عبدالرحمان الراشد
روزنامه‌نگار و روشنفکر سعودی، سردبیر سابق روزنامه «الشرق الاوسط» و مدیر سابق شبکه العربیه
TT

سعودی‌ها در صنعا

سه ماه پیش یک کشتی حامل پنج هزار قطعه سلاح، بیش از یک و نیم میلیون مهمات و هفت هزار قطعه موشک که از ایران سمت بندری تحت کنترل حوثی‌ها در یمن می‌رفت توقیف و مصادره شد. این یکی از ده‌ها و شاید صدها محموله‌ای است که جنگ را پشتیبانی می‌کرد و ادامه آن را در حدود هشت سال و هفت ماه ممکن ساخت.
جنگ برای هر دو طرف دردناک است. فرودگاه صنعا و بندر الحُدیده تعطیل ماندند به طوری که هر هواپیما برای فرود به موافقت قبلی نیروهای ائتلاف نیازدارد و هر کشتی باید قبل از پهلوگیری تفتیش شود. حوثی‌ها و مناطق تحت مدیریت‌شان سختی بسیاری را تجربه کردند. به این باید رنج میلیون‌ها یمنی را افزود که جنگ آواره‌شان کرد یا مناطق خود را در جستجوی لقمه نانی در داخل یا خارج از یمن ترک کردند.
اعلامیه‌های همزمان متخاصمان برای پایان دادن به جنگ و توافق بر سر صلح و جلسات فشرده، به دنبال بررسی جزئیات برچیدن وضعیت جنگ و بازگشت به زندگی عادی بودند. چه کسی باور می‌کند وقتی هیأت سعودی را در صنعای حوثی‌ می‌ببیند، تحولی قابل توجه که بر جدیت دو طرف برای صلح مهر تأیید می‌زند.
بی‌شک توافق سعودی با ایران که با نظارت چین صورت گرفت، پشت تحولات تاریخی شتابان است که اخبارشان تقریباً هر روز می‌رسند. همچنین شامل پایان دادن به تنش طولانی مدت بین ریاض و تهران می‌شود که قرار است در سایر کشورهای منطقه انعکاس یابد همان طور که در یمن روی می‌دهد.
در نتیجه توافق، خوش‌بینی‌های زیادی به وجود آمده و جنگ و صلح یمن در اول فهرست قرار دارد. از جمله پیامدها بر جنگ می‌توان به مسائلی از جمله بازگشت میلیون‌ها آواره داخلی و پناهنده به خارج از کشور، خنثی کردن صدها هزار مین کارگذاشته شده که جان مردم بیگناه و رهگذران را می‌گیرد، بازگشت کودکان به مدارس پس از نزدیک به یک دهه وقفه در آموزش، فعال‌سازی خدمات بهداشتی و درمانی و بازسازی مناطق آسیب دیده اشاره کرد.
و توقف جنگ، جدل بیزانسی و کودکانه در مورد برنده و بازنده را متوقف نمی‌کند که در جنگ‌ها برنده‌ای وجود ندارد. اقتضای شرایط، تقابل را ایجاب می‌کرد و نمی‌شد با گل پاسخ داد. ایرانی‌ها، حوثی‌ها و سعودی‌ها رنج‌ها کشیدند و همه راه‌حلی را که قبلاً مطرح شده بود، یعنی راه‌حل مشارکت سیاسی داخلی و توقف حملات به سعودی را پذیرفتند. و ایران خود دریافت که از خطرات هرج و مرج به دور نیست و منافعش در تلاش برای تامین ثبات منطقه و نه خرابکاری در آن است. وقتی طرف‌های درگیر به این باور برسند، راه حل مسالمت‌آمیز امکان پذیرمی‌شود. ده‌ها دور مذاکره انجام شد، مذاکره‌کنندگان بین‌المللی و منطقه‌ای پشت سرهم به پایتخت‌های مرتبط سفر کردند و تفاهم‌هایی امضا شد که همه آنها بدون رسیدن به صلح مورد نظر به پایان رسیدند.
بسیاری از نشانه‌ها این بار خوش‌بینی را می‌طلبند زیرا اعلام صلح در یمن با اقدام، توقف عملیات نظامی و عقب‌نشینی نیروها و آزادی اسرا از دو طرف همراه بود. این آغاز یک صلح قدرتمند در این گوشه مهم از جهان ما است. همه از حاکمیت امنیت، برقراری صلح، پایان تراژدی یمن و کشیدن فتیله خطر، سود می‌برند.