صحنههای چشمرُبای جزیره بالی نتوانست ابرهای سیاهی را که بر نشست گروه بیست انباشته شده پنهان کند که فردا کار خود را آغاز میکند. در ماههای گذشته جهان به نشست پیامهای پیاپی فرستاد که از حجم نگرانیاش بر امنیت، اقتصاد، غذا، محیط زیست و آیندهاش خبرمیداد. بیهیچ اغراقی جهان شاهد سختترین بحران پس از جنگ جهانی دوم است با وجود حجم بحرانهایی که در جهان دو قطبی و پس از آن با آنها روبه رو شد.
نیازی به تلاش برای اثبات خطرناکی چالشهای پیش روی جهان نیست. گردشی در صفحه تلویزیونها، تیتر روزنامهها و اظهارات سخنگویان مراکز تصمیم ساز مرتبط با آتش سوزیهای متعدد کافی است. برای اولین بار پس از چندین دهه طولانی عوامل نگرانی بر میز مقامات و سفره شهروندان انباشته شد. سخنی مکرر درباره امکان کاربرد سلاح هستهای. جنگی تمام عیار در اوکراین که اسلحه غربی ارتش روسیه را بر خاک آن به خاک و خون میکشد و آن را به پسرفت میاندازد. صحنهای بیسابقه که نسبت به «عواقب وخیم» در میدان اوکراین و بیرون از آن هشدار میدهد. اختلاف شدید چینی-امریکایی پیرامون آینده تایوان و نشانههای درگیری پیرامون جایگاه اول در جهان. نگرانی روبه افزایش برای ذخایر غلات. آمادباش اروپایی برای زمستانی سرد و گزنده به دلیل کمبود گاز روسی و امتناع از قبول آن.
سخنانی با آهنگ تند درباره تورم و رکود و لرزههای شدید در اقتصادها و بنگاههای غولپیکر و شاید پیام خطرناکتر از نشست محیط زیستی شرم الشیخ رسید. همبستگی یا خودکشی دستهجمعی. دبیرکل سازمان ملل متحد این را آشکارا گفت. و حاضران حس کردند او اغراق نمیکند و فریادش بر فجایع گردان و آمار و ارقام متکی است. و واضح است که او میتواند همین عبارت را در بالی تکرار کند.
غیبت ولادمیر پوتین غیرمنتظره نبود. بادهای جنگی که در اوکراین به راه انداخت آن طور که کشتیها میپسندند نمیوزند. سریالی از عقبنشینیهای پیاپی که تاکنون ابهت ارتش روسی را شکست و چهره مردی که همیشه به چیره دستی و ضربههای حسابشده و موفق توصیف میشد، زخمی کرد.
تصمیمش برای ملحق ساختن استانهای اوکراینی او را از قدرت مانور محروم ساخت.
بازپس گیری خرسون توسط ارتش اوکراین موضع آقای کرملین را سختتر کرد. نیامد تا نگاههای شماتتآمیز را در چشمان غربیها نخواند. تاب لبخندهایی را ندارد که به پانسمان میمانند. محال است زیرفشار شکستها و عقبنشینیها پای میز مذاکره بنشیند. و به نظر نمیآید غرب آمادگی داشته باشد تا بخشی از نقشه اوکراین را به او بدهد. غیبت را برگزید تا از تنشافزایی یا انزوا دوری گزیند. از پیامهای روزنامهنگاران تا سالن جلسات سایه مرد غایب در بالی حاضر است و پرسش درباره موعد دوره انتقام در زمین بازی اوکراین.
جهان از موعد از دست رفته روسی دربالی نتیجه میگیرد که شرطهای توقف جنگ در اوکراین آماده نیست. در این زمان چین مثل همیشه تصمیم گرفت براساس فرهنگ و زمانبندی خود رفتار کند. تأکید کرد که امروز نشستی بین بایدن و رئیس جمهوری شی جین پینگ در بالی برگزار میشود. چهره رئیس جمهوری چین با تصویر کنونی رئیس جمهوری روسیه متفاوت است. شی از بیستمین نشست حزب کمونیست چین نه تنها به دوره سوم ریاست جمهوری دست یافت بلکه با یک کرسی نزدیک مائو تسو تونگ در تاریخ کشورش بیرون آمد. با قاطعیت در برابر تحریکهای امریکایی در تایوان ایستاد و پا در راه تهور نگذاشت. عرض اندام با تصمیم به عدم به کارگیری آن.
