عبدالرحمان الراشد
روزنامه‌نگار و روشنفکر سعودی، سردبیر سابق روزنامه «الشرق الاوسط» و مدیر سابق شبکه العربیه
TT

آیا پیروان ایران حج را خراب می‌کنند؟

یک سال پیش، آقای مقتدی صدر در بیانیه‌ای به زائران عتبات عالیات در عراق نسبت به دادن شعارهای سیاسی خصمانه یا حمله به سعودی‌ها یا ایرانی‌ها هشدار داد و گفت، این اقدامات با ادعای شعار دروغین میهن پرستی موجب تفرقه افکنی و فتنه‌گری است.

این همان چیزی است که گروه‌های طرفدار ایران، از جمله حوثی‌ها و شبه نظامیان عراقی، امروز تهدید می‌کنند که مناسک حج را خراب کرده و موسم دینی را به یک مناسبت سیاسی تبدیل می‌کنند.
این گونه فعالیت‌ها خودجوش نیستند، بلکه از نظر سیاسی و امنیتی از پیش سازماندهی شده‌اند و بعید نیست که نیروهایی در ایران با وجود وعده‌های دولت ایران مبنی بر عدم ایجاد مشکل در ایام حج و پادشاهی به طور کلی، پشت سر آنها باشند و به کارگزاران خود برای انجام این کار دستور دهند. آنها پیش از آن یک کمپین تحریک آمیز به راه انداختند که در آن وفاداران به تهران از جمله کمونیست‌های عرب شرکت داشتند که به خرابکاری در موسم حج و به چالش کشیدن سعودی تشویق می‌کنند.
امروز و روزهای باقی مانده، اوج موسم حج است و نشان خواهد داد که کشورها تا چه اندازه به تعهدات خود در عدم بهره برداری از مناسک حج و تبدیل آن به یک مناسبت سیاسی احترام می‌گذارند.
اگر حج صحنه‌ای برای سیاست می‌بود، بهتر بود سعودی، مرکز و حامی، آن را علیه مخالفان قبلی خود، علیه ایرانی‌ها، حوثی‌ها و نیروهایی که در دهه‌های گذشته با آنها اختلاف داشت، استفاده کند. سعودی برای حدود صد سال، موسم حج و به طور کلی اماکن مقدس را بی‌طرف کرد، با وجود اختلافات سیاسی قبلی خود با سایر کشورها و رژیم‌ها، از آن برای دعوت به جنگ، تظاهرات و اعلام مواضع سیاسی خود در این موسم نکرد.
به همین دلیل است که مکه و مشاعر، به مکان بی طرف اسلامی در جهان تبدیل شدند.
جهان اسلام این را از تاریخ خود آموخت، زمانی که گروه‌ها و نیروهای سیاسی سعی کردند از موسم حج و مکه برای اهداف خود استفاده کنند. زمانی که اجازه داده شد هرج و مرج حاکم شود، گذشته است، همان‌کاری که قرمطیان در موسم حج انجام دادند و آن را به یکی از وحشتناک‌ترین بلاها تبدیل کردند. آنان به عنوان زائر آمدند و با احرام وارد مسجد مکی شدند، سپس شمشیر کشیدند و با دیگر زائران مخالف عقیده خود جنگیدند و 18 روز در مدینه مقدس بیداد کردند. حج را به عرصه درگیری سیاسی و مناقشه منطقه‌ای تبدیل کردند که بیست سال به طول انجامید.
اگر هر کس عقیده‌ای داشته باشد و بخواهد آن را تحمیل کند و در مکه و به ویژه ایام حج به نمایش بگذارد، مشاعر به عرصه درگیری‌های بی پایان بین خود مسلمانان، سنی‌ها و شیعیان، و گروه‌های افراطی، از «القاعده» و «داعش» تبدیل می‌شد، همان‌ کاری که جهیمان کرد و مسجد مکی را تصرف کرد و به مدت دو هفته مانع از برگزاری نماز شد و خون‌ها در مسجد ریخت تا اینکه به آن حمله کردند و واردش شدند و به آن جنایت پایان دادند که مصادف با دوران تنش‌های کمپ دیوید بود.
اگر هر گروه اسلامی می‌خواست دستور کار خود را بر حج و حجاج تحمیل کند، شاهد تظاهرات از آسیای مرکزی علیه روسیه، زائران علیه چین، آتش زدن پرچم‌های آمریکا در کوه عرفات، ده‌ها تظاهرات مخالفان علیه خود رژیم‌های اسلامی، سنی‌ها علیه شیعیان و فلسطینیان علیه خود فلسطینیان بودیم.
آیا آقای مقتدی قبول دارد که زائران نجف و کربلا شعارهای سیاسی متفاوت از شعارهای ایشان سر دهند و اربعین حسین را به صحنه‌ای برای درگیری‌های منطقه‌ای تبدیل کنند؟ سال گذشته زائران عراقی به دلایل فکری و سیاسی به زائران ایرانی حمله کردند.
سید مقتدی در آن زمان از تلاش برای خراب کردن مراسم مذهبی عصبانی بود و متهم کرد که پشت آن یا بعثی‌ها یا «تثلیث شوم»، یعنی چارچوب هماهنگ کننده شیعه قرار دارند.
علاوه بر این، گشودن راه فعالیت‌های سیاسی در حج منجر به دامن زدن به خصومت‌ها و برانگیختن جنگ‌ها می‌شود و اختلافات موروثی بین مسلمانان خطری بزرگ‌تر از حوادث غزه است.