عبدالرحمان الراشد
روزنامه‌نگار و روشنفکر سعودی، سردبیر سابق روزنامه «الشرق الاوسط» و مدیر سابق شبکه العربیه
TT

«بلوار» صحنه تغییر بزرگ

وقتی عبارت «کیفیت زندگی» برای اولین بار پدیدار شد به نظر برخی مانند برنامه تبلیغاتی و روابط عمومی در سعودی جدید آمد وگرنه چگونه می‌توان درجایی که زندگی وجود ندارد از کیفیت زندگی سخن گفت؟ یک سفر به «موسم الریاض» در این روزها و از زمان آغازش درسه سال پیش، زندگی، مردم و محیط جذاب را بازتاب می‌دهد که بسیار متحول شده و به شادی و خوش‌بینی فرامی‌خواند.
از مشاهدات خودم در موسم الریاض تغییرات اجتماعی، اقتصادی و اندیشه‌های نوآورانه و ابداعی در جشن‌هایی مانند بلوار را لمس کردم که یکی از چهارده منطقه داخل شهر ریاض است.
آیا زندگی در اینجا بعد از آنکه در گذشته نزدیک پس می‌زد جذاب شده است؟ امروز روی آوردن میلیون‌ها بازدید کننده در مدت زمان چند هفته‌ای، خود رأی دسته‌جمعی به موفقیت تحولات مثبت است. دایره اقتصاد با هزاران فرصت شغلی جدید توسعه یافت که در گذشته دور وجود نداشتند. سعودی‌ها مردمی بودند که در روزهای مرخصی درجست‌وجوی زندگی بهتر بیشترین مهاجرت را می‌کردند و امروز گزینه‌های داخلی نیز در اختیار دارند.
ما موسم الریاض را صحنه‌ای کوچک برای نمایش تغییرات می‌بینیم. اکنون معنای «کیفیت زندگی» برای شهروند و مقیم در کشوری با بیش از سی میلیون جمعیت و قدرت‌های اقتصادی عظیم را می‌فهمیم که پیش از این فعال نبودند. پادشاهی مانند کشورهای منطقه معادله اقتصادی و سیاسی را در اکتشاف نفت یا مهاجرت به مناطق نفتی خلاصه می‌کرد.
امروز همه می‌دانند که ولیعهد شاهزاده محمد بن سلمان با تفکراتی بزرگ و بلندپروازی‌های نامحدودش دارای طرح تحول و حامل مشعل است که حکومتی موفق و به شکل پایدار را بنیادگذاری می‌کند. به نقشه راهی که به سمت تغییر و تحول در همه ابزار حکومت از سازمان‌ها و قوانین تا ارزیابی نتایج و کارایی سوق داد. بسیاری از کشورها برای پیشرفت تلاش کردند، به دنبال جایگاهی در زیرآسمان برای خود بودند و بیشترشان به طرح‌های پنج ساله یا طرح‌های سیمانی دارای اهداف که به طور مستقیم به نیازهای آن پاسخ دهند، عمل کردند؛ فرودگاهی بزرگ یا اتوبان‌ها. اما طرح تحول سعودی تفاوت دارد؛ درسردارد که یکی از 10 اقتصاد بزرگ جهان شود و به این بسنده نمی‌کند که تنها جز گروه بیست باشد که امروز هست و به زندگی با درآمدهای نفتی راضی نمی‌شود.
بشارت دادن به این طرح در اوایل آن در پنج سال پیش مانند یک تبلیغات سیاسی بود و هرکسی مسیر خط زمانی حوادث پنج سال گذشته را دیده باشد و سخنان ولیعهد درماه آوریل گذشته را شنیده باشد که درآن نگاهی موضوعی و اطمینان بخش پیرامون چشم‌انداز خود ارائه کرد، مشاهده می‌کند که با حکومتی دارای اقتصاد قوی در حال پایه‌گذاری روبه رواست. و هرکشوری بی شک توان‌های نهفته استفاده نشده دارد و چشم به راه توان رهبران خود می‌مانند... توانشان در تفکر، بلندپروازی، اجرا و انگیزه بخشی به همه برای کار با آن. و در نهایت، کما بیش بلندپروازی‌هایی وجود دارند.
تحقق هیچ چیزی بدون ورود به نبردی اداری و بروکراتیک و اجتماعی امکان پذیر نبود. تغییر قوانین و مقررات منجر به تغییر سلوک اجتماعی و تغییرات اجتماعی در تحول اقتصادی سهیم شد که به نوبه خود قدرت‌های حکومت را حتی در زمان سقوط خطرناک قیمت‌های نفت تقویت کرد به طوری که کار براساس وعده‌ها ادامه یافت. تحولات مثبت را در همه سطوح می‌بینیم که شامل همه گروه‌ها شده است؛ فرصت‌های زندگی زن نسبت به آنچه در سعودی قدیمی بود صد و هشتاد درجه تغییر کرد؛ از حق رانندگی تا گشوده شدن همه زمینه‌های آموزشی و فرصت‌های کاری در همه میادین استخدام و بازتاب آن بر اقتصاد. و به همین دلیل موسم صحنه بزرگی بود که اندیشه‌ها و تغییر و نتایج را به نمایش می‌گذاشت.