وائل مهدی
روزنامه نگار حوزه نفت روزنامه "الشرق الاوسط"
TT

شخصی‌سازی تصمیم «اوپک پلاس» 

دیروز نظرات و تحلیل‌ها به شدت بر سر تصمیم ائتلاف «اوپک» دچار اختلاف شد و بسیاری از نظرات آن سوی اقیانوس اطلس حاکی ازاین بود که تصمیم این ائتلاف مبنی بر افزایش 100 هزار بشکه‌ای تولید خود در ماه سپتامبر، برای آنها و تلاش‌های دولت آمریکا برای افزایش تولید جهانی و غفلت از رنج شهروندان از قیمت بالای سوخت توهین آمیز است. سیاسی شدن تصمیمات سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) توسط جامعه آمریکا و به طور کلی ماشین رسانه‌ای آمریکا و غرب مسئله جدیدی نیست و سیاسی شدن تصمیمات این ائتلاف نیز عجیب نیست، به ویژه اینکه روسیه عضو اتحاد است. 
شخصی‌سازی تصمیمات عادتی عجیب نیست؛ این امر مسئله جامعه آمریکا در نگاه یک‌سویه‌اش به جهان پیرامونی است. جهان نمی‌تواند فقط حول محور ایالات متحده بچرخد؛ این یک سناریوی غیر واقعی است که هالیوود در ذهن افراد کاشته. از این رو؛ تصمیم اوپک نباید فقط حول محور آمریکا یا در راستای آن باشد. 
بازار جهانی نفت پیچیده و گسترده است و بسیاری از کشورهای مصرف کننده نفت از قیمت‌های بالا رنج می‌برند، در رأس آنها چین که بزرگترین واردکننده نفت در جهان است، در حالی که ایالات متحده بزرگترین مصرف کننده نفت است، اما اکنون بخش عمده‌ نفتش را از میادین خود و نه از خارج از کشور تأمین می‌کند. 
در هند، دولت مالیات بر صادرات نفت را افزایش داد تا مانع از خرید نفت توسط شرکت‌های نفتی از روسیه با قیمت‌های پایین و فروش آن به قیمت‌های بالا در بازار جهانی شود. کشورهایی مانند سریلانکا به دلیل قیمت بالای سوخت و بدتر شدن اقتصادش تا پایان سال از کمبود سوخت رنج خواهد برد. این کشورها آسیب دیده‌اند، اما فریاد آنها به بلندی ایالات متحده نیست که هر تصمیمی را تنها در راستای خود می‌خواهد. 
تصمیم اوپک برای مدتی روشن و قابل انتظار است و جای تعجب ندارد؛ زیرا اصول اولیه بازار برای کسانی که می‌خواهند در مورد بازار آزاد صحبت کنند، مانند مردم آمریکا - که هر زمان و هر طور که می‌خواهند به بازار آزاد باور دارند – به دو دلیل ساده نیازی به افزایش تولید توسط اتحاد «اوپک» دارند.
اول اینکه وضعیت بازار در رکود (backorder) است، به این معنی که قیمت قراردادهای آتی نفت در بلندمدت کمتر از قیمت آنها در کوتاه مدت است؛ و این به این دلیل است که بازار با ترس از رکود جهانی یا افزایش تولید بالاتر از سطح تقاضا، انتظار کاهش تقاضا را دارد. این امر منجر به مازاد عرضه خواهد شد. 
دیگر اینکه افزایش قیمت نفت ناشی از عوامل ژئوپلیتیکی است که نه ایالات متحده و نه کشورهای اروپایی نتوانسته‌اند خود را برای آن آماده یا آنها را به خوبی مهار کنند.
 اروپا فرصت‌های زیادی برای تنوع بخشیدن به منابع گاز طبیعی داشت، اما ترجیح داد برای کاهش هزینه‌ها تنها به گاز روسیه تکیه کند و در عین حال، آمریکا و اروپا به بهانه نجات آب و هوای جهانی، با سرمایه‌گذاری‌های جدید در ظرفیت‌های تولید مبارزه کردند، اما امروز دیگر در مواقع لزوم از استدلال استفاده نمی‌شود. 
ائتلاف پیشینه این تصمیم را بیان کرد و گفت که ظرفیت تولید مازاد در جهان محدود است و با توجه به عدم شفافیت در مورد عرضه و وقفه، استفاده گسترده از آن عاقلانه نیست. 
با نامطمئن بودن رشد اقتصاد جهانی و محدودیت ظرفیت مازاد، تصمیم اتحاد منطقی است، حتی اگر غوغا در آن سوی اقیانوس اطلس در حال افزایش باشد.