روزی نیست که جزئیاتی درباره عملیات جدید «پولشویی» نشنویم که در یکی از کشورهای جهان اتفاق می‌افتد؛ مسئله‌ای که در سایه فراوانی ثروت برآمده از کارهای مجرمانه از یک طرف و دقت مقامات در مصادره اموالی که در ظروف اقتصاد رسمی سرازیر می‌شوند ازطرف دیگر، به سرعت روبه افزایش دارد.
«پولشویی» به زبانی ساده عملیاتی است که با هدف تبدیل اموال به دست آمده از فساد یا انجام جرم و جنایت به « پول‌های پاک» گفته می‌شود که ممکن است از طریق بستر اقتصاد و کانال‌های قانونی سرمایه‌گذاری شکل بگیرد و برای آنکه این عملیات موفق شود باید از سه مرحله گذرکند؛ اول سپرده‌گذاری آن پول‌ها در یک کانال «پاک»، دوم پاک کردن رد اصل پول‌ها و تراشیدن منبعی سالم برای آنها و سوم سرمایه‌گذاری آن پول‌ها و ادغام‌شان در بسترهای قانونی اقتصادی.
عین همین فعالیت خلافکارانه در صنعت رسانه نیز اتفاق می‌افتد به گونه‌ای که می‌توان گفت، دراین صنعت مکانیزمی تعبیه شده که هدفش «شست‌وشوی اخبار»است؛ یعنی تبدیل «اخبار ساختگی و فریبنده» به «اخبار پاک». این اتفاق معمولاً به منظور تحقق منفعت مغرضانه و مشکوک سیاسی روی می‌دهد که بسیاری هم با موفقیت روبه رومی‌شود.
باور وسیعی میان پژوهشگران وجود دارد با این مضمون که یکی از دلایل هموار شدن راه ورود چین به جنگ جهانی اول چیزی جز برنامه موفق «شست‌وشوی اخبار» نبود؛ دکتر دیوید کلارک استاد دانشگاه «شفیلد هالم» بریتانیا که درباره ماجراهایی تحقیق می‌کند که به مدت یک قرن جهان را فریب دادند؛ براین باوراست، خبری «شست‌وشو داده شده» که سال 1915در روزنامه‌های بریتانیایی منتشرشد و به سرعت در مطبوعات چینی که آن را به عنوان یک خبر «دقیق» منتشرکردند، افکار عمومی درچین را برای فکر ورود به جنگ جهانی اول مهیا ساخت. و این گرفتن تصمیم دشوار برای رهبران چین را آسان کرد درحالی که جنگ با هزاران کیلومتر فاصله در قلب اروپا جریان داشت.
این ماجرای هیجان انگیز زمانی آغاز شد که برخی مطبوعات گمنام دربریتانیا اخبار مختلفی درباره وجود «کارخانه گلیسرین» درآلمان منتشر کردند که درآن از پیکر سربازان کشته شده برای استخراج این ماده اولیه مورد نیاز صنایع آلمانی استفاده می‌کنند. روزنامه‌های بزرگ و صاحب نام به سرعت این خبر را قاپیدند و به عنوان یک خبر حقیقی بازنشر دادند. مطبوعات چینی آن را نقل کردند و برخی مقامات چینی درباره آن به عنوان «رفتار شرم آور مجرمانه» اظهار نظرکردند؛ مسئله‌ای که با تقبیح وسیعی روبه رو شد و خشم و نفرت نسبت به آلمان را متبلور ساخت و همین طور بعداً اعلام جنگ علیه آن کشور را تسهیل کرد.
هفته پیش به احتمال زیاد «شست‌وشوی» اخباری جدید و خطرناکی اتفاق افتاد که بسیاری به آن توجه نکردند؛ خبرگزاری رسمی «آناتولی» ترکیه خبری با این مضمون منتشر کرد که مصر در یک همآهنگی با «سپاه پاسداران» سربازانی در سوریه مستقر کرد. خبرگزاری مدعی شد این خبر را از منابع «نظامی موثق» نقل می‌کند.
هر خواننده خوش فکری می‌تواند بفهمد که این خبر جز تلاشی مطالعه نشده به منظور مخدوش کردن چهره مصر در سایه نزاع آن کشور با ترکیه در بیش از یک مسئله نیست. یا یک موش دواندن در روابط آن کشور با متحدان خلیجی‌اش نیست به خصوص که «آناتولی» چیزی جز بازوی تبلیغاتی دولت ترکیه نیست و به دلایل زیادی از اعتبار حرفه‌ای برخودار نیست. و خبر نقل شده از منابع ناشناخته با اصول قانون اساسی یا سیاسی که قاهره درپیش گرفته همخوانی ندارد.
اما این خبر ممکن است اثرمورد نظر را بگذارد اگر مرحله «شست‌وشو» را با سپردن آن به دست «کانال قانونی پاک» بگذراند. و این تقریبا همانی است که اتفاق افتاد وقتی «بی‌بی‌سی» خبررا قاپید و به سرعت با این تیتر منتشر ساخت؛ « جنگ در سوریه؛ گزارش‌های ترکیه تأیید کننده اعزام نیروهای مصری به مناطق شمال خاک سوریه است».
با انتشار چنین خبر ساختگی که منابع مستقل سوری و پس ازآن منابع مسئول مصری تکذیب کردند، در«بی‌بی‌سی» به خبر «شست‌وشو داده شده» تبدیل می‌شود و بعداً رسانه‌های معتبر بین‌المللی و منطقه‌ای آن را نقل می‌کنند و همچنین ممکن است به منزله یک «حقیقت» تلقی بشود.
این حادثه‌ای نادر در تاریخ «بی‌بی‌سی» نیست که مانند دیگر رسانه‌های بزرگ در طول دهه‌هایی که به مخاطبان بریتانیایی و جهانی خدمت کرده از راه پوشش دادن‌های بسیار که به میزانی ارزشمندی از دقت و کیفیت برخوردار بودند، به خطا افتاده باشد.
علیرغم اینکه ما می‌فهمیم دلایل بسیاری وجود دارد که به چنین خطاهای بزرگی حتی در رسانه‌های پرنفوذ و ریشه‌دار منجر می‌شود؛ اما «شست‌وشوی اخبار» تخلف آشکاری است که معمولاً بدون مقدمه چینی اتفاق نمی‌افتد؛ و این مسئله‌ای است که به توضیح و عذرخواهی نیاز دارد.
