کاوش‌های باستانی در پایگاه ضریه در منطقه القصیم

دکتر جاسرالحربش رئیس هیئت میراث پادشاهی عربی سعودی آغاز اولین فصل طرح کاوش‌های متعدد باستانی در مناطق پادشاهی عربی سعودی را اعلام کرد. او تأکید کرد، هیئت میراث پادشاهی طرح فراگیری تهیه کرده که شاهزاده بدر بن عبدالله بن فرحان وزیر فرهنگ با آن موافقت کرد. شاهزاده بر این ضرورت تأکید دارد که این طرح در کنار طرح‌های کاوش، شامل صیانت و حفاظت از پایگاه‌های باستانی از هرگونه تهدید یا خطرات هم باشد. وی بر برنامه اکتشاف آثار تاریخی و اهمیت آن در مشخص ساختن حدود و مساحت پایگاه و فهم و درک اهمیت علمی آن، آن‌هم با هدف محافظت از آن به عنوان میراث بشری غیر قابل ارزش‌گذاری است. شاهزاده بدر به هیئت‌های خارجی که در زمینه کاوش یا اکتشاف باستانی در پادشاهی فعالیت می‌کنند تأکید کرده، باید طرف سعودی با هدف مشارکت در اکتشاف‌های باستانی حضور داشته باشد. و پادشاهی در اندک سال‌های گذشته واقعاً موفق به محقق ساختن شماری از اکتشافات باستانی شد که پیش ازاین درباره آنها در روزنامه «الشرق الاوسط» نوشتم. اکتشافات باستانی درپادشاهی عربی سعودی با تبلیغ بزرگی در همه جا روبه روشدند و حتی شبکه مشهور دیسکاوری تمایل خود را برای تهیه فیلم‌های مستند برای آشنایی همه جهان با آنها اعلام کرده است.
اعلام خبر آغاز فصل اول شروع فعالیت‌های کاوش‌های باستانی در پایگاه ضریه درماه جولای گذشته منتشرشد. پایگاه ضریه در منطقه القصیم قراردارد که خود از پایگاه‌های مهم و بشارت دهنده فصل حفاری‌های موفق است. این پایگاه به دوره پیش از اسلام برمی‌‌گردد، اما در دوره اسلامی اهمیت و شهرت آن بیشتر شد به طوری که ضریه از زمان عمر بن الخطاب خلیفه دوم تبدیل به مرکزی برای مشهورترین و کامل‌ترین دژمحافظ در جزیره عرب شد؛ دژی که به نام ضریه شهرت یافت. همچنین به یکی از بزرگ‌ترین اطراق‌گاه‌های راه زمینی حج و یکی از مهم‌ترین ایستگاه‌های کاروان‌ها شد؛ و به همین دلیل از فراوانی ذکر ضریه در منابع جغرافیایی و تاریخی و ادبی تعجب می‌کنیم.
هدف از آغاز فعالیت‌ کاوش‌‌های باستانی در پایگاه ضریه آن طور که هیئت میراث سعودی اعلام کرد، شناخت تسلسل تاریخی پایگاه و دست‌یابی به دلایل باستانی است که به وسیله آنها بتوان نشانه‌ها و قطعات باستانی را شناخت و بررسی کرد و فهمید سطح شکوفایی تمدنی که منطقه تجربه کرده چه بوده، همچنین ضریه با دیگر پایگاه‌ها چه ارتباطی داشته و در نهایت برجسته ساختن نقش تمدنی پادشاهی عربی سعودی در تکوین تمدن بشری به طور عام و دوره‌های اسلامی به شکل خاص است. البته درآنجا نتایج مثبت متعدد برای آغاز فعالیت‌های کاوشگری در هر پایگاه باستانی وجود دارد؛ از جمله نوشتن صفحه‌های جدیدی که به تاریخ افزوده می‌شوند و پاسخ به پرسش‌هایی که نیازمند دلایل باستانی باقی مانده‌اند.