زاهی حواس
وزیرمشاور سابق درامور آثار باستانی مصر و مدیر آثار جیزه
TT

ثبت سایت‌های باستانی در سعودی 

پادشاهی عربی سعودی شاهد یک رنسانس باستان‌شناسی درچارچوب چشم اندازی روشنگرانه است که توسط سازمان میراث فرهنگی در حال وقوع است و به برنامه ثبت و مستندسازی مکان‌های باستانی اهتمام می‌ورزد، با توجه به اینکه کار ثبت باستان‌شناسی آغازی است که با توسعه طرح‌هایی برای کشف، مرمت و توسعه محوطه‌های باستانی موجود دنبال می‌شوند و همزمان مأموریت‌های باستان‌شناسی، چه از طرف سازمان میراث فرهنگی و چه از سوی دانشگاه‌های سعودی و مؤسسات و دانشگاه‌های خارجی، با آغاز عملیات کاوش و مرمت در محوطه‌های مهم باستان‌شناسی که هنوز مناطق بکر هستند و انتظار می‌رود اطلاعات فراوانی در مورد تاریخ شبه جزیره عربی به آن اضافه شود، تشویق می‌شود.
اداره میراث در پادشاهی عربی سعودی از ثبت و مستندسازی 195 محوطه باستانی جدید و افزودن آنها به فهرست آثار باستانی ملی خبر داده است که تعداد محوطه‌های ثبت شده تاکنون به 8788 محوطه باستانی در محوطه‌های مختلف در این کشور رسیده است. پادشاهی عربی سعودی، به منظور حفظ این مکان‌ها که یک میراث فرهنگی و ملی و نشان دهنده غنای تاریخی پادشاهی عربی سعودی است که تاریخچه آن به هزاران سال قبل بازمی‌گردد اقدام می‌کند.
ما در مقالات قبلی نشان دادیم که مساحت برخی از سایت‌های باستان‌شناسی در پادشاهی بر حسب کیلومتر اندازه گیری می‌شود. باستان‌شناسان سعودی یک بررسی باستان‌شناسی در منطقه عُسیر انجام دادند که بیشترین سهم از این محوطه‌ها را به خود اختصاص داد؛ جایی‌ که تعداد سایت‌های ثبت شده به 35 سایت رسید، پس از آن منطقه الجو با 32 سایت، سپس منطقه تبوک با 31 سایت، پس از آن منطقه حائل با 23 سایت، منطقه القصیم با 22 سایت، منطقه شرقی با 20 سایت و منطقه جازان با 11 مکان، علاوه بر منطقه مکه مکرمه با 10 سایت، 5 سایت در منطقه البهاء و در نهایت سایت دیگری در منطقه مدینه منوره قراردارند.
ثبت این محوطه‌ها بر اساس سیستم میراث باستانی و معماری صادر شده در فرمان سلطنتی در سال 1436 هجری قمری و همچنین بر اساس تصمیم هیئت مدیره مبنی بر مجوز به مدیر عامل کمیسیون برای ثبت آثار باستانی و میراثی در آثار ملی صورت می‌گیرد. و پس از آن این محوطه‌ها به منظور حفاظت از آنها، حفظ و ایجاد پایگاه فضایی محوطه‌های باستانی ثبت شده، حفظ و مستندسازی کارهای انجام شده بر روی آنها و بایگانی اسناد و تصاویر محوطه‌های میراثی در پادشاهی بر روی نقشه‌های دیجیتال حفاظت شده پیش بینی می‌شوند. بنابراین، سازمان میراث فرهنگی در حال حاضر در حال تشدید فعالیت خود در انجام بررسی‌های باستان‌شناسی و ثبت تمامی محوطه‌های باستان‌شناسی در این کشور است تا بتوانیم نقشه کاملی برای حفظ میراث پادشاهی داشته باشیم و از این رو شاهد تشویق‌ شهروندان سعودی برای مشارکت و گزارش در مورد سایت‌های باستان‌شناسی به منظور امکان دسترسی مقامات به آنها و سپس ثبت آنها نیز توسط سازمان میراث هستیم.