سمير عطا الله
نویسنده و روزنامه‌نگار لبنانی، در روزنامه‌های النهار و دو مجله الاسبوع العربی و الصیاد لبنانی و روزنامه الانباء کویتی فعالیت کرده است
TT

صَرع بزرگ

ژنرال دوگل مدتی درکشورش تأمل کرد و گفت، فرانسه دچار صرع است. منظورش گرفتار خستگی و اضطراب شدید است. امروز بایدن امریکا را چطور می‌بیند، آیا آن کشور نیز در مرحله پس از حمله صرع قراردارد؟ تنها با استناد به نقطه‌های اعلام شده بر نقشه‌ جهان آثارصرع نگران کننده است: عقب‌نشینی در اوکراین پس از حجم هفته‌های اول. بلاتکلیفی در خاورمیانه. سستی در رویارویی با چین. در داخل اما اقتصاد لرزان، رشد ضعیف، تورم دردناک و دودلی خطرناک در نگاه به وحدت کشور.
رهبر غرب، هیچ پرچم برافراشته بر هیچ نقطه از نقاط درگیری پیرامون جهان ندارد. وضعیتی که مدت‌ها چنین دیده نشده است. دغدغه امریکا دغدغه جهانی شده چون سیر همه فعالیت‌های بین‌المللی و به شکل ویژه در دو زمینه حساس‌تر زندگی جهان را مختل ساخت؛ غذا و نفت.
بسیاری به این تابلوی تیره نگاه می‌کنند و می‌پرسند، نقش سعودی چیست؟ هستند کسانی که به طور سنتی اصول ثابت ریاض را می‌شناسند و می‌پرسند سعودی چه مسئولیتی دارد؟ و این اصول بر درک سعودی از نقش خود در خانواده بین‌المللی استوار است و نه حوادث خرد در لحظه‌های خطرناکی که جهان از سرمی‌گذراند.
اوضاع جهان به هیچ وجه به آن سبکی کودکانه‌ای که برخی دولت‌های مستقر در واشنگتن درپیش می‌گیرند نیست. در مقابل مسکو نشان داد چقدر در تعامل با بحران جدی است وقتی که معاون نخست وزیر به استقبال وزیر انرژی سعودی شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان آمد که مکانیزم راه‌حل‌های ممکن را مدیریت می‌کند هر وقت مسئله بر بی‌گناهان جهان شدت و تأثیر یابد. سعودی نمی‌تواند این سبکی بپذیرد و با سبکی دیگر با آن مقابله کند یا اینکه به سطح رفتار غیرمسئولانه‌ای تنزل کند و پیش از سفر بایدن به ریاض به هرآنچه به روابط دوجانبه‌ بین دوکشور و دو ملت آسیب می‌زند برگردد.
برخی حلقه‌ها در واشنگتن با مسائل خارجی به گونه‌ای رفتارمی‌کنند که گویی بخشی از درگیری حزبی و انتخاباتی‌اند. و کاری که سعودی می‌کند این است که همچون یک کشور رفتار کند خواه در مسائل خود یا مسائل دیگران. اما در روابط بین‌الملل رنجش یک حق است به خصوص وقتی بوالهوس‌ها و افراد حرفه‌ای در بدی دست به یاوه‌کاری می‌زنند.
تصور می‌شد همه، خواه بوالهوس‌ها یا حرفه‌ایها به روشی شایسته برای سفر رئیس جمهوری بایدن تمهید می‌چیدند و در بازگرداندن اعتماد و تساوی در رابطه‌ای به طول صد سال مشارکت کنند. هر رابطه بشری و دیپلماتیک در معرض سوء تفاهم است که این نیز با حسن تفاهم حل می‌شود به شرط آنکه بر حداقل از حسن نیت‌ها و حسن سلوک حفظ شود. اما سنگدلی و خباثت درمیان بزرگان پذیرفته نیست و در شأن ملت‌ها و شایسته آنها نیست.