عبدالرحمان الراشد
روزنامه‌نگار و روشنفکر سعودی، سردبیر سابق روزنامه «الشرق الاوسط» و مدیر سابق شبکه العربیه
TT

وحشت به جاست و وضع بدتر

انگار به تماشای پایان جهان نشسته‌ایم. ورزشگاه‌ها، بازارها، سالن‌ها و سینماها از هرتماشاگری خالی شده‌اند. ساعت حرکت قطارها، پروازهای بین‌المللی، گذرگاه‌های زمینی و گردشگری کاهش یافته‌اند. همایش‌ها و جشنواره‌ها لغو و همه مراکز عبادی ادیان بسته شدند. با این حال روزی نیست که افراد جدیدی به«کوویدو-19» مبتلا نشوند یا این ویروس قربانی نگیرد. تعداد مبتلایان درجهان از مرز یک‌صد هزار نفر گذشت و به زودی به مرز یک میلیون می‌رسد. بعد از اینکه یک کشور به مدت شش هفته درگیرآن بود، اکنون 90 کشور در جهان اعلام کرده‌اند ویروس به آنجا رسیده است.
شیوع سریع آن درحال حاضر و آینده مبهم آن، جهان را به وحشت انداخت و جهانیان را ناچار ساخت دست به اقدامات بی سابقه‌ای در طول تاریخ معاصر بزنند.
آیا وحشت طبیعی و پذیرفته است؟ آیا باید از شبکه‌های اجتماعی گله کنیم و اتفاقات را به نظریه توطئه نسبت بدهیم یا سیاست‌مداران را ملامت کنیم؟
حقیقت شک‌ناپذیر اینکه وضع خطرناک است و شاید آنچه درپیش باشد بزرگ‌تر باشد. پیش بینی‌های پزشکی همه حکایت از این دارند که تا پیش از پایان سال واکسنی وجود ندارد و درمانی در دسترس نیست. خطر در سرعت شیوع و افزایش تصاعدی مبتلایان است و در نتیجه یکی از وظایف دولت‌ها این است که باید تمام تلاش خود را صرف این بکنند تا موجب کاهش ویروس تا پایان سال بشوند. جهان راهی جز این ندارد که بدترین احتمالات را بدهد؛9 ماه انتظار درپیش است و شاید هم یک یا دوسال.
باید بفهمیم که مسئولان مدیریت بحران سخت، گرفتارند. از طرفی می‌خواهند برنامه‌های پیش گیری را سرعت ببخشند که در نهایت به قرنطینه ساختن مردم در شهرها و محله‌هاشان منجرمی‌شود حتی اگر تعداد جان باختگان به صدها هزار و شاید میلیون‌ها برسد، کسی چه می‌داند که وضع بسیار مبهم است! از طرفی دیگر، این مسئولان نمی‌خواهند مردم را بترسانند تا هراس فراگیرشود و بلبشو بشود و خیابان‌ها و شهرها به میادین جنگ بدل بشوند و کار چپاول و غارت و جنایت و این قبیل اتفاقات گسترش یابند که با آشوب و هراس همگانی همراه می‌شود.
دولت‌ها علیرغم همه دشمنی‌ها باید همکاری کنند چون راه چاره دیگری وجود ندارد. به همین دلیل دولت سعودی از مقامات ایرانی خواست تا به آنها اطلاع دهد کدام یک از شهروندان سعودی وارد خاک آن کشور شده یا از آن خارج شده‌اند. ایران گذرنامه‌های مسافران سعودی را مهر نمی‌کند چون به دلیل قطع روابط دیپلماتیک سفربه ایران ممنوع است. اما سعودی تمایلی به مؤاخذه آنها ندارد چون وضع با احتمال انتقال ویروس بسیار خطرناک‌تراست. حتی دولت ریاض اعلام کرده از مؤاخذه کسانی که فوراً اعلام کنند در ایران بوده‌اند یا هنوز آنجا هستند می‌گذرد چون زیرپا گذاشتن قوانین سفر تخلفی سبک‌تر از «جرم» انتقال ویروس از کشوری است که «کرونا» در آن شیوع پیدا کرده است. کسی که بازمی‌گردد و شاید بی آنکه بداند حامل ویروس باشد و همه جامعه را تهدید کند. امید می‌رود ایران در این زمینه همکاری کند و اختلافات سیاسی را کنار بگذارد.
در مقابل، نمونه قابل تقدیری وجود دارد. علیرغم همه اختلافات بین دو حزب رقیب در انتخابات امریکا، آنها برای مقابله با بیماری جدید همکاری کردند. رئیس جمهوری دونالد ترامپ از کنگره درخواست فوری برای اختصاص مبلغ دو و نیم میلیارد دولار کرد تا در تحقیقات و درمان «کرونا» هزینه شود. در همین حال اعضای حزب دموکرات پیشنهاد دادند مبلغ به 8 و نیم میلیارد دلار افزایش یابد. این همکاری هم نشان دهنده احساس خطر و هم احساس مسئولیت. بدون شک امروز جهان نیازمند همکاری است تا خطرکنونی را متوقف سازد.