بیماری در وضعیتی خطرناک با خونریزی زیاد داریم. و یک اتاق مراقبتهای ویژه داریم که تعطیل است. همین جنگ اوکراین را خطرناکتر از جنگ ویتنام و کره، بحران برلن و موشکهای کوبایی، حمله به افغانستان و عراق میسازد. جهان دو اردوگاه ایمن نبود، اما برای خود ضامنی نگهداشته بود. اتاق مراقبتهای ویژه در یک درمانگاه بینالمللی در اختیار دو جرّاح قرارگرفته بود، یکی از شوروی و دیگری از امریکا. جابهجایی خط قرمز بین کاخ سفید و کرملین و تبادل مقداری امتیاز کافی بود تا دستگاههای اتاق مراقبتهای ویژه به کار بیفتند. کافی بود دو جرّاح به توافق برسند تا بیمار از مرگ نجات یابد. با تصمیم امریکایی-شوروی میشد هر آتشی را بر سطح سیاره خاموش کرد به خصوص در زمانی که چین با آهنگ«انقلاب فرهنگ» و «باند چهار» به خود میپیچید.
درآن جهان واشنگتن و مسکو میل جدی داشتند که از هرنوع برخورد مستقیم بین دو ارتش متکی به زرادخانه هستهای فاصله بگیرند و به خطوط قرمز در مناطق نفوذ هریک احترام بگذارند. یک روز از تابستان سال 1982 درحالی که نیروهای آریل شارون بیروت را محاصره کرده بودند، یاسرعرفات، جورج حاوی و محسن ابراهیم در یکی از پناهگاههای بیروت به آخرین رشته امید کم رنگ چنگ زدند. حاوی به سفارت شوروی رفت و از سفیر الکساندر سولداتف درخواست کرد تا کشورش یک کشتی جنگی به دریای مدیترانه در مقابل بیروت بفرستد تا روحیه متحدان محاصره شدهشان بالا برود. سولداتف به او گوشزد کرد که چنین اقدامی محال است و به خطرات فروغلتیدن در درگیری با امریکا اشاره کرد که حمایت قاطعی از اسرائیل میکند. حاوی ناامیدیاش را فروبلعید و سقف توقعش را پایین کشید. پیشنهاد کرد به این بسنده شود که مسکو یک کشتی برای انتقال افراد زخمی از بیروت محاصره شده بفرستد، اما او با دست خالی برگشت. عرفات نتیجه گرفت کلید در دست واشنگتن است. و بعد از حدود یک دهه پای «توافق اوسلو» را در باغ کاخ سفید امضا کرد. و چهار دهه بعد کسانی بودند که سخن از اشارههای ضعف گفتند که امپراطوری امریکا در پرتو خروج آشفتهاش از افغانستان ارسال میکند.
درجهان پس از اتحاد جماهیر شوروی، اتاق مراقبتهای ویژه نشان داد میتواند در صورت لزوم کارکند. ولادمیر پوتین نیاز به بازسازی جسمی و روانی روسیه اتحادیه داشت. باید برنامههای انتقام که بر تجهیز دوباره «ارتش سرخ» به عقیده رویارویی با غرب سازنده «انقلابهای رنگی» و مهندس محاصره روسیه با قلعههای پیمان آتلانتیک تمرکز دارد، با لبخندها و دست دادنها بپوشاند. پوتین در رگهای جامعه و ارتش اندیشه محاصره جدیدی را تزریق کرد که غرب پنهان میکند و هیبت موشکها و دندانها را به نیروهای کشورش برگرداند.
پوتین احساس نمیکرد میتواند روش قاسم سلیمانی را به کار ببرد که در نقشهها نفوذ میکرد و موازنه قوا را درآنها بدون آنکه به آنها حمله کند به هم بزند. صبوری شی جی پینگ را هم نداشت که ترجیح میدهد منتظر رسیدن میوه بماند و بر ژنرال بزرگی به نام زمان حساب باز کند. کسانی بودند که بعید میدانستند نیروهای روسیه وارد خاک اوکراین بشوند. اینها براین باور بودند که افکار عمومی روس هرگز با جنگ داخلی در درون خانه اسلاوها با تاریخ درهم تنیده موافقت کنند. همچنین بودند کسانی که گمان میبردند اوکراین به زودی پرچم سفید را بالا میبرد و غرب پس از «کرونا» و خروج امریکا از افغانستان، خوردن غذای مسموم را بر سوزاندن دستهای خود در دیگ اوکراینی ترجیح میدهد.
بی هیچ اغراقی میتوان گفت، جهان پس از اوکراین متفاوت خواهد بود. ما اکنون زایش پرخطری را تجربه میکنیم. اما هنوز در ابتدای زایمانیم و بیش از پاسخ، پرسشهایی داریم. آیا درست است که آفتاب هیمنه امریکا غروب میکند و جایگاه واشنگتن روبه کاهش میگذارد پس از آنکه ثابت شد در مدیریت جهان براساس تکقطبی شکست خورده است؟ و آیا درست است که بازی مدیریت جهان در مرحله بعد در داخل مثلث امریکا-روسیه-چین خواهد چرخید؟ آیا جهان قدم در راه مسابقه تسلیحاتی داغ گذاشته و آیا اقتصاد روسی میتواند از عهده کاری برآید که اتحاد جماهیر شوروی در این میدان مسابقه نتوانست؟ آیا رقص پیوسته بر صفحه فلزی داغ مناسب برنامه بزرگ چین است که زیر چتر رشد اقتصادی و مبارزه با فقر و جذابیت رؤیاهای طرح «کمربند و راه» به پیش میرود؟ اروپا به خصوص کشورهایی که معتاد به واردات گاز روسیاند و امروز خود را در برابر درخواستهای قطع رابطه با صادرات روسی و بالا بردن بودجه تسلحاتی میبینند چطور؟ هند این غول آسیایی که نگران است در قمار کردن نیفتد چطور؟ اسرائیل چه خواهد کرد اگر جنگ طولانی شود؟ و ایران پس از بازگشت توافق هستهای در کجای مثلث خواهد ایستاد؟
زایمانی که شاید به تقسیم دوباره صندلیهای باشگاه قدرتمندها منجرشود. همچنین پرسشهایی درباره جهانی شدن، الگوی اقتصاد غربی، قمیت مواد اولیه، انرژی و سرمایهگذاریها و تحریمها وجود دارد. درباره جایگاه دلار، یوان، روبل و یورو. ترتیب پولها معمولا نشان دهنده ترتیب ژنرالهاست.
ابتدای زایمانی تلخ و طولانی در درمانگاه بینالمللی تعطیل شده. آیا جهان عرب میتواند جایگاهی برای خود در جهان پس از «کرونا» بیابد؟ آیا کشورهای عرب میتوانند قدرت اقتصادی مؤثر همراه با اراده سیاسی برای باز نگه داشتن کانالها با اطراف مثلث جدید علاوه براروپا ایجاد کنند؟ قدرتی که با ضلعهای مثلث براساس اصل منافع متقابل و بررسی دغدغهها و چالشها و پاسخ به آنها که ضامن امنیت و ثبات باشد، تعامل کند.
در تعامل با زایمان سخت بینالمللی نمیتوان انتظار را بهترین مشاور پنداشت. کشورهای عرب باید به اقتصادهای خود، پیوستگی جوامع خود و قدرت کاستن از زیانهای پیچ خطرناک اوکراینی توجه کنند. حفظ نقشهها و صلح داخلی و محافظت از قدرت حفظ شبکه روابط متنوع که منافعشان را حفظ کنند. نفع یمن دراین است که یمنیها از فرصتی را که مشورتهای ریاض برای گشودن صفحه حقیقی مهیا ساخته غنیمت بشمارند؛ صفحهای که ترمیم روابط داخلی خانه یمنی و بازگشت همه به اقامت زیر سقف کشوری که برای همه جا دارد اعلام میکند. و میتوان تشکیل شورای رهبری با حمایت سعودی و استقبال عربی و بینالمللی ازآن را نقطه آغاز دانست.
همچنین مهم است که سوریه، عراق و لبنان از فرصت استفاده کنند. به نفع جهان عرب نیست که کشورهایشان میدان برنامه کشاکش تندی باشند که درآن هزینه مبارزههای بزرگ در داخل مثلث جدید را بپردازند.
صحنه اوکراینی ترسناک است. روسیه یک سرزمین اروپایی را موشک باران میکند و آماده تعیین سرنوشت بخشی از اوکراین میشود. و سربازان اوکراینی تانکها و هواپیماهای روسی را با سلاح تازهای که از انبارهای پیمان «ناتو» رسیده هدف قرارمیدهند. اتهامات بایدن به پوتین نشان میدهد که اتاق مراقبتهای ویژه در درمانگاه بینالمللی تعطیل شده است. و چین که ادعا میکند ابهام را از بین میبرد برآن میافزاید.
پیچی خطرناک است و رهبری در چنین پیچهایی چقدر دشوار است!
TT
زایمان خطرناک و درمانگاه تعطیل بینالمللی
مقالات بیشتر دیدگاه
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة