سلمان الدوسری
روزنامه‌نگار سعودی و سردبیر سابق روزنامه الشرق الاوسط
TT

سعودی؛ بیش از اصلاحات

چهار سال است که چرخ اصلاحات در سعودی متوقف نمی‌شود، این بار از دروازه مجموعه دادگستری سربرآورد که ولیعهد سعودی شاهزاده محمد بن سلمان آن را اعلام کردبه وسیله توسعه مجموعه قانون‌گذاری ویژه‌ای که انتظار می‌رود تحولی فراگیر در بخش دادگستری و تعمیق نهادینه دستگاه قضا و استقلال آن ایجاد کند. و می‌توان آن را جهش عظیم حقوقی در فضای نظام سعودی و گامی تاریخی دید که می‌توان آن را به مثابه آغاز دوره جدید در اصلاحات دادگستری برشمرد. این اصلاحات شاید درنظر افراد غیرمتخصص تنها تعدیل‌هایی درآن نظام بیایند، درحالی که در حقیقت از طریق ایجاد نظام‌هایی روشن، اعلام شده، قابل فهم و انتظار در تقویت و صیانت حقوق همه افراد و کیان‌ها مشارکت خواهند کرد و برقدرت پیش‌بینی احکام و یقین قانونی خواهند افزود که خود مایه تقویت اعتماد به نظام قضایی همچنین محیط کار سعودی می‌شوند. همچنانکه حقوق بشر به خصوص زن و کودک را از طریق گذاردن قوانین احوال فردی و نشر و تفسیر آنها و پایان بخشیدن به سلطه سرنوشت ساز قضات تقویت خواهد کرد، بگذریم از سرعت بخشیدن به پایان دادن منازعات و افزایش اعتماد و اطمینان به پیمان‌ها و تعهدات تجاری و آماده‌سازی محیط قانونی که سرمایه‌ها را جذب می‌کند.

پادشاهی که طی چهار سال گذشته گام‌های بزرگی در اصلاحات فراگیر برداشته، امروز به سمت اصلاح بخش بزرگ و جدیدی می‌رود که به وسیله آن قواعد متین اساسی پایه‌ریزی می‌کند و در تحقق راه فراگیر خود به سمت نوآوری و توسعه مشارکت می‌کند؛ این اصلاحات در مجموعه قضایی از بیرون پرتاب نشده است بلکه –برعکس- برخاسته از احکام شریعت اسلامی‌اند که براساس دلایل اصیل شرعی تکیه دارند از جهت درنظر گرفتن مسائل نوپدید و واقعیت متغیر علاوه بر بهره بردن از بهترین تجارب نوین بین‌المللی و قوانین تطبیقی به خصوص در کشورهای مشابه پادشاهی یا کشورهای دارای نظام پیشرفته قانون‌گذرای‌ که موجب مشارکت در بازتاب‌های مثبت در همه افراد جامعه همچنین کیان‌های تجاری و سرمایه‌گذاران می‌شود خواه با استقرار و ثبات حقوق مالی یا سازماندهی حرکت اقتصادی یا تسهیل تصمیمات اقتصادی و تشویق سرمایه‌گذاری خارجی با کاستن از هزینه‎های قضایی با وجود قانون‌گذاری که موجب کاستن از شدت و حدت هزینه‌های مالی مترتب بر هزینه‌های به وجود آمده از افزایش حالت‌های پناه بردن به دادگاه‌ها برای فصل نزاع‌ها و پیامدهای آن می‌شود، از جمله کمک گرفتن از کارشناسان در همه تخصص‌ها برای پایان بخشیدن به منازعات.

از آنجا که اصلاحات پادشاهی از درون و دیدگاه روشن رهبران خود چشمه می‌گیرد، تحولی در مفاهیم حفظ حقوق بشر مطابق دیدگاه خاص خود است به طوری که قانون‌گذاری قضایی را در توضیح و تفسیر حقوق و مسئولیت‌های افراد جامعه و تأکید بر اصول عادلانه و مساوات میان افراد آن مشارکت می‌دهد و همچنین این قانون‌گذاری‌ها در تفسیر مرکز قانونی برای همه افراد خانواده و شناخت حقوق و مسئولیت‌های مربوط به آنها یاری می‌کند و در نتیجه از شدت منازعات قضایی میان آنها می‌کاهد و همه این پیش‌گفته هدفی جز ثبات وضعیت اجتماعی و بهبود وضع خانواده و کودک و افزایش احساس عدالت و اعتماد افراد جامعه به احکام قضایی ندارد؛ همه این تحولات، قوانین و قانون‌گذاری‌ها به عنوان منبع قدرت برای محافظت بیشتر از حقوق بشر در پادشاهی محسوب می‌شوند.

شاهزاده محمد بن سلمان ضمن شرکت در جلسه گفت‌وگوی استراتژیک در برنامه‌های همایش اخیر اقتصاد جهانی، بر دست‌آوردهای پیشین که پادشاهی براساس چشم‌انداز2030محقق ساخت تأکید کرد که درچارچوب تحول و اصلاحات پرشتاب چهارسال اخیر شکل گرفتند و اینکه آن اصلاحات در سال‌های آینده افزایش خواهند یافت؛ تصور کنید پادشاهی با اصلاحات و تحولات خود که تنها طی چهارسال به آنها رسید درکجا قراردارد و با افزایش اصلاحات در دهه آینده به کجا خواهد رسید، این پادشاهی است که به کمتر از آنچه شایستگی دارد بسنده نمی‌کند یا به گفته ولیعهدش: آینده پادشاهی بشارت دهنده و امیدبخش است و شایستگی کشور گرانقدر ما ازآنچه محقق می‌سازد بیشتر است.