شلیک اولین تیر در اطراف تایوان فراتر از توان تحمل جهان است. و چین سرزمین حکمت است. و انتظار بهترین مشاور. و از خوششانسی جهان اینکه آن طور که پوتین با اوکراین رفتار کرد شی با تایوان نکرد. روشن است که رهبر«کارخانه جهان» میداند شریانهای اقتصادی «دهکده جهانی» چقدر به هم تنیدهاند. نیز میداند چین و امریکا در یک قایق سوارند و راه حل به آتش کشیدن قایق نیست.
برگزاری نشست چین-امریکا پس از جنگ روسیه در اوکراین به تنهایی رویداد مهمی است. این یعنی «دوستی بدون مرز» بین چین و روسیه به معنای آن نیست که پکن همه سیاستهای مسکو را بپذیرد. روشن است شی با انقلابی که پوتین برای عمق بخشیدن به جهان چند قطبی راه انداخت همدل است، اما همدلیاش را به ائتلافی میدانی در این رویارویی تبدیل نکرد. شی نفعی از پیروزی واضح غربی در جنگ اوکراین نمیبرد، اما مسئله روشن اینکه –دستکم تا به اینجا- او درگیر نشدن را انتخاب کرده و دلیل آن اینکه روسیه از پهپادهای ایرانی استفاده میکند نه چینی.
فعالیتهای گروه بیست فردا در سایه دو مصیبت بزرگ آغاز میشوند؛ «کرونا» و جنگ اوکراین. حجم خطرات پیش روی جهان بیمار مدیریت متفاوتی را برای امور «دهکده جهانی» در معرض تکهپاره شدن میطلبد. صحنه کسانی که دور میز نشست حلقه زدهاند نشان میدهد جهان نسبت به زمانی که گروه بیست در ابتدای قرن کنونی شکل گرفت تغییرکرد. چین، هند، سعودی، ترکیه و برزیل متفاوت شدهاند. غرش آسیایی تنها بار جمعیتی و زرادخانههایش نیست. در عین حال اقتصادهای غولآسا و تکنولوژی و وزنی که خواستار جایگاه شایسته در مدیریت جهان است.
حضور عربی در نشست گروه بیست به سعودی محدود میشود. تغییری واضح و بزرگ در وزن بازیگر سعودی و نقشش روی داده. چهره سعودی دیگر آن کشور دارای ثروت عظیم نفتی نیست. اکنون سعودی چیزی برای ارائه به منطقه خود و جهان دارد. الگوی نهضتی که شاهزاده محمد بن سلمان به راه انداخت و در اندک سالها توان عربی درپیشرفت را نشان داد.
توانش برای استفاده از تکنولوژی برای بهبود شرایط زندگی شهروندان و ایجاد اقتصادی زنده و متنوع و دارای قدرت رقابت. نهضت اصلاح و نوآوری که ورود در نبرد پیشرفت را بی هیچ ترسی از انزوا یا نگرانی برای هویت آسان میکند به خصوص اینکه نهضت از گوش سپردن عمیق به رؤیاها و خواستههای جوانان سعودی آغاز شد. نهضتش به مسئولیت داخلی، منطقهای و بینالمللی موصوف است و بهترین دلیل ابتکار عمل در تبدیل مقابله با گرمایش زمین به عنوان گزینه روزانه و الزام آور است که «ابتکار عمل سبز سعودی» نام گرفت.
ولیعهد سعودی خیلی زود بادهای تغییری که صحنه جهانی را تکان میدهد دریافت؛ سفرهایی به کشورهایی صورت گرفت که در صحنه بینالمللی حضور پررنگی دارند، روابط دوستانه و مشارکتهای ثمربخش شکل گرفت بی آنکه روابط جدید جای روابط سنتی و عمیق را بگیرند هرچند گاه و بیگاه ابرهایی آنها را بپوشانند.
موعد جهان در بالی است. سایه مرد غایب حضور خواهد داشت. تفسیرهای موعد امریکایی-چینی بیشتر میشوند. اما مهمترین مسئله این است که دولت امریکا به پیامهای جهانی که تغییرکرد گوش بسپارد.
نمیتوان کشورهای جهان را مجبور ساخت جامه متحد الشکل بپوشند. این کشورها ویژگیهایی دارند که ریشه در تاریخ، فرهنگ و میراثشان دارند و نمیتوان جهان را جز براساس تنوع و احترام متقابل و حق انتخاب مدیریت کرد.
TT
نشست بالی و سایه مردم غایب
مقالات بیشتر دیدگاه
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة