وائل مهدی
روزنامه نگار حوزه نفت روزنامه "الشرق الاوسط"
TT

هیدروژن نیوم چیزی دیگر است 

آیا وزیر انرژی سعودی، شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، وقتی در اظهارات خود درباره چالش‌های بازار هیدروژن سخن گفت، واقع‌بین بود؟ اگر از منظر خلیجی به سخنان او نگاه کنیم، ما در خلیج، مسائل را به طور واقع بینانه آنگونه که هستند می‌بینیم. در حالی که دیگران در غرب آن را با ایده‌آلیسم افراطی و به دور از واقعیت می‌بینند. واقعیت این است که جهان به دنبال منابع انرژی تجدیدپذیر است، اما هزینه برخی از این انواع سازگار با محیط زیست به اندازه هیدروژن سبز گران است. اما اروپا سوخت ارزان‌تری می‌خواهد و این گاهی با جست‌وجوی منابع انرژی پاک در تناقض است. و به همین دلیل؛ ما مشوق‌ها یا معاملات بزرگی در بازار هیدروژن نمی‌بینیم که کسی را به تولید تشویق کند، بلکه بیشتر به سمت ایده آل‌ها حرکت می‌شود. این موضوع باعث شد که بسیاری امکان سنجی پروژه‌های هیدروژن سبز را که از نظر بسیاری سوخت آینده است، زیر سئوال ببرند. در میان این عدم وضوح، پروژه هیدروژن سبز NEOM برجسته است که تا سال 2030 روزانه 600 تن هیدروژن تولید خواهد کرد. این طرح از جهت تجاری( دست‌کم برای پادشاهی و نیوم) بسیار سودبخش خواهد بود، برعکس دیگر طرح‌ها در جهان. دلیل این امر این است که تولید کارخانه هیدروژنی NEOM به مدت 30 سال به طور کامل به شرکت آمریکایی Air Products فروخته شد. بنابراین ریسک‌های بازاریابی به طور کامل به شریک پروژه منتقل شده است و NEOM فقط به تاریخ پرداخت‌ها اهمیت می‌دهد. به همین دلیل است که سعودی از این پروژه حمایت نکرد، در حالی که هیچ پروژه مشابه دیگری در جهان بدون بسته‌های حمایتی دولت نمی‌تواند به پیش برود؛ چون خریداران زیاد نیستند.
من فکر کردم، همانطور که دیگران فکر می‌کردند، بازاریابی هیدروژن سعودی آسان خواهد بود. زیرا بازار سوخت پاک‌تری می‌خواهد، اما واقعیت اینگونه نیست. این پروژه یک داستان موفقیت غیر متعارف در صنعتی است که در آن این اشتیاق برای خرید هیدروژن سبز وجود ندارد. جهان هنوز راه درازی در پیش دارد تا به نقطه‌ای برسد که قیمت هیدروژن سبز رقابتی باشد و از 1 دلار در هر کیلوگرم تجاوز نمی‌کند. و از آنجایی که هیدروژن سبز از منابع انرژی تجدیدپذیر تولید می‌شود، ورود ACWA Power به عنوان شریک در این پروژه باعث می‌شود تا هزینه انرژی خورشیدی و بادی را در پایین‌ترین سطح جهان نگه دارد. آنچه مشخص نیست این است که Air Products با هیدروژنی که خریداری می‌کند چه خواهد کرد و چگونه آن را به بازار عرضه می‌کند. اما چه کسی اهمیت می‌دهد، آنچه مهم است این است که NEOM و سعودی فروش 600 تن در روز را تضمین می‌کنند و این افق‌هایی را برای دنیای جدید باز خواهد کرد.
ما هنوز هیدروژن آبی داریم که از گاز طبیعی به دست می‌آید، نه از انرژی‌های تجدیدپذیر. سعودی به ناچار در سال‌های آینده مقادیر زیادی گاز تولید خواهد کرد و سئوالی که باید از خریداران در غرب و کشورهایی که می‌خواهند دوستدار محیط زیست باشند، بدانیم، فروش مستقیم گاز به آنها بهتر از فروش هیدروژن است که از نظر زیست‌محیطی بهتر است حتی اگر آبی باشد؟ در اینجا ما به واقع‌گرایی که شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان از آن صحبت کرد باز می‌گردیم که آیا جهان واقعاً در مورد تقاضای سوخت پاک برای بخش‌هایی مانند هوