زاهی حواس
وزیرمشاور سابق درامور آثار باستانی مصر و مدیر آثار جیزه
TT

رد پای فراعنه مصر در شبه جزيره

دکتر جاسر الحربش مدیرکل سازمان میراث سعودی از من دعوت کرد تا درباره اکتشافات باستانی جدید مصر سخنرانی کنم تا رابطه‌ای بین باستان‌شناسان پادشاهی عربی سعودی و مصر برقرار شود. از قاهره و به روش سیسکو ویپکس سخنرانی کردم و درباره درهای سرّی که در داخل هرم خوفو یافتیم و سفر روبات درآن هرم گفتم. همین‌طور درباره ابوالهول و حفاری که زیر آن مجسمه صورت گرفت تا برای همه جهان روشن کنیم که هیچ رازی زیر مجسمه وجود ندارد. همین طور درباره کشف مقبره‌های کارگران اهرام و شهرهایی که درآنها زندگی کردند، جایی که به نانوایی‌ها و محل خشکاندن ماهی‌ و راهروهای خواب و خورد و خوراک رسیدیم. بعد سرصحبت را به وادی الملوک(دره پادشاهان) کشیدم تا نشان دهم ما اولین هیئت مصری بودیم که در این دره کار کردیم. همه اکتشافات مقبره‌ها در دره به دست خارجی‌ها صورت گرفته بود، اما هیئت مصری به دنبال کشف مقبره ملکه نفرتیتی و دخترش عنخ اس ان آمون بود که براین باوریم در وادی الملوک غربی دفن شده است. اما وادی الملوک شرقی که درآن مقبره پادشاه توت عنخ آمون وجود دارد تصور می‌شود شامل مقبره‌های پادشاهان امنحتب اول و تحتمس دوم و رمسیس هشتم باشد. موفق شدیم در دره غربی مقبره شماره 65، 45 کارگاه ملکی که طلا و نقره و اثاثیه و سفال درآن نهاده می‌شد و نیز کارگاهی برای مومیایی کردن را کشف کنیم که مصریان باستان روی صورت مومیا را پیش از دفن کردن پودر می‌مالیدند. در دره شرقی مقبره شماره66 را کشف کردیم که نام صاحبش را برخود نداشت، همین طور تعدادی نقش که درباره کارگرانی صحبت می‌کنند که در ساخت مقبره‌ها کارمی‌کردند.
درآن سخنرانی درباره به‌کارگیری سی تی اسکن و تحلیل ژنتیکی برای مومیایی‌هایی گفتم که به وسیله آنها مومیایی ملکه حتشبسوت و راز کشته شدن پادشاه رمسیس سوم وهمین طور مسائلی مه درباره خانواده ملک توت عنخ آمون کشف کردیم و برای اولین بار درباره راز مرگ پادشاه طلایی گفتیم. و درنهایت به سفر جست‌وجوی مقبره ملکه کلئوپاترا و مارک آنطونی در درون معبد تابوزیرس ماگنا در غرب اسکندریه پرداختم. قرار بود نیم ساعت وقت برای پرسش‌های شرکت کنندگان اختصاص دهم، اما دکتر جاسر الحربش با استقبال زیاد شرکت کنندگان برای طرح سئوالات بیشتر روبه رو شد. همچنین صحبت میان باستان‌شناسان درباره مدیریت سایت‌های تاریخی، چگونگی محافظت ازآنها دربرابر موج گردشگری و نیز تضمین معرفی تاریخ سایت برای شهروندان  کشیده شد. موضوع فرعون موسی و پادشاه رمسیس سوم که نامش در پادشاهی عربی سعودی یافته شد مورد بررسی قرارگرفت و این نشان می‌دهد جای هیچ شکی درباره وجود رابطه بین پادشاهی عربی سعودی و مصر باقی نمی‌ماند که بیش از سه هزار سال پیش به شکل روابط تجاری برقرار بوده است.