارائه مشورت در زمانی است که ازآن خواسته شود. و با همین هدف تعدادی از کارشناسان و متخصصان از دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی کشورهای عضو شورا دعوت شدند تا در نزدیک کردن دیدگاه‌های شرکت کنندگان یمنی که به همه طیف‌های سیاسی و اجتماعی وابسته‌اند مشارکت کنند.
برادران یمنی و دیگران بارها از شورای همکاری خواستند که چنین مشورت‌هایی را برگزار کنند با توجه به مشارکت محکمی که دو طرف را به هم پیوند می‌دهد و نقش شورا در گفت‌وگوهای پیشین از جمله گفت‌وگوی فراگیر ملی که به مدت ده ماه بین مارس2013 و ژانویه2014 در صنعا ادامه یافت.
شباهت محدودی بین مشورت‌های کنونی ریاض و گفت‌وگوی ملی وجود دارد؛ در اینکه هردو همه طیف‌های یمنی را فرامی‌گیرند و دردرجه اول مشورت‌هایی یمنی-یمنی‌اند. اما مکانیزم و هدف گفت‌وگو درآنها متفاوت است.
تفاوت اساسی بین مشورت‌های ریاض و گفت‌وگوی ملی سابق وضعیت جنگ ویرانگر در یمن است که موجب برهم زدن موازنه‌ها شد و مانع از اجرای نتایج گفت‌وگوی ملی و محقق ساختن آرزوهای شهروندان یمنی شد. و به همین دلیل مشورت‌های ریاض بر چگونگی متوقف ساختن فرسایش جنگ و اختلاف و قانع ساختن همه طرف‌ها به مقدم دانستن منافع یمن و توافق بر پایان بخشیدن به جنگ و بازگشت یمن به وادی صلح قراردارند.
تفاوت دیگر بین آن دو اوضاع بد انسانی، وضعیت فلج اقتصادی، نابسامانی شبکه تأمین اجتماعی که پیش از جنگی که سال 2014 و چند ماه پس از پایان همایش گفت‌وگوی ملی درصنعا آغاز شد، هرچند به شکل محدود وجود داشت.
و با این تفاوت‌ها انتظارمی‌رود نتایج مشورت‌های ریاض همآهنگ و پشتیبان نتایج همایش گفت‌وگوی ملی باشند. در حقیقت با وجود فراوانی فعالیت‌هایی که طی پنج سال گذشته صورت گرفته و نهادهای مختلف یمنی، سازمان ملل متحد، کشورهای عربی و غربی و شورای همکاری سازماندهی کردند، مشورت‌هایی به این شکل در گستره و شمول همه طیف‌های سیاسی و اجتماعی یمن و بررسی همه موضوعاتی که دغدغه شهروند یمنی است، برگزار نشده. همین حقیقت به تنهایی مشورت‌های ریاض را بسیار مهم می‌سازد، اما همچنین دراین میان وضعیت فوق‌العاده وجود دارد که به دلیل نابسامانی اوضاع انسانی و اقتصادی شهروند یمنی و ادامه جنگ به مدت 8سال مستلزم دخالت سریع است.
به دلیل ایمان شورای همکاری به ضرورت پایان بخشیدن به وضعیت جنگ و آماده ساختن فضاهای مناسب برای از سرگیری مذاکرات با وجود تنش‌افزایی هفته‌های گذشته در حملات حوثی‌ها به اهداف غیرنظامی در پادشاهی سعودی و امارات متحده عربی از آنها برای شرکت در مشورت‌های ریاض دعوت شد.
حقایق تاریخی و جغرافیایی، تبار و نزدیکی در طول تاریخ برعرب‌های جزیره دیکته کرد تا درکنار هم باشند و یمن اصل عرب‌هاست. و با وجود اختلاف گاه و بی‌گاه دربرخی رویکردها در دوران معاصر، آمیختگی فرهنگی، تجاری و اجتماعی در سطوح رسمی و مردمی ادامه یافت.
یمن و شورای همکاری از جهت استراتژیک با چالش‌های سیاسی، امنیتی و اقتصادی مشابهی روبه رو هستند. منافع مشترک آنها مستلزم ورود به طرح تکاملی مشترک در آن زمینه‌هاست.
و به همین دلیل طبیعی بود که شورای همکاری و یمن برای پایه‌گذاری مشارکت استراتژیک خاص تلاش کنند که گذاشتن اولین خشت‌های رسمی آن از بیست سال پیش آغاز شد، زمانی که شورای عالی درماه دسامبر2001 پیوستن یمن را به چندین سازمان تخصصی خلیجی تصویب کرد. درسال 2002 «توافق صنعا» با هدف همآهنگ‌سازی قوانین اقتصادی یمن با همتایان خلیجی خود امضا شد و این طرحی مستمراست.
درسال2006 شورای همکاری طرحی را به مدت بیست سال در دو مرحله برای بازسازی اقتصاد یمن و تسهیل ادغام آن در بافت خلیجی پذیرفت. و شورا با همآهنگی یمن و سازمان‌های بین‌المللی در فاصله این مدت زمان از نوامبر2006 تا دسامبر 2012 سه همایش بین‌المللی برگزار کرد که درنتیجه آنها حدود15 میلیارد دلار برای حمایت از برنامه‌های توسعه یمن جمع‌آوری شد که 70درصد آن مبلغ ازسوی کشورهای عضو شورای همکاری و صندوق‌های منطقه‌ای بود.
با ابتکار عمل خلیجی درسال 2011 شورای همکاری با طرف‌های یمنی تلاش کرد رئیس جمهوری سابق علی عبدالله صالح را متقاعد به کناره‌گیری کند؛ با هدف اجتناب از خونریزی، تشکیل دولت وحدت ملی انتقالی، سازماندهی انتخابات ریاست جمهوری و پس ازآن همایش گفت‌وگوی فراگیر ملی برگزار شد که شورای همکاری نیز از آن حمایت کرد، اما شورش حوثی‌ها علیه دولت درماه سپتامبر 2014مسیر آشتی را متوقف و یمن را وارد گردابی از جنگ و ویرانی ساخت که تاکنون ازآن بیرون نیامده است.
طی دهه‌های گذشته شورای همکاری خود اولین شریک اقتصادی یمن و هدف 80درصد سرمایه‌گذاری‌های مستقیم آن بود. بی‌شک تکامل بین یمن و خلیج امری حتمی است و با رسیدن یمنی‌ها به راه حل سیاسی مورد نظر گام‌های خود را تکمیل خواهد کرد.
و به همین دلیل مشورت‌های یمنی که شورای همکاری میزبان آنهاست به دنبال آنند این مشارکت را برای تسهیل رسیدن برادران به مکانیزمی به کارگیرند که کمک کند از بن‌بست جنگ و ویرانی خارج شوند اولاً با ایجاد فضای مناسب و امن برای فعالیت‌های آزاد و دوم با حمایت از توافقی که مشورت‌ها به آن می‌رسند.
و براساس نتایج این دیدار یمنی شورای همکاری آمادگی دارد تا تلاش‌های آینده برای اجرای این نتایج و حمایت از استمرار آنها را تسهیل کند.