3 مانع بر سر راه فرنجیه

حمایت نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان و همراه با او، «حزب‌الله»، از نماینده سابق سلیمان فرنجیه، چیزی بر تسهیل بحران ریاست‌جمهوری در لبنان نمی‌افزاید. برعکس، پیش کشیدن نام فرنجیه بر پیچیدگی این بحران مزمن از زمان خالی شدن کرسی ریاست جمهوری در پایان اکتبر گذشته می‌افزاید.
در ابتدا لازم به یادآوری است که خود فرنجیه هنوز با وجود شایعاتی مبنی بر اینکه ممکن است در روزهای آینده نامزدی خود را اعلام کند هنوز این کار را نکرده است. می‌توان چنین فرض کرد که ابتکار بری و «حزب‌الله» برای اعلام پذیرش نامزدی فرنجیه به این شکل، این مرد را به همان اندازه که خشنود ‌می‌کند، «به مخمصه می‌اندازد». حمایت این دو حزب تعجب آور نیست، بلکه به معنای تحصیل حاصل است. اما آنچه می‌تواند عامل دردسر برای فرنجیه باشد این است که این شخص بیش از یک ماه پیش و در پی دیدار خود با بشار الراحی پاتریارک مارونی اعلام کرده بود که نامزد «حزب الله» نیست و گفته بود زمانی که تصمیم به کاندیداتوری بگیرد، خود اعلام می‌کند، سپس افزود که او به دنبال این است که یک نامزد«توافقی» باشد که بتواند در برابر همه احزاب گشایش داشته باشد. آنچه از این سخنان شفاف فهمیده می‌شود این است که فرنجیه از هزینه مطرح کردن نام خود به عنوان نامزد «حزب الله» و در نتیجه دشواری «تبلیغ» او در داخل و منطقه آگاه است.
به نظر من دلایل پشت پیچیدگی‌های مربوط به نامزدی فرنجیه به عنوان نامزد ریاست جمهوری را می‌توان به سه عامل محدود کرد:
1- این پیشنهاد علاوه بر اینکه موجب انشعاب در بلوک «تجمع دمکراتیک» (حزب سوسیالیست) و «جنبش آزاد میهنی» می‌شود، جناح‌های مخالف رسیدن فرنجیه به ریاست‌جمهوری به رهبری «نیروهای لبنانی» و حزب «کتائب»، نمایندگان مستقل اهل سنت و تعدادی از نمایندگان تحول‌آفرین را وادار به مخالفت می‌کند و برآن می‌دارد تا جلسه انتخابات را تحریم کنند و در نتیجه آن را از حد نصاب قانونی یعنی لزوم حضور دو سوم اعضای مجلس (86 نماینده) می‌اندازد. این جریان‌ها پیش از این ایده تعطیل کردن جلسات را رد کرده بودند، اما اکنون در مقابل پافشاری «حزب‌الله» و رئیس پارلمان بر نامزدی از تیم «مقاومت» که تجربه رئیس جمهوری سابق، میشل عون را تکرار می‌کند، تنها گزینه آنهاست. 
2- کاندیداتوری فرنجیه بعد از اینکه این تصور رایج شد که متصرفان پست‌های کلیدی (ریاست جمهوری، پارلمان و دولت) باید نمایندگان فرقه‌های خود یا مورد قبول آنها باشند، مشکل دیگری را در رابطه با گستره قبولی که او در صحنه مسیحیت نمایندگی می‌کند، ایجاد می‌کند. طنز این است که این رسم از جمله توجیهاتی بود که «حزب الله» در سال 2016 برای حمایت خود از رئیس جمهوری میشل عون بر آن تکیه کرد، بر اساس این واقعیت که عون نمایندگی گسترده‌ای از مسیحیان داشت، پس از اینکه حمایت «نیروهای لبنانی» را به دست گرفت. در آن زمان، البته، علاوه بر حمایت از «جنبش میهنی آزاد» که او رهبری آن را بر عهده داشت.
اما وضعیت فرنجیه در صحنه مسیحیت امروز، کاملاً متفاوت است. چرا که جز جنبش «سرکش‌ها» که رهبری آن را تنها یک نماینده پارلمان، یعنی پسرش تونی فرنجیه به عهده دارد، نمایندگی نمی‌شود. در حالی که دو حزب «نیروهای لبنان» و «میهن پرستان آزاد» اکثریت کرسی‌های اختصاص یافته به نمایندگان مسیحی را بین خود تقسیم ‌کرده‌اند. از این رو، آنها سزاوارترین افراد برای انتخاب رئیس جمهوری محسوب می‌شوند، چه از جناح‌های خود و چه از آنها که می‌توان با آنها به توافق رسید.
البته می‌توان گفت که «حزب‌الله» به نمایندگی مسیحیان اهمیت چندانی نخواهد داد، زیرا از نظر آنها انتخاب رئیس‌جمهوری که بتوان به او اطمینان داشت و «از پشت به مقاومت خنجر نزند»، بر هر ملاحظه‌ای برتری دارد، اما همچنان این مسئله شک برانگیز می‌ماند که نبیه بری در حمایت از نامزدی که از حمایت گسترده مسیحی برخوردار نباشد تا پایان ادامه دهد.
3- و در اینجا به گره سومی می‌رسیم که حمایت «حزب الله» و جنبش «امل» از سلیمان فرنجیه، نماینده سابق مجلس به وجود می‌آید. این گره در دشواری خروج از معضلی است که امروز دو نامی با آن روبه رو هستند که نام‌شان آشکارا مطرح می‌شود: فرنجیه و میشل معوض نماینده مجلس. با توجه به شرایط یا دیکته‌های تحمیل شده از سوی «حزب‌الله» (طبق معمول) هنگام اعلام پذیرش نامزدی فرنجیه، حتی جستجوی یک نامزد «توافقی» که حزب بتواند با آن موافقت کند دشوار شد. دبیرکل حزب حسن نصرالله به صراحت گفت، نام فرنجیه را برای مانور و داد و ستد نمی‌گذاریم و مشخصاتی که در نظر داریم بر او صدق می‌کنند. سپس به لبنانی‌ها و کسانی که دوست دارند بشنوند یادآور شد:« ما در انتخابات گذشته دو سال و نیم محک خوردیم » و منظورش این است که در نهایت به آنچه می‌خواست رسید.
این نشان می‌دهد حزب این بار برای اعمال تعطیل آمادگی دارد همچنین تا زمانی که همه به انتخابش تن دهند. محمد رعد، رئیس بلوک پارلمانی «حزب‌الله» نیز به «صد سال انتظار» تهدید کرد؛ تا زمانی که لبنانی‌ها نامزدی را که «حزب‌الله» برای آنها انتخاب می‌کند، بپذیرند. با این حال، تمام آنچه که ناسازگاری «حزب الله» می‌تواند این بار به آن منجر شود، طولانی شدن بحران ریاست جمهوری است. چنانکه نیروهایی که گزینه کاندیدای «حزب الله» را رد می‌کنند، تسلیم شدنشان به این گزینه را بدتر از ادامه خلاء ریاست جمهوری می‌دانند.
غلبه بر سه گره برای حامیان سلیمان فرنجیه به هیچ وجه آسان نخواهد بود: تأمین حد نصاب جلسه انتخاب، تأمین «پوشش» مسیحی با توجه به مخالفت دو جریان بزرگ مسیحی و امتناع  پطریارک مارونی از ورود به موضوع نام‌ها و نامزدی یا پوشش هر یک از نامزدها دشوار است. علاوه بر این، پس از آنکه «حزب الله» ابتکار عمل برای اعلام حمایت خود و تایید اینکه مشخصات این حزب برای رئیس جمهوری بعدی در مورد او صدق می‌کند، تصویر نامزد «توافقی» که فرنجیه آرزوی آن را داشت، دیگر برای او صدق نمی‌کند.