«بی بی سی»؛ جنگ ادامه دارد

هفته گذشته هیئت امنای شبکه بریتانیایی(بی بی سی)-البته برخلاف میلش- برعکس همیشه به جای آنکه منبع مهم و معتبر اخبارباشد، برای دوبار خبرشد.
بار اول مجری «بی بی سی عربی» مشغول گفت‌وگو با تحلیل‌گر سیاسی عرب امریکایی درباره ابعاد اظهارات اخیر رئیس جمهوری جو بایدن درمورد اوکراین بود که مهمان گفت‌وگو را به مجرای کاملاً متفاوتی برد وقتی از تحلیل اوضاع سیاسی-به طور مستقیم و بی هیچ مقدمه‌ای- به مطالبه «حقوق عقب افتاده چندین ساله خود از(بی بی سی) رفت»! مجری با اعتماد به نفس کامل با این شوک مواجه شد و توانست شگفتی را مدیریت کند پیش ازآنکه محترمانه با مهمان خداحافظی کند و از بینندگان عذرخواهی کرد؛ اما پیام بدون شک رسید: مشکلی در تأمین منابع مالی هیئت امنا یا ناهمواری اداری وجوددارد که منجر به روی سطح آمدن این رفتار تند شد.
به موازات این اتفاق بدون مقدمه که بیش از آنکه نشان دهنده یک تغییر استراتژیک باشد، زنگ‌های خطر را به صدا درمی‌آورد و شهرت هیئت امنا را مخدوش می‌سازد، خبر دوم از راه رسید که می‌توان گفت منعکس کننده جدی نگرانی‌های استراتژیک بر آینده هیئت امنا و الگویی است که به کارمی‌بندد و منشأ الهام شماری از کشورهای جهان شد. وزیر فرهنگ بریتانیا نادین دوریس اظهارات شگفت‌انگیزی کرد که درآنها گفت، «بی بی سی» به جای ادامه دریافت کارمزد از مردم به یافتن منابع مالی جدید نیاز دارد. همچنین تأکید کرد، تلاش می‌کند مبلغی را که هیئت امنا به طور سالانه دریافت می‌کند در دو سال آینده افزایش ندهد که به معنای فشارهای مالی بیشتر درسایه بحران‌های کنونی است که واقعاً با آنها روبه رو است.
همه ما «بی بی سی» را می‌شناسیم و می‌دانیم شبکه بزرگی است که محتوای رسانه‌ای برجسته‌ای تولید می‌کند و از راه پلت‌فرم‌های متنوع پخش می‌کند و در تعداد زیادی از کشورهای جهان پخش و با استقبال و اعتماد لایه‌های وسیعی از مخاطبان داخلی و جهانی رو به رومی‌شود، اما برخی از ما نمی‌دانند آن هیئت امنا منابع مالی تولیداتش را که به منابع سنگینی نیازدارند از کجا تأمین می‌کند؛ به خصوص که مجبور است از به کارگیری روش‌های تجاری در تولید محتوای خود اجتناب کند که باید تا حد زیادی مسئولانه و موزون باشند.
تأمین مالی «بی بی سی» از راه نظام «کارمزد سالانه» صورت می‌گیرد که براساس آن هرکسی که دستگاه تلویزیون یا رادیو در پادشاهی متحد دارد باید سالانه مبلغ 159 پوند بپردازد و جمع این مبلغ درصندوقی جمع آوری می‌شود که صرف فعالیت‌های مختلف هیئت امنا می‌شود و با این کار حداقل استقلال مالی تضمین می‌شود و هیئت از سیطره و نفوذ دولت به دور می‌ماند.
با وجود مشکلات زیادی که کار تصویب بودجه اخیر با آن مواجه شد، تأمین آن تا سال 2027 امکان پذیر شد؛ اما وزیر فرهنگ، تلاش می‌کند به کمک دولت از یک سو محدودیت‌هایی بر کار تجدید بودجه بگذارد و ازسوی دیگر با وجود افزایش تورم، درآمدهای احتمالی از دوره کنونی از راه منع تأمین کارمزدهای بیشتر بکاهد.
ایده «بی بی سی» در بریتانیا روشن‌ترین الگوهای «خدمات عمومی رسانه» را به واضح‌ترین شکل تجسم می‌بخشد؛ یعنی هیئت امنای رسانه‌ای که همه مالک آنند، اقدام به ارائه خدمت به شکلی متوازن و عادل می‌کند بدون آنکه تابع قدرت اجرایی باشد که درسایه نظام دموکراتیک دائماً تغییر می‌کند.
بدون شک فکر و ایده جالبی است، چون رسانه‌هایی که در مناطق مختلف جهان درمالکیت حکومت‌ها هستند از سیطره دولت‌ها تبعیت می‌کنند و این مسئله‌ است که آنها را در بیشتر موارد به رسانه‌های تبلیغاتی دولت تبدیل می‌کنند. با وجود موفقیت‌ها و شهرت خوب و جایگاه برجسته‌ای که «بی بی سی» محقق ساخته، در بسیاری مواقع موفق به مدیریت حملات سیاسی نمی‌شود که مقامات به راه می‌اندازند و به نظر آنها کارمزدی که درخواست می‌کند باری بر افراد کم درآمد است یا آن را متهم به سوء مدیریت و ناتوانی در تولید درآمد و رقابت با رسانه‌های خصوصی می‌کنند یا خشم خود را از خط سیاسی که به نظر آنها «بیشتر متمایل به چپ» است، ابراز می‌کنند.
گاهی اوقات درگیری پرسروصدایی بین هیئت امنا و دولت صورت می‌گیرد و این مسئله معمولاً درسایه سلطه «محافظه‌کارها» بر هیئت دولت تکرار می‌شود؛ به طوری که برخی اطلاعات حکایت ازآن دارند تلاش‌هایی برای تسلط برخط سیاسی هیئت یا گنجاندن چهره‌هایی مشخص دررأس آن درمقابل دفاع سفت و سخت زیر لوای «استقلال»صورت می‌گیرد.
با تأسف بسیار«بی بی سی» در آینده بارها موضوع اخبارخواهد شد؛ و امید می‌رود که نتیجه آن حفظ الگوی کارش باشد؛ به خصوص که اهداف اصلی و اعلام شده آن در ارائه خدمات رسانه‌ای عام و مستقل و مورد اعتماد و درگرو ملاحظات تجاری تجسم می‌یابد و این مسئله‌ای است که در سراسرجهان به آن نیازداریم.