مصطفی فحص
TT

  «وین»؛ بلبشوی مذاکرات آمریکایی

منظور از این «بلبشو» فیلم مشهور مصری ساخته کارگردان خالد یوسف نیست که ماجراهایش گویی حوادث انقلاب مصر درسال 2011 پیش‌بینی کرده بودند، بلکه این «بلبشو» بر تلاش‌ها جهت یافتن راه برون رفت برای مذاکرات امریکایی در گفت‌وگوهای هسته‌ای وین پیشی می‌گیرد و اعلام رابرت مالی درباره فیلم توافق بدساختی که تلاش می‌کند آن را کارگردانی کند. براساس اطلاعاتی که روزنامه «وال استریت ژورنال» منتشر کرد، بلبشوی مذاکرات امریکایی که منجر به کناره‌گیری سه تن از اعضای تیم مذاکره کننده امریکایی از جمله معاون نماینده ویژه امریکا ریچارد نیفو شد درباره چگونگی مدیریت مذاکرات با ایران است. تصمیم به کناره‌گیری این شک را به یقین تبدیل کرد که اختلاف نه تنها در دولت امریکا(مراکز تصمیم‌گیری) وجود دارد بلکه به تیم مذاکره کننده هم رسیده که اعضای کناره‎گیری کرده آن در توجیه کارخود می‌گویند، این تصمیم را در نتیجه کم شدن قاطعیت امریکا در مذاکرات گرفته‌اند با این جزئیات که« تیم مذاکراه کننده امریکایی درخصوص اعمال تحریم‌های کنونی و زمان‌بندی پایان مذاکرات با طرف ایرانی دچار اختلاف است».
اشاره نیفو به قاطعیت نشان‌دهنده میزان نرمش امریکایی دربرابر ایران از زمانی است که جو بایدن قدرت را به دست گرفت که به حد ذوب شدن رسیده تا جایی که طرف امریکایی برای رسیدن به توافق از ایران بیشتر شتاب نشان می‌دهد که به نظرمی‌رسد خونسرد است و به دنبال امتیازهای بیشتری است به همین دلیل بر مواضع خود پافشاری و درخواسته‌های خود تندروی می‌کند و هر توافقی را به دو شرط گره می‌زند(رفع کامل تحریم‌ها و تضمین‌‌هایی برای عدم خروج) و این دو کاملاً در اختیار کاخ سفید نیستند به خصوص که برخی تحریم‌ها نیاز به موافقت کنگره دارند و تضمین‌ها هم به کسی مربوط می‌شوند که برنده انتخابات ریاست جمهوری آینده بعد از کمتر از سه سال است.
در وین به نظرمی‌رسد واشنگتن به دنبال راه حلی برای بحرانش می‌گردد و نه تهران و نشان می‌دهد آماده دادن امتیاز برای راضی ساختن آن است به طوری که بیراهه رفتن امریکایی به جایی رسید که به احتمال بازگشت به توافق قبلی بدون انجام هرگونه تعدیلی اشاره می‌شود و این به تیم مذاکره کننده ایرانی فرصت می‌دهد بر مسئله هسته‌ای تمرکز کند و هرگونه سخن درباره طرح بالستیک ایران و نفوذ منطقه‌ای‌اش را بعید می‌داند که به نظرمی‌رسد خارج از توجه رئیس تیم مذاکراه کننده امریکا رابرت مالی است که همه توجه خود را به چهار زندانی امریکایی درایران متمرکز ساخته بدون آنکه توجهی به قربانیان نفوذ ایران کند همان طور که نویسنده سعودی طارق الحمید در مقاله روز چهارشنبه روزنامه «الشرق الاوسط» با عنوان («حاج» رابرت مالی) می‌گوید. او نوشت:« کسی ممکن است بگوید(حاج) مالی مسئول خدمت به منافع امریکاست. و این درست است، اما امنیت منطقه نیز در منافع امریکا می‌گنجد».
براساس معیارهای هنری به نظرمی‌رسد رابرت مالی در گروه کارگردان‌های بد طبقه‌بندی می‌شود چرا که کافی است بیننده عنوان را بخواند تا محتوای فیلم برایش روشن شود و آخرین برداشت‌هایی که در وین فیلمبرداری کرد، اعلام آمادگی تقریباً دوجانبه میان دوطرف برای رفتن به مذاکرات مستقیم بود به طوری که وزارت خارجه امریکا چند ساعت پس از آنکه وزیر خارجه ایران حسین عبداللهیان اعلام کرد مذاکرات وین به گرفتن تصمیمات مهم سیاسی نزدیک می‌شود که به مذاکرات مستقیم با واشنگتن منجر می‌شوند، آمادگی خود را برای نشست با ایران درباره پرونده هسته‌ای اعلام کرد. این سناریو ما را به یاد کارگردانی بد پدر معنوی توافق هسته‌ای، وزیرخارجه اسبق امریکا جان کری می‌اندازد وقتی که راه برون رفتی برای رئیسش باراک اوباما دست و پاکرد؛ تا او را از بن‌بست تصمیمش برای مجازات نظام سوری برای جنایت استفاده از سلاح شیمیایی در غوطه نجات دهد.
بحران مذاکرات وین این است که تنها ابرقدرت جهان خود دچار چند دستگی است و این مانع از رسیدن به یک تصمیم(مثبت یا منفی) در مذاکرات می‌شود، مسئله‌ای که انعکاس جهانی و منطقه‌ای بر کیفیت تعامل با ایران می‌یابد و در زمان اعلام رسیدن به توافق یا شکست مذاکرات بر ثبات منطقه‌ای تأثیر می‌‌گذارد آن هم به دلیل نبود قاطعیت امریکا و به بیراهه رفتن دولتی که منطقه را به سمت آشوبی حقیقی و نه سینمایی می‌کشد.‌