تحریک‌های دوحه علیه سفر پاپ

موج حمله رسانه‌ای که دولت دوحه علیه امارات به راه انداخته به این دلیل که میزبان پاپ فرنسیس بود، بازتاب دهنده اندیشه آشفته و اخلاق فرومایه و تکرار کننده تاریخ طولانی آن کشور در زمینه بازاریابی برای آشوب و تحریک دینی است که از سال ۱۹۹۶ تا به امروز ادامه دارد.
سفر پاپ در قالب برنامه سیاسی اخلاقی صورت گرفت که هدفش فراگیرساختن مفهوم رواداری و پایان دادن به تنش میان پیروان ادیان و منزوی ساختن تندروهای در دو طرف صحنه است. هدف از این طرح بین‌المللی گسترده، پاکسازی فضای سیاسی، فرهنگی و روانی از تحریف‌های عامدانه است که به ناآرامی‌های خطرناک درچهارگوشه جهان منجر می‌شود. از میان ابزاری که در پراکندن و کاشتن کینه نقش داشتند، رسانه‌های قطری و تریبون‌های فرهنگی آن با مدیریت دولت آن که مالک همه آنهاست. از طریق رسانه‌ها، بذراندیشه تروریسم را کاشتند و تبلیغ بن لادن و دیگر تندروها و تروریست‌های هوادارش در اواسط دهه نود به شکل ویژه در رسانه‌های قطری صورت گرفت. این روند تا سال‌ها در زیر چتر سهل انگاری و نادانی ادامه یافت تا بدان جا که خشونت به شکلی سریع و خطرناک پراکنده شد. اوج تروریسم و نقطه عطفش در حملات نیویورک بود. آن زمان جهان به دنبال چگونگی محدودکردن این اندیشه افتاد، و تنها به مأموریت دستگاه‌های امنیتی برای ازبین بردن سازمان‌های تروریستی اکتفا نشد.
امروزه هیچ‌کسی نیست که نداند رسانه‌های قطری چه نقشی در پراکندن اندیشه خشونت و تندروی در سراسر جهان طی بیست سال گذشته داشتند و متأسفانه هر روز به این کار ادامه می‌دهند. وقتی همین رسانه‌های علیه سفر شخصیت دینی بلند مرتبه‌ای همچون پاپ دست به تحریک می‌زنند، پیش از آن همین کار را علیه شیخ الازهر و علیه مفتی پادشاهی عربی سعودی انجام دادند.
ما شاهد تلاش‌های بسیاری برای گسترش گفتمان دینی معتدل هستیم و ایجاد پل‌هایی میان مرجعیت‌های دینی. تلاش‌های اسلامی و مسیحی دربردارنده شرکت دادن رهبران روحانی جامعه، مدیریت افکار سازنده مانند ترویج مفهوم رواداری، رساندن پیام‌های مشترک به جوامع و احترام به حق عبادت و دورساختن تندروی و تندروهاست.
سفرپاپ فرانسیس به امارات اولین سفر دراین سطح ونماد در منطقه خلیح بود. سفرش به امارات (کشوری که همه شهروندانش تقریباً مسلمان‌اند) در چارچوب فرستادن پیام مشترک همزیستی صورت گرفت میان مسیحیان و مسلمانان در سراسر جهان؛ نه فقط امارات یا خلیج. پیش از این تعدادی از رهبران جهان اسلام، دینی و سیاسی به رم سفر کرده‌اند و با پاپ دیدار داشته‌اند. در راستای همآهنگی و فرهنگ‌سازی در موضوعاتی همچون تسامح و همزیستی و احترام متقابل جلساتی برگزار کرده بودند. از طریق استمرار این فعالیت‌ها می‌توانیم لمس کنیم که این تلاش‌های جمعی تغییرات زیادی ایجاد کرده‌اند، به گونه‌ای که گفتمان کینه‌ورزی رو به کاستی گذاشته و تحریک به شکل قانونی جرم تلقی شد از جمله در مناطق ما.
شاید برخی برای رفتارهای دوحه تبلیغ کنند با این توجیه که از چارچوب اختلاف سیاسی که شامل رسانه‌های هم می‌شود، خارج نشده‌است، اما این توجیه پذیرفته نیست. نه پذیرفته‌است و نه خرد می‌پذیرد که تحریک علیه پاپ و همراهانش را بتوان در دایره اختلافات سیاسی قرار داد. تشویق به کینه‌ورزی مذهبی و تمجید از تندروی ضررش آن قدر که جوامع را تهدید می‌کند، سیاسی نیست.
آنچه رسانه‌های قطری انجام می‌دهند، درنگی است برای صدور گفتمان کینه و دشمنی که جماعتی تندرو آن را به عهده می‌گیرند و دوحه را به عنوان مرکز خود انتخاب کرده‌اند و تلاش می‌کنند آن را به آن سوی مرزهای قطر صادر کنند. هدف هجوم‌شان به دیدار پاپ و مفاهیم آن، متوقف ساختن تلاش‌هاست پس از اینکه صحنه‌های فعالیت مهمی همچون مصر و عراق را از دست دادند. تقلایی که به نتیجه نرسیده و هرگز نخواهد رسید چون که امروزه به باوری و شبه اجماعی بین‌المللی برای رویارویی با تندروی فکری و سازمانی رسیده‌اند. خود همین دیدار از زمان رسیدن پاپ فرنسیس به ابوظبی به هدفش رسید.
پیام به مؤمنان با داشتن هر دینی رسید که جهان برای همزیستی همه جای دارد و همه می‌توانند با آرامش به عبادت و احترام به دیگری بپردازند.