عبدالرحمان الراشد
روزنامه‌نگار و روشنفکر سعودی، سردبیر سابق روزنامه «الشرق الاوسط» و مدیر سابق شبکه العربیه
TT

چهل سال خمینی

چه کسی باور می‌کند آشوب پس از چهل سال هنوز در ایران ادامه دارد و مخاطراتش بر مردم ایران و کشورهای منطقه و جهان ادامه دارد؟ با همه ناکامی‌های تاریخی در مواجهه با ایران، نباید ناکامی‌ها خود نظام را دست کم گرفت. مهم‌ترین آنها شکست در تحقق اهداف عالیه است. تهران در همه‌گیرکردن هرج و مرج موفق شد، اما هنوز برای تبدیل آن به کشورهای کوچک تابع خود می‌جنگد. موفق به محقق ساختن اندیشه صدور انقلابی که وعده داده بود نشد؛ در مانیفست آیت الله خمینی تعهد شده که طرح ایدئولوژیکش را صادر کند و حکومت‌ها را تغییر دهد. بدون شک موفق نشد نقش جهانی را در منطقه خاورمیانه عمیق‌تر و وسیع‌تر کند به طوری که آبهای خلیج در سیطره ناوهای آمریکایی قرار دارد. حتی موفق به ادامه استقرار نظام در داخل هم نشد که به این یا آن شکل محاصره شده و آشوب‌زده باقی ماند.

این به معنی نفی دست‌آوردهای ویرانگرش نیست، هرج و مرج را فراگیر کرد هر چند موفق به تأسیس نظام‌های منطقه‌ای هرج و مرج طلب تابع خود نشد. موفق شد فرقه گرایی را که هیچگاه جزء ابزار مبارزه سیاسی و فکری نبود، زنده کند تا جای مبارزه چپ و راست را بگیرد و با آمدن اندیشه افراطی دینی به عقب رانده شد.

کشورهای منطقه که همچون سدی بزرگ در برابر انقلاب ایران ایستادند، موفق شدند. آنها به‌طور طبیعی از هستی خود دفاع می‌کنند و هنوز برای دفاع از مرزهایشان می‌جنگند. مناطقی که به دست ایران افتادند مانند لبنان و غزه، چندین دهه است که هزینه سنگینی را می‌پردازند، مناطق نقطه خطرناک تماس که برای اهالی آن رهایی از کابوسی که برآن چنبره انداخته دشوار می‌کند. مناطقی همچون سوریه، عراق و یمن در برابر برنامه‌های سلطه جویانه ایران تندرو مقاومت می‌کنند و به احتمال زیاد این کشورها با حمایت منطقه‌ای و بین‌المللی در پایان کارزار موفق می‌شوند مانع نفوذ ایران بشوند.
چهل سال پس از پرواز شوم تاریخی خمینی برای جایگزینی شاه، می‌بینیم که نظام خود و وعده‌ها و رؤیاها و بسیاری از هوادارانش را خرج کرده‌است. بدون شک تحولاتی که در مصر روی داد و در سال ۲۰۱۴ منجر به بیرون راندن «اخوان المسلمین» از قدرت شد، نقطه حساس تاریخی بود که بهترین فرصت‌ها و آرزوهای ایران را سوزاند. اگر قاهره در چنگال حکومت دینی می‌افتاد و «اخوان» خمینی در ایران می‌شدند، هرج و مرج بیش از این فراگیر می‌شد و مخاطرات بیشتر و تلاش‌ها برای عقب راندن حملات ایران از هر وقت دیگری دشوارتر می‌شد. پس از چهار دهه از حکمرانی مردان دین در تهران می‌توان گفت خطر هر جنبش دینی، هر دینی یا در هرکشوری، با خطر نظام‌های فاشیستی برابری می‌کند؛ نظام‌هایی که در دهه‌های سی و چهل قرن پیش تلاش کردند بر اروپا حاکم شوند. پس از چهار دهه، تحولات مهمی اتفاق افتاد، همچون اصلاحات و گشایشی که سعودی بزرگ‌ترین و مؤثرترین کشور در جهان اسلام تجربه می‌کند و تلاش‌هایی که رهبران دو کشور پاکستان و آذربایجان برای مقاومت در برابر نفوذ و دخالت تهران در پیش گرفته‌اند.