​دشمن ترکیه در قطر کیست؟

«دریا پشت سرتان و دشمن روبه روی‌تان» این جمله معروفی نیست که فرمانده سپاه طارق بن زیاد در زمان فتح اندلس بر زبان آورد، بلکه ژنرالی ترک گفته که بر پایگاهی نظامی نظارت می‌کند که در قطر برای او ساخته می‌شود. آشکارا اینجا دشمن سعودی و کشورهای خلیج‌اند و پشت سرش چیزی نیست جز دریایی طوفانی.
قطر برای همسایگانش با پایگاه ترکیه خط و نشان می‌کشد، اما «کسی که از ترک‌ها رو انداز می‌سازد، برهنه می‌ماند»، این را از همسایگان سوری‌شان بپرسید. پایگاه‌شان در قطر نه می‌تواند آنها را در برابر سعودی محافظت کند و نه از ایران. این پایگاه پرده از تناقضات فاخر و همیشگی قطر برمی‌دارد. هنوز در جهت‌های متناقض می‌دود؛ به سمت تهران و واشنگتن و آنکارا.
محافظ ترک، مترسکی است کوچک که از دو هزار سرباز فراتر نمی‌رود و ترکیه کشور بزرگی نیست تا بتواند سربزنگاه از قطر حمایت کند. از پشتیبانی لوجستیک گسترده نظامی در منطقه برخوردار نیست و در آبهای خلیج ناوگانی ندارد و نمی‌تواند از طریق هوا کمک بفرستد مگر بعد از موافقت عراق و ایران و گذرگاهی زمینی ندارد. پایگاهی بدون مأموریت، مگر اینکه آنکارا قصد دارد با تهران در جنگ آینده‌اش علیه کشورهای خلیج وارد ائتلاف بشود و این مسئله‌ای محال است به دلیل وجود دو پایگاه امریکایی در قطر.
برخلاف امریکایی‌های مستقر در دو پایگاه العدید و السیلیه که جنگ‌ها را به شکل نظامی در منطقه مدیریت می‌کنند، حضور ترک‌ها بیشتر دکوری است سیاسی و باری بر دوش قطری‌ها. ائتلافی است بسیار هزینه‌بر، اما تناسبی با نتایج تبلیغات قطری ندارد که بر حمایت از تشکیلاتی همچون «اخوان المسلمین» در منطقه استوار است. رابطه میان دوحه و آنکارا در حالت ایده‌آل نیست و از ناکامی‌هایی رنج می‌برد. قطر بلند پروازانه می‌خواهد آن را جایگزین نقصش کند، تا ترکیه را به کشور و بازیگر سیاسی و نظامی منطقه‌ای بزرگی تبدیل کند و برآن سوار شود تا منطقه را تغییر دهد. می‌خواهد همچون ایران ماجراجوی بزرگی بشود و نفوذش را به ریاض و قاهره و بغداد و بیروت بگستراند. گفتمان سیاسی ترکیه پرسرو صداست اما از رسانه‌ها و جنجره‌ها فراتر نمی‌رود. ترکیه وعده تغییر در سوریه داد، اما شکست خورد چون برعکس ایران و روسیه از مداخله نظامی خودداری کرد و برای کمک به «اخوان المسلمین» برنخاست وقتی که در مصر له شدند و جز پناهگاه چیزی به گریختگان‌شان تقدیم نکرد. مداخله‌اش در لیبی در محاصره است و به طور کامل از سودان خارج شد. قمار قطری با ناکامی دیگری روبه روشد وقتی رابطه آنکارا و واشنگتن وارد خصومت خطرناکی شد و رؤیایش سربریده شد. ازنظر سیاسی ضعیف شد و قطر در نتیجه بحرانی شدن اوضاع اقتصاد ترکیه و سقوط ارزش پولش دچار زیان‌های هنگفت مالی شد. این رابطه ترکیه را گرفتار کرد؛ به دلیل ائتلافش با قطر مهم‌ترین بازارهایش در منطقه خاورمیانه، سعودی و امارات و بیش از نیمی از جهان عرب را از دست داد.
وقتی سطح حضور نظامی ترکیه در قطر طی هفته‌های آینده از یک قرارگاه به پایگاهی ارتقاء یابد، خط و خطوطش مشخص‌تر خواهند شد و گمان نمی‌کنم چیز چندانی اضافه کند مگر اینکه برای حفاظت از حاکمیت در برابر تهدیدهای داخلی باشد. واین شمشیری دو لبه است، خود ائتلاف‌های آنکارا چه بسا در داخل و خارج تغییر کنند.
شایسته است مقاله را با آنچه ژنرال ترک در مقابل قطری‌ها کامل نکرد به پایان برسانم، بقیه خطبه طارق بن زیاد خطاب به مردانش در حالی که آماده نبرد با گوت‌ها می‌شدند:
«... بدانید شما در این جزیره از یتیمان در سورچرانی بخیلان بی نام و نشان‌ترید».