مصطفی فحص
TT

تهران بایدن را می‌آزماید

تهران تاکنون متقاعد نشده که موفق به پیچیدن دست دولت رئیس جمهوری امریکا جو بایدن نمی‌شود، کاری که با رئیس جمهوری اسبق باراک اوباما کرد و به احتمال زیاد به این قانع نخواهد شد و به تحریک‌های خود ادامه خواهد داد تا در محذور بیفتد و از خطوط قرمز بگذرد که هیچ دولت امریکایی نمی‌تواند در برابر آن سکوت کند و دولت کاخ سفید را ناچار می‌سازد از قدرت علیه آن استفاده کند و این در واکنش آینده امریکا به محک زدن‌های آتشین تهران خواهد بود که از هفته پیش در عراق رو به افزایش گذاشت و آخرین آنها شلیک 10 موشک ساخت ایران به «پایگاه هوایی عین الاسد» است.

تهران هنوز درک نکرده که جو بایدن به دوره جنگ سرد برمی‌گردد و از نسلی پیروز است که به این باور دارند پنتاگون نماد قدرت امریکاست و بایدن برخلاف مرحله قبل که با رئیس جمهوری اسبق بیل کلینتون آغاز شد به طوری که از نقش وزارت دفاع به نفع وزارت خارجه و سازمان‌های نرم امریکایی کاسته شد و نقش وزرات دفاع تنها به مأموریت‌هایی اجرایی محدود شد، نقش و حجمش را در تصمیم سازی امریکایی به آن برگرداند. اما در ترکیب دولت کنونی وزارت دفاع منسجم‌تر نشان می‌دهد و به نظرمی‌رسد وزیرش در مقایسه با دیگر وزارت‌ها و سازمان‌ها قوی‌ترین شخصیت دولت امریکاست که درنگاه کلی به کارمندان دولتی شبیه‌اند که ترفیع گرفته یا ترقی داده شده باشند.

تنگنای تهران دراین است که این رفتارها به قوی‌ترین طرف دولت خدمت می‌کند و نیازی نیست حتماً تندرو باشد بلکه اکنون بازوی کوبنده رئیس جمهوری را تشکیل می‌دهد؛ چرا که پس از دشوار شدن دیپلماسی و سردی مذاکرات هسته‌ای که ایران قصد دارد آن را به رویارویی داغ بدل کند پنتاگون اقدام به پرکردن خلأ خواهد کرد؛ مواجهه‌ای که ایران را با پنتاگون رودرو می‌سازد که به آن اجازه ادامه تعدی و مزاحمت نمی‌دهد و به فرمانده کل قوای آن اجازه نمی‌دهد به هیبت کشورش تعدی کند... و موضع پنتاگون در این راستا کاملاً واضح بود؛ جان کربی سخنگوی پنتاگون گفت، واشنگتن «پس از پایان تحقیقات در پاسخ به حمله(به پایگاه عین الاسد) تردید به خود راه نخواهد داد». و تا پایان تحقیقات و رسیدن به مشخص کردن طرف انجام دهنده و تصمیم گیری درباره پاسخ، همه طرف‌ها منتظر میزان، زمان و مکان آن خواهند ماند؛ چرا که پیامدهای آن آینده مذاکرات ایرانی-امریکایی و شکل آن را مشخص می‌سازد.

نوبت پیش دولت امریکا درپاسخ به بمباران فرودگاه اربیل، زدن اهداف ایرانی در سوریه را برگزید، مسئله‌ای که موجب کاهش فشار بر دولت عراق شد، اما طرف درگیر در تنش آفرینی باز اقدام به هدف قراردادن منافع امریکایی در «پایگاه عین الاسد» کرد که منجر به کشته شدن یک فرد بازنشسته امریکایی شد و این بار گویی به دنبال کشاندن واشنگتن به پاسخ دادن در داخل عراق است که دولت عراق و دستگاه‌های رسمی آن را به تنگنا بیاندازد و آن را درمقابل پیامدهای آن قرارمی‌دهد. درشورای امنیت ملی عراق، نخست وزیر مصطفی الکاظمی اظهار داشت« این گونه حملات را گروه‌هایی انجام می‌دهند که وابستگی حقیقی به عراق ندارند، پایگاه‌های نظامی عراق را مورد حمله قرارمی‌دهند که به هیچ عنوان نمی‌توان توجیه کرد».

موضع الکاظمی به تلاش او برای دور ساختن عراق به عنوان پاشای منطقه‌ای و محافظت از باقیمانده ثبات امنیتی در شرایط اقتصادی و بهداشتی دشوار برمی‌گردد. همچنانکه دولت می‌خواهد از هرگونه تنش‌زایی در زمان سفر پاپ واتیکان فرانسیس به عراق اجتناب کند، به گونه‌ای که شک و شبهات سیاسی وجود دارد که برخی جریان‌های داخلی وابسته به خارج از این سفر و دیدارهای پاپ آزرده‌اند و تلاش می‌کنند آن را تحت‌الشعاع مسائل امنیتی قراردهند.

تهران از دولت عراق می‌خواهد که مصوبه پارلمان که خواستار خروج نیروهای امریکایی از عراق است را اجرا کند و از همه روش‌هایی را که دراختیار دارد و حالا دیگر کاملاً رو و متهورانه شده به کارمی‌برد و این بازتاب دهنده حجم تنگنای مذاکره‌ای آن کشور با دولتی است که شعار « دیپلماسی حداکثری» می‌دهد بی آنکه «حداکثر تحریم‌ها« را بردارد و اعلام می‌کند در راستای پاسخ به مزاحمت‌های ایرانی شاید ناچار شود نیروهای اضافی درعراق مستقر کند که این نشان می‌دهد ایران در اولین آزمون مستقیم رئیس جمهوری بایدن ناکام ماند.