وبای دو شهر

بدون شک همزمانی انتشار کتاب «فورانس در محاصره» نوشته جان هندرسون که توسط دانشگاه ییل منتشر شده و فاجعه شیوع «کرونا» که جهان را هر روز در هم می‌نوردد، تصادفی بیش نیست. هندرسون توضیح می‌دهد چطور بیماری طاعون در پاییز 1629 در ایتالیا شیوع پیدا کرد؛ مزدوران آلمانی آن را از کوه‌های پیمونت با خود آورده بودند. هر چه بیشتر پیشروی می‌کردند بیماری با آنها پخش می‌شد. از اینکه به شهر نزدیک می‌شدند وحشت سراسر فلورانس را فراگرفت. از اداره بهداشت با همکاران خود در میلانو و فیورنا و ونیز نامه‌نگاری کردند تا بپرسند چطور می‌توان اقدامات پیشگیرانه کرد. پاسخ از شهر پالما رسید که ساکنان «به چنان روزی افتاده‌اند که غبطه حال مردگان را می‌خورند». سازمان همچنین دریافت که مقامات بولونا هرگونه سخن گفتن درباره طاعون را ممنوع کردند مبادا با تلفظ آن مرگ از راه برسد. و این باور همه‌گیر شد که بیماری یا از طریق هوای آلوده به نفس‌های بیماران و مبتلایان پخش می‌شود یا از راه لباس و چوب. اداره بهداشت دستور داد، هرگونه داد و ستدی ممنوع شود، اما هیچ چیز مانع شیوع و پیشروی طاعون نشد. با فرارسیدن ماه آگوست، مرگ ساکنان فلورانس را درو می‌کرد. کشیش شهر دستور داد همه زنگ‌ها به صدا درآیند و درکلیساها و میادین به خواندن دعا بپردازند. شایعات همپای شیوع بیماری پخش می‌شدند، از جمله اینکه پزشکی سیسیلی میکروب این بیماری را در آب لگن‌هایی کاشته که جلوی کلیساها می‌گذارند. در ماه اکتبر تعداد مردگان از مرز هزار نفر گذشت و اداره بهداشت، چند نقطه برای قرنطینه بهداشتی بر تپه‌های فلورانس تعیین کرد. یک ماه بعد تعداد مرده‌ها به دو هزار و صد نفر رسید. سال 1631 دستور قرنطینه کردن تعداد زیادی از ساکنان و منع رفت و آمد آنها به بیرون ازخانه صادر شد. در کتاب «طاعون در فلورانس» جیوانی پالدنوچی صحنه شهر را به گونه‌ای توصیف می‌کند که انگار شهر ووهان چینی این روزها را توصیف می‌کند:« غم انگیز بود که ببینی خیابان‌ها و کلیساها کاملا از آدمی‌زاد خالی‌اند. مردم حق نداشتند هیچ گونه مراوده داشته باشند. مادری در دادگاه به دو دخترش حمله کرد چون به دیدن همسایه رفته بودند و مأموران پلیس براین جرم شهادت دادند».
مؤلفان آن روزها رویات می‌کنند که مجازات تبادل سخن میان همسایه‌ها و افراد در قرنطینه زندان بود. و مثل همیشه تهیدستان برای شیوع وبا ملامت شدند. نشان دادن رحم و شفقت دشوار شد. زنی برای کمک خواهر بیمارش در شهری دیگر شتافت و وقتی برگشت مشخص شد او هم مبتلا شده و مرگ میان خانواده‌اش شایع شد و منجر به مرگ هفت نفرازآنها شد. امروز برقراری ارتباط میان اهالی و همسایه‌ها در ووهان ممنوع است.
بیماری طاعون در قرن هفدهم موجب افزایش قیمت‌ها در اروپا و فروپاشی برخی اقتصادها و تجارت‌ها شد همانگونه که امروز در چین روی می‌دهد. گرسنگی فراگیر شد و مردم رو به خوردن گیاهان و این قبیل چیزها روی آوردند و اداره بهداشت ناچار شدن آمیزش جنسی را ممنوع اعلام کند؛ چون بالا رفتن دما، بدن را ضعیف می‌کند و آن را در معرض ویروس قرار می‌دهد. سزای زنی که در چنین حالتی دستگیر می‌شد این بود که او را به شکل معکوس سوار خری می‌کردند و در شهرمی‌گرداندند و مردم کوچه و خیابان کف زنان دنبالش راه می‌افتادند. البته اگر کسی می‌بود.