امروزه هیچ خردمندی دراین شک ندارد که اقلیم به سرعت و به شکلی خطرناک تغییر می‌کند و فعالیت‌های انسان عامل آن است به خصوص با افزایش تولید گاز دی‌اکسید کربن که منجر به پدید آمدن وضعیت گلخانهای میشود. آنچه بسیار مهم است فعالیت برای کاستن از عوامل تغییرات اقلیمی است و این اصولاً از طریق کاهش تولید گازهای کربنیک حاصل از سوخت در وسائل حمل و نقل، نیروگاه‌ها و کارخانجات در کنار از بین بردن جنگل‌ها که ریه زمین محسوب می‌شوند صورت می‌گیرد. اما محدود کردن تلاش‌ها به کاهش عوامل اهمیت آماده شدن برای تطابق با پیامدها را از نظر دور می‌دارد. آثار تغییر اقلیم دیگر مشکل آینده نیست بلکه امروز با ماست. با اینکه مشارکت کشورهای عربی در تولید گازهای عامل تغییر اقلیمی درمقایسه با کل جهان ناچیز است، اما تأثیر آن تغییرات براین کشورها زیاد است به خصوص در خشکسالی و بالا رفتن دما در منطقه‌ای که سواحلش 30 هزار کیلومتر امتداد دارد.
سطح آب دریاها به سرعت بالاتر می‌رود. دانشمندان از ارتفاع ناگهانی براثر تغییرات خارج از محاسبه در نتیجه آب شدن یخ‌های قطبی می‌ترسند. ویژگی‌های متغیر طوفان‌ها، تندبادها و سیل‌ها از جهت ریتم تکرار و بالا رفتن شدت آنها مناطق وسیعی را تهدید به غرق شدن می‌کند همانگونه که هفته پیش در فرانسه، ایتالیا و بریتانیا به دنبال جاری شدن سیل‌های عظیم در چین و چند کشور دیگر در جنوب شرق آسیا روی داد.
ارتفاع پیوسته درجه حرارت برای مدتی طولانی منجر به خشکسالی شد که عامل آتش‌سوزی‌های بزرگ در چندین منطقه در اطراف جهان شد، همان طور که اخیراً در ایالت کالیفورنیای امریکا اتفاق افتاد. پیامدهای خشکسالی برای مدتی طولانی آثار خود را با قدرت بر تولید غذا نشان دادند و امنیت غذایی را تهدید می‌کنند. تغییر الگوهای اقلیم موجب رشد بیماری‌های جدید و انتقال انواع ویروس‌ها به مناطقی از جهان شد که قبلاً وارد آنها نشده بودند.
پس ما اکنون در دل پیامدهای تغییر اقلیم زندگی می‌کنیم که به موازات فعالیت برای کاهش عوامل آن، کار فوری برای رویارویی و تطابق را الزام می‌کند. اگر توجه‌مان را به کاهش عوامل محدود ساختیم، گرفتار نتایج فاجعه‌بار پیش از تحقق هرگونه ثمره تدابیر کاهش خواهیم شد که تنها در دراز مدت نتیجه می‌دهند.
خطر بالا رفتن سطح دریاها و جاری شدن سیل‌ها به انسان‌ها و خانه‌هایشان محدود نمی‌شود بلکه زیرساخت‌هایی همچون راه‌ها و راه آهن و بنادر و زمین‌های زراعی و امکانات آبیاری و کابل‌های زیر دریایی مخصوص مخابرات و برق را از بین می‌برد. این مسئله کشورها را ناچار می‌سازد برای محافظت از مردم و زیرساخت‌ها که هدفی قابل دسترسی است به سرعت وارد عمل بشوند همچنانکه تجربه‌های موفق پیرامون جهان مانند چین و هلند نشان داده است.
چین تجربه پیش‌گامانه‌ای برای محافظت از شهرهایش در برابر بالا رفتن سطح دریاها و سیل‌ها می‌گذراند. صدها کیلومتر دیوار برای محافظت از سواحلی ساخت که بیشتر در معرض ارتفاع سطح دریا و طوفان‌ها هستند، همان کاری که در بزرگ‌ترین شهرش شانگ‌های انجام داد. همچنین اصول جدیدی برای طراحی شهرهای ساحلی قرار داد به طوری که از ساخت و ساز در مناطق کم ارتفاعی که بیشتر در معرض تهدید هستند را ممنوع ساخت و تکنولوژی «شهرهای اسفنجی» را توسعه بخشید که بر مکش آب‌های زاید با ایجاد مخازن زیر زمینی برای جذب مقدار زیادی آب طراحی شده‌اند؛ خواه این آب‌ها از سیلاب باشند یا باران‌های سنگین یا ارتفاع سطح دریا. اگر بالا رفتن سطح دریاها بری بسیاری کشورها چالش جدیدی محسوب میشود که به تغییرات اقلیم مربوط است، این یک واقعیت طبیعی است که هلند در طول تاریخ خود را با آن تطبیق می‌داد. نام رسمی هلند بیانگر همین حالت است؛ «نذر لند» یعنی سرزمین با سطح پایین. یک‌سوم مساحت خاک هلند زیر سطح دریاست و 17 درصد ازمساحت کنونی هلند زمین‌هایی احیا شده با خاک‌ریزی‌اند که تا چند دهه پیش بخشی از دریا بودند.
هلند در طول تاریخ برای محافظت از زمین‌هایش از غرق شدن درکنار نظام‌های کانال و آب‌راه‌ها و پمپاژ آب، بر ساخت دیوارها و سدهای زمینی تکیه داشت. پیش از این پمپاژ قبل از آنکه به شکل تکنولوژیک صورت بگیرد به وسیله آسیاب‌های بادی صورت می‌گرفت. مدیریت آب‌ها با نظام‌های مهندسی که در طول سال‌ها تحول یافتند، تنها راه ماندگاری هلند به عنوان یک کشور مناسب برای زندگی انسان و کشاورزی بود. دیوار متحرک عظیم آبی در جنوب غربی کشور که بر شاخه‌ای از دریای شمال بنا شد، یک دست‌آورد مهندسی بی‌نظیر برای مدیریت سطح آب‌ها به تناسب متغیرها محسوب میشود. این سد متحرک که کار ساختش سال 1986 به عنوان بخشی از طرح «دلتا» به پایان رسید، به عنوان الگویی شد که کشورهای دیگر جهان از جمله چین آن را به کارمی‌بندند.
محاسبات علمی برای تأثیرات تغییر اقلیم بر دریاها پیش‌بینی ارتفاع سطح بین60 تا 200 سانتی‌‌متری را برای پایان این قرن می‌کردند، اگر دما دو درجه افزایش یابد. اما امروز وضع تغییر یافته چون پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند در نبود اقدامات سریع و اثرگذار افزایش دما از سه درجه گذشته است. بزرگ‌ترین شهرها در نبود تدابیر اضافی برای محافظت از آنها در تهدید غرق شدن قرار دارند. لاهه در هلند، اسکندریه در مصر، میامی و نیویورک در ایالات متحده، ریو دی جانیرو در برزیل، شانگ‌های، هونگ کنگ، اوساکا و دیگر شهرها در شرق و جنوب شرق آسیا، میزبان بیشترین افراد زیان دیده از ارتفاع سطح دریا خواهند بود.
آثار تغییرات اقلیم به پشت در رسیده‌اند و برخی ازآنها وارد خانه شده‌اند. به همین دلیل اولویت کشورهای عرب امروز باید تدابیر سریعی باشند که به آنها کمک کنند خود را با آن تطابق دهند: از سدها و دیوارها و زمین‌های «اسفنجی» برای مکش آب‌های زاید تا بازنگری در کاربرد زمین و اصول طراحی شهرها که ساخت مجتمع‌های مسکونی و صنعتی و تجاری و زیرساخت‌ها را از مناطق در معرض زیر آب رفتن دور سازند. در زمینه تولید غذا، بهتر آن است که باید محصولات پرآب که دربرابر خکسالی تاب نمی‌آورند، با گونه‌های دیگری که می‌توانند با شرایط اقلیمی متغییر تطابق یابند جایگزین شوند. بخش بهداشت نیز باید برای مقابله با انواع بیماری‌های نوپدید و ویروس‌ها و شیوع و انتقال‌شان آماده بشود. بخش مهندسی نیز باید مواد و روش‌های جدیدی برای ساخت راه‌ها و ساختمان‌های و نیروگاه‌ها و تأسیسات آب و شبکه‌های توزیع به کارگیرند به گونه‌ای که بتوانند ارتفاع دما را تاب بیاورند. زمان برای رسیدگی فراگیر به عوامل تغییر اقلیم سپری شده که بتوان همه نتایج منفی را متوقف ساخت. به همین دلیل ، اولویت اکنون باید به تدابیری داده شود که به تطابق با پیامدها کمک کند. اما اقدامات کاهش دهنده عوامل گازهای گلخانهای باید تسریع شوند تا جهان به جایی نرسد که تطابق با تغییرات بزرگ محال بشود.
