عبدالرحمان الراشد
روزنامه‌نگار و روشنفکر سعودی، سردبیر سابق روزنامه «الشرق الاوسط» و مدیر سابق شبکه العربیه
TT

متکبر قوی‌تر کیست؟

احتمال همه چیز در منطقه می‌رود، اما این حوادث اخیر معمولی نیستند و پیامدهایی خواهند داشت. اولین رویارویی امریکا با ایران است و ناگهان با کشتن ژنرال قاسم سلیمانی، ژنرال جنگ‌های منطقه شوک زده‌اش کرد.
این حادثه زخم‌های کاری به تهران و ابهت و رهبری‌اش وارد ساخت آن هم به این دلیل که اوضاع را درست نسنجیدند. نظام‌های شرور منطقه و از جمله ایران عادت به دست کم گرفتن قدرت امریکا و تحقیر رؤسای جمهوری آن دارند که نتیجه آن نابودی صدام و بن لادن و البغدادی بود. بسیاری از نظام‌های منطقه جز زبان زور نمی‌فهمند، از روسیه می‌ترسند و از آسیب زدن به آن یا منافعش می‌گریزند. ایران روزنامه‌نگار روسی را به اتهام جاسوسی بازداشت کرد و چند روز پس از تهدید مسکو به سرعت او را آزاد کردند در حالی که شهرودندان امریکایی و اروپایی سال‌هاست در زندان‌های ایران گرفتارند و نظام از آنها برای فشار و معامله استفاده می‌کند.
احترام و اخلاق شاید از اولویت‌های اصول روابط بین‌المللی نباشند، اما هیبت کشورها برمسائل دیگر اولویت دارد. تهران در تعامل با کشورهای جهان و از جمله واشنگتن پای خود را  فراتر از حدش گذاشت و برای چند دهه منافعش را تهدید کرد و رؤسای جمهوری امریکا از به کار بردن قدرت‌شان دوری کردند و به همین بسنده کردند که کارگزاران آنها و گروه‌های وابسته به آنها را گوشمالی بدهند. از آنجا که ایران با رئیس جمهوری کنونی دونالد ترامپ مانند رؤسای پیش از او رفتار کرد، با اعمال بدترین تحریم‌های اقتصادی در تاریخ منطقه روبه رو شد و وقتی که جرأت کرد و یک امریکایی را در کردستان عراق کشت و برنامه محاصره سفارت‌شان در بغداد را چید بالاترین هزینه را پرداخت؛ ترامپ مهم‌ترین نظامی ایران را کشت. گمان می‌کرد او در قلعه‌ای قراردارد و کسی جرأت نمی‌کند به تار مویی از سرش آسیبی بزند. به همین دلیل نمایش موشک‌های ایران که به سمت پایگاه امریکایی شلیک شدند، بدون خسارت بودند چون از پاسخ امریکا هراس داشتند. مقامات و رهبران ایرانی اکنون خوب می‌دانند که ترامپ رئیس جمهوری متفاوتی است، اراده و جرأت را دارد و برای پایان دادن به نیروی نظامی که ایران در اختیار دارد تردیدی به خود راه نمی‌دهد اگر جرأت کنند و دست به حمله خشونت‌باری بزنند. چهل سال از توان و صنایع نظامی‌اشان را ترامپ می‌تواد در چند روز نابود کند و ایران پس از آن بدل به کشوری می‌شود که قادر به حفاظت از خاک و نظامش نباشد.
همه ما می‌دانیم ایران جز به زبان قدرت احترام نمی‌گذارد و این روی آوردن امریکا به قدرت نامحدود و بدون خطوط قرمز را کاری کاملا سیاسی می‌سازد. کاری که می‌تواند اوضاع منطقه را رو به بهبود ببرد. ژنرال سلیمانی بخش بزرگی از عراق و سوریه و لبنان و یمن و غزه را اداره می‌کرد و کشورهای دیگر را تهدید می‌کرد. کسانی که ترامپ را به قلدری و تکبر متهم می‌کنند از یاد می‌برند که نظام ایران است که چهل سال قلدری و تکبر می‌کند تا اینکه کسی از راه رسید که می‌تواند قلدرتر و متکبرتر ازآن باشد. از زمان رسیدنش به ریاست جمهوری دست آشتی به سمت ایران دراز کرده اما کسانی که در تهران قدرت را در دست دارند گمان می‌کردند این دست ناتوانی است و تصمیم گرفتند با کشتن چند امریکایی و آتش زدن سفارتش دستش را بپیچند. آزمودند و نتیجه آن جاری شدن اشک‌هایی در تهران بود. آشکارا تهدیدشان می‌کند که آماده پاسخ و نابود کردن همه توان ایران است و اکنون همه ما می‌دانیم او بی هیچ لحظه‌ای تردید و بی آنکه پلکی بزند این کار را می‌کند و در یکی از توئیت‌هایش خبرش را می‌دهد.
تهران از اطرافش درس عبرت نگرفت، کشور بزرگی مانند چین تن به مذاکره داد و آن هم از راه امتیاز دادن. همین کار را مکزیک و کانادا و حتی کشورهای عضو«ناتو» می‌کنند. رئیس جمهوری ترکیه کاسه خواری را نوشید و به واشنگتن رفت بلکه بتواند مشکلاتش را حل کند.
پایان ماجرا خوب خواهد بود. پس از این ضربه‌های دردناک نظام رهبر اعلی، راه دیپلماسی در چارچوب معقول و در حد سقف توقعات باز خواهد بود و به نفع منطقه و از جمله خود ایران خواهد بود.