سمير عطا الله
نویسنده و روزنامه‌نگار لبنانی، در روزنامه‌های النهار و دو مجله الاسبوع العربی و الصیاد لبنانی و روزنامه الانباء کویتی فعالیت کرده است
TT

همینگوی از چه کسی تقلید کرد؟

نسلی از نویسندگان و خوانندگان درامریکا و اروپا و جهان از پدیده‌ای به نام «سبک همینگوی»، نویسنده امریکایی ارنست همینگوی، ماجراجویی که در آثارش پیرامون جنگ جهانی دوم، گاوبازی و دست‌وپنجه نرم کردن با زندگی درکوبا شهرت یافت، متأثر شدند. چنان شیفتگی به او زیاد بود که هیچ کسی سئوال مهم‌تر را مطرح نکرد: آیا همینگوی از کسی از پیشینیان خود متأثرشده؟
گمان می‌کنم آثاری که از همینگوی خوانده‌ام و کتاب‌هایی که درباره او نوشته شده بسیارند. از زمان خودکشی‌اش در سال 1961 همچنان کتاب‌هایی در باره زندگی او منتشر می‌شود و با اقبال مواجه می‌شوند و پرفروش. امروز برای اولین بار در مجله «دابلین رویو آو باکس» خواندم که همینگوی خود نیز از معلمی دیگر تقلید کرده است. همچنین دریکی از مراحل و به دلیل جنگ و فیلم‌های جنگی شهرت نویسنده آلمانی اریش ماریا ریمارک(1898-1970) نویسنده « درجبهه غرب خبری نیست» که به یکی از موفق‌ترین فیلم‌های قرن پیش تبدیل شد، جهانی شد.
ریمارک مصایب جنگ جهانی اول را نوشت که درآن به عنوان سرباز در جبهه بلژیک شرکت کرد. و از روز اول انتشار کتابش درسال 1929 با موفقیت بسیاری روبه روشد. البته کتاب ضد روح جنگ بود و به همین دلیل نازی‌ها به آن حمله بردند و ریمارک را مجبور ساختند آلمان را ترک کند، اما نازی‌ها پس از رفتنش خواهرش را با گیوتین اعدام کردند. رئیس «دادگاه مردم» هنگام صدور رأی گفت:« برادرت در دسترس ما نیست، اما تو نمی‌توانی از چنگ ما فرارکنی». و پس از آن دادگاه فاکتور هزینه اعدام را برای خواهر دیگرش، ارنا فرستاد تا بپردازد.
همینگوی سبک ریمارک را در ترسیم جنگ جهانی دوم در رمانش «وداع با اسلحه» به عاریت گرفت. اما جنگ ریمارک را ناچار ساخت احساس « وداع با رؤیاهایش»کند. ترکشی به دست راستش خورد که ناچارش ساخت دست از رؤیای اولش یعنی موزیسین شدن بردارد. از طریق جمله‌های کوتاه و کاستن از توصیف و اوصاف در متن، معلم و  شاگرد موفقیت ادبی محقق ساختند که تا به امروز برقراراست، اما «معلم» فرانسوی ولتر پیش از این دو سفارش کرده بود که: آنچه نوشتی را بخوان، باز بخوان و باز بخوان و بعد از آنکه مطمئن شدی دیگر حتی یک توصیف درآن نیست آن را برای انتشار بفرست.
هیتلر به بهانه تضعیف روحیه دستور داد همه کتاب‌های ریمارک درآلمان جمع‌آوری شوند. و روحیه در اینجا به معنای بازگذاشتن دست در کشتار مردم و سربریدن ملت‌هاست.
تشابه‌های زندگی امریکایی و آلمانی زیادند: تمایل به زن‌ها، تعداد ازدواج‌ها و رابطه با هنرپیشه‌های سینما. به نظرمی‌رسد آلمانی خوش سیما و بلند قامت بود و مشهورترین ستاره‌های سینمای پس از جنگ دل به او می‌بستند از جمله گرتا گاربو و مارلین دیتریش.
درکشورهای ما وقتی سخن از سبک به میان می‌آید، همچنان نام محمد التابعی قبل از همه برجسته می‌شود. اندیشمند سلامه موسی می‌گفت، التابعی سبک مطبوعات را تغییر داد و مطبوعات سبک ادبیات را تغییر داد. التابعی از حشو و تکرار و جمله‌های طولانی کاست و براین نظر بود که سبک جاحظ برای دوران جاحظ است. و جادومی‌کرد.