بایدن، چپ دموکرات و آزمون مصری

چند ماه پیش درباره جریان روبه رشد انتقاد از اسرائیل در داخل حزب دموکرات امریکا به خصوص درمیان جناح چپ نوشتم. همچنین جریانی بین دموکرات‌ها در انتقاد از مصر به دلیل برخی پرسش‌ها پیرامون حقوق بشر وجود دارد. هفته پیش شاهد بودیم یک عضو برجسته در مجلس سنای امریکا، سناتور دموکرات کریس مورفی که ریاست کمیته فرعی درباره خاورمیانه را در اختیار دارد، خواستار کاهش کمک‌های نظامی به مصر به میزان سیصد میلیون دلار شد.
این انتقادها از سوی دموکرات‌ها مسئله تازه‌ای نیست. در ماه نوامبر گذشته، پس از انتخابات ریاست جمهوری، ده تن از اعضای مجلس سنای امریکا و 28 نفر از اعضای کنگره نامه‎ای به رئیس جمهوری عبدالفتاح السیسی نوشتند و از او خواستند فعالان بازداشتی را آزاد و به فشارها بر سازمان‌های حقوق بشری در مصر پایان دهد. علاوه بر مورفی، رهبر دموکرات‌ها در مجلس سنا ریچارد دوربن، دو نامزد سابق ریاست جمهوری برنی ساندرز و الیزابت وارن از میان اعضای مجلس سنا از امضا کنندگان این نامه‌اند. همچنین در میان نمایندگان کنگره که این نامه را امضا کردند، نام گریگوری مکس رئیس کمیته امور خارجه مجلس و تد دویچ رئیس کمیته فرعی ویژه خاورمیانه به چشم می‌خورد.
به اندازه کافی اطمینان ندارم تا تأکید کنم امریکا اکنون شاهد اختلافی برابر است و چگونه همبستگی در حزب دموکرات اهمیت بسیاری برای حفظ تسلط خود بر کنگره و کاخ سفید دارد. نامزد ریاست جمهوری جوزف بایدن در برنامه انتخاباتی خود نیاز جدی به حمایت دموکرات‌های چپ داشت. جریان چپ از حزب دموکرات می‌خواهد فشار بیشتری برای احترام به حقوق بشر درسراسر جهان وارد شود. برعکس این، بایدن در تعامل با سیاست خارجه فردی عملگراست. وقتی که معاون رئیس جمهوری اوباما بود، با مقامات کاخ سفید که تجربه زیادی نداشتند مانند سامانثا پاور و بن رودس اعلام کرد، حقوق بشر نمی‌تواند منفعت اول در سیاست خارجه امریکا باشد. و عقیده ندارد امریکا می‌تواند افغانستان را کشوری دموکراتیک بسازد. باور داشت که حسنی مبارک متحد ایالات متحده است و دولت اوباما را تشویق کرد پشت مبارک را خالی نکند. اما بایدن برای راضی ساختن دموکرات‌های چپ در برنامه انتخاباتی خود در ماه جولای گذشته اعلام کرد، اگر پیروز انتخابات شود، دیگر خبری از «چک‌های سفید» برای قاهره نخواهد بود. وزیر خارجه بلنکن درماه فوریه پیش گفت، در رابطه با مصر حقوق بشرمسئله اصلی خواهد بود. شایان ذکر است که بلنکن در ماه جولای دستوراتی به دیپلمات‌های امریکا داده تا آشکارا درباره زیرپا گذاشتن حقوق بشر سخن بگویند و با فعالان در زمینه حقوق بشر دیدار کنند. و اینگونه می‌توانید تأثیر جناح چپ حزب دموکرات بر دولت بایدن را ببینید.
و اکنون دولت بایدن درخصوص پیشنهاد مورفی برای کاهش کمک‌های نظامی به مصر به میزان سیصد میلیون دلار در مقابل یک انتخاب قراردارد. متحدان مصر در واشنگتن یادآوری می‌کنند، قاهره نقش حیاتی در ثبات منطقه‌ای بازی می‌کند. آنها به نقش مهم مصر در آتش بس بین «حماس» و اسرائیل در ماه می گذشته اشاره می‌کنند. بر مشارکت مصر در تلاش‌های بین‌المللی برای مبارزه با تروریسم تأکید می‌کنند. یک مقام سابق در وزارت دفاع امریکا اشاره کرد، مصر درسال 2019  درپاسخ به تهدیدهای ایران بر ثبات منطقه‌ به عبور سریع ناو هواپیمابر امریکایی از کانال سوئز به دریای عرب کمک کرد.
درگذشته، همین نکته‌ها کافی بودند تا کنگره را قانع سازند به مصر فشار نیاورند، اما اکنون منتقدان قاهره از بهانه‌های خود کاسته‌اند. مورفی هفته پیش گفت، قاهره از ثبات منطقه‌ای و تلاش‌ها برای مبارزه با تروریسم حمایت می‌کند چون به نفع مصراست. و می‌تواند بدون دریافت کامل کمک‌های نظامی امریکا به این تدابیر ادامه دهد. همانگونه که برخی تحلیل‌گران که ارتباطی با حزب دموکرات دارند می‌گویند، مصر در دهه هشتاد قرن پیش تنها کشور عربی بود که پیمان صلح با اسرائیل امضا کرد، اما اکنون درسال 2021اوضاع و رابطه امریکا و مصر تغییر کرده است. همچنین این دموکرات‌ها اهمیتی به این نمی‌دهند که شرکت‌های اسلحه سازی بازار خود در مصر را به نفع رقبایشان از کشورهای دیگر از دست بدهند. به جای آن، دموکرات‌هایی همچون مورفی دراین نکته مجادله می‌کنند که قاهره اگر بفهمد به سیصد میلیون دلار کمک اضافی دست می‌یابد، با فعالان حقوق بشری با روادرای بیشتری رفتار می‌کند. اما من شک دارم که رئیس جمهوری بایدن چنین باوری داشته باشد، همچنین شک دارم که از این موضع حمایت کند. او از تصمیم اوباما برای ازسرگیری کمک‌های نظامی به مصر درسال 2015 حمایت کرد پس ازآنکه این کمک‌ها درسال 2013 متوقف شدند که منجر به تغییر موضع قاهره درخصوص پرونده حقوق بشر شد. اما بی شک بایدن نیز به بسیج رأی دهندگان دموکرات در انتخابات کنگره درسال 2022 و انتخابات ریاست جمهوری درسال 2024 فکرمی‌کند و برای جناح چپ انتقاد تیم بایدن از حقوق بشر در روسیه و چین کافی نیست. براین اساس بایدن باید راه‌هایی برای راستی‌آزمایی دولتش در درون حزبش پیرامون مسئله حقوق بشر بیابد که مصر آزمون برجسته درآن خواهد بود.