​«داووس» و پایان بحران خاشقجی

«ماجرای خاشقجی برای مدت مدیدی بر سر زبان‌ها بود. ما نیز درباره این ماجرا نظر خود را گفتیم، و اینک بر این هستیم که باید این ماجرا را به خاطرات گذشته سپرد. این قصیه را نباید تا ابد بر سر زبان‌ها باقی گذاشت». از سکوی مشهورترین نشست جهانی، یعنی «داووس»، این سخنان اولی ماورر، رئیس اتحادیه فدرالی سوئیس در خصوص پایان‌یافتن ماجرای خاشقجی، یکی از استثنائی‌ترین و شگفت‌ترن ماجرایی که جهان را مشغول خود کرد، بود. برخورد با این ماجرا به‌گونه‌ای بود که گویی جهان تنها همین مشکل را دارد و دیگر از هزاران مشکل و بحران دیگر تهی است. واقعیت این است که روزانه در سطح جهان هزاران کودک می‌میرد. حرمت و کرامت بی‌گناهان پایمال می‌شود. زنان زیادی مورد تجاوز قرار می‌گیرند و اثربخشی حکومت‌های برخی کشورهای نابود می‌شود و از بین می‌رود. کودتاهایی صورت می‌گیرد و برخی دولت‌ها تروریست دولتی خود را ادامه می‌دهند؛ و در قبال این همه فراموشی گزیده می‌شود و ناگهان این تنها ماجرای خاشقجی است که باید جزو خاطرات گذشته نگاه داشت. البته باید بگویم که این سخن به‌معنای سبک‌شمردن میزان این جنایت یا کم‌گرفتن میزان وحشی‌گری این قضیه نیست، بلکه قضیه این است که این جنایت پیش از هر  کسی مورد محکومیت سعودی‌ها است و تاکنون نیز دستگاه‌های حکومتی و قضایی تحقیقات خود را دنبال می‌کنند و برخی از متهمان دستگیر شدند و روند محاکمه‌ها ادامه دارد. بنابراین این ماجرا کاملا به گذشته تعلق دارد و هر گونه یادآوری آن تنها یک سوءاستفاده سیاسی است و هیچ ماجرای مشابهی در تاریخ معاصر تا بدین حد مورد توجه و بازپروری قرار نگرفت.
در نشست داووس یک مسئله مثبت مشاهده می‌شود که در تمایل برخی از مشارکت کنندگان برای پشت‌سر گذاشتن این ماجرا، و وضع آن در جایگاه طبیعی، نمایان می‌شود. مسئولین اروپایی تاکید کردند که می‌خواهند بی‌توجه به این ماجرا روابط خود را با سعودی ادامه دهند و همکاری مشترک را از سر گیرند. بر خلاف رئیس جمهور سوئیس، مدیر شرکت توتال فرانسوی، تاکید کرد که باید ماجرای خاشقجی را کاملا پشت‌سر گذاریم و «با روحیه مثبت بیشتری همکاری کنیم و به جلو پیش بریم». در این میان محمد الجدعان، وزیر مالیه سعودی، تصریح کرد که سرمایه‌گذاران خارجی بار دیگر اعتماد خود را به سعودی بازیافتند و اوراق مشارکت دولتی سعودی، به ارزش 7.5 میلیارد دولار را، خریداری کردند. این بهترین دلیلی است برای اینکه درک کنیم جهان این ماجرا را فراموش کرده و اهداف سوءاستفاده از این قضیه محقق نشده است. با وجود همه هجمه‌های رسانه‌ای ترکیه، که مانند سریال‌های این کشور در قسمت-های پرتعداد و ملال‌آور نمایش می‌شود، این داستان ترکی دیگر بیننده ندارد و خود کارگردان آن نیز نمی‌داند پایان آن چه می‌شود. 
بدون تردید ماجرای جمال، خدا او را بیامرزد، توسط بدخواهان سعودی برای ناکام گذاردن سیر این کشور به‌سوی تحقق اهداف چشم‌انداز بالنده آن به‌کار رفته‌است، اما نه تنها این تلاش‌ها موجب توقف این تلاش‌های بزرگ نشد بلکه اصرار و پشت‌کار رهبری و مسئولین را دوچندان کرد. البته این درست است که برخی از اهداف به‌طور کامل تحقق نیافت یا دچار تردید شد، اما این کاملا طبیعی است که هر پایان نباید کاملا آرمانی با پایان رسد و از نقص و اشکال تهی باشد. برای یک کشور 30 میلیونی معقول نیست که همه اهداف اقتصادی و اجتماعی و توسعه‌ای خود را بی‌توجه گذارد و به یک قضیه کوچک واحد، علی رغم هولناک بودن، چنگ اندازد. 
پادشاهی عربی سعودی در حال تلاش برای تحقق برنامه‌های خود است، و ماجرای خاشقجی را فراموش کرد، مانند همه جهان که این ماجرا را فراموش کرد. این کشور در مقابل چالش‌ها و برنامه‌هایی است که برای پیروزی بر آنها باید چنین قضایای کوچکی را نادیده بگیرد. اما در کنار همه این‌ها سعودی‌ها فراموش نخواهند کرد که چه کسی در کنار آنها بود و چه کسی به خاک‌ریز بدخواهان پیوست. هر کسی سزای خود را توسط سعودی، به وقت مقتضی، خواهد دید: پاسخ نیکی، نیکی است و بدی را باید با بدی پاسخ داد.