وائل مهدی
روزنامه نگار حوزه نفت روزنامه "الشرق الاوسط"
TT

نفت سعودی ثابت می‌ماند

بسیار زیباست که ببینیم وابستگی سعودی به نفت از زمان آغاز «چشم انداز 2030» که 90 درصد درآمدهای دولت از نفت تامین می‌شد کاهش یابد؛ این درصد اکنون به 60 درصد کاهش یافته است.
با این حال، ما نباید برای رسیدن به این باور عجله کنیم که آینده از نظر اقتصادی، سیاسی و ژئوپلیتیکی سال‌های آینده نفت نخواهد بود.
این ما را بر آن می‌دارد تا به آینده این کالا و آینده کل مردمی که آن را دارند فکر کنیم. سئوال اینجاست که چگونه می‌توان بازار نفت سعودی را در سال‌های آینده تضمین کرد؟
دو پاسخ برای این سئوال وجود دارد که هر دو از سوی «آرامکوی سعودی» ارائه شده‌اند. اولین مورد افزایش عمر خود نفت به عنوان یک کالا با اطمینان از وجود فن‌آوری‌هایی که به حفظ مداوم و پایدار مصرف آن کمک می‌کنند.
دیگر اینکه اطمینان حاصل شود که نفت سعودی در بازار جهانی که در آن خریداران اندک و فروشندگان زیادی وجود دارند، به ویژه با کشورهای بسیاری مانند ایالات متحده، عراق، امارات متحده عربی، برزیل و تعدادی از کشورهای داخل و خارج از «اوپک» که به دنبال افزایش ظرفیت تولید خود هستند، جایی خواهد یافت.
با توجه به پاسخ اول، در «آرامکوی سعودی» قهرمانانی وجود دارند که ما توانایی آنها را برای ایجاد و نوآوری فن‌آوری‌های لازم یا حتی برنامه‌ریزی استراتژیک آنها باور نکردیم زیرا «آرامکو» به طور سنتی یک شرکت مصرف کننده فن‌آوری بود و به تولید آن معروف نبود. بسیاری از مردم می‌توانند به حجم اختراعات 10 سال پیش مراجعه کنند تا «آرامکو» را با شرکتی مانند «استات اویل» نروژی در آن زمان (اکینور کنونی) مقایسه کنند که ثبت اختراعات و فن‌آوری‌های آن در اکتشاف زیر آب در یک سال از آنچه «آرامکو»ی سعودی در چند دهه به دست آورده بود، بیشتر بود.
بیایید به اعداد و ارقام فکر کنیم، «آرامکو» از ابتدای تاسیس تا سال 2011 بیش از 100 اختراع ثبت شده در 78 سال نداشته است و این تعداد از آن سال تا به امروز دو برابر شده و به 864 ثبت رسیده است.
این شرکت مراکز تحقیق و توسعه را در چین، پاریس و ایالات متحده افتتاح کرده است. موضوع به اینجا ختم نشد، بلکه این شرکت اکنون یک بخش کامل برای فن‌آوری و نوآوری به مدیریت احمد الخویطر ایجاد کرد که انتظار نداشتیم زمانی که «آرامکو» سفر تحول فنی را آغاز کرد، در مأموریتش موفق شود.
این فن‌آوری‌ها به همه چیز وارد می‌شوند؛ از ترسیب و استخراج کربن، برای کاهش اثرات مضر نفت بر محیط زیست و حتی توسعه موتورهای خودرویی که سوخت کمتری مصرف می‌کنند و برای رقابت با موتورهای الکتریکی، هیبریدی و سایر موتورها کارآمدتر هستند.
پاسخ دوم در شراکت و ساختن پالایشگاه‌های خارج از پادشاهی است تا اطمینان حاصل شود که «آرامکو» سهمی از بازار را در کشورهای مصرف کننده مانند چین به دست می‌آورد که در آن «آرامکو» به دست‌آوردهایی رسیده که هیچ کشور دیگری در «اوپک» نمی‌تواند از نظر ساخت پالایشگاه با آن رقابت کند و در ایالات متحده بزرگترین پالایشگاه را دارد. هند تنها بازاری است که «آرامکو» به دنبال گسترش آن از طریق پالایشگاه‌ها است، اما این موضوع همچنان ادامه دارد.
این پالایشگاه‌ها نفت سعودی را با ضمانت قراردادها و قراردادهای منعقد شده برای تامین آن به مصرف خواهند رساند.
«آرامکو» پیشگام شد وقتی که به جای فروش نفت، به فکر ساخت پالایشگاه‌هایی در خارج از سعودی بود و این موضوع باعث می‌شود در رقابت حتی با وجود رقابت بزرگ قیمتی در هر زمان با هر کشوری پیشرو باشد. و باعث می‌شود سعودی‌ها در مورد آینده نفت کشورشان در بازار جهانی اطمینان بیشتری پیدا کنند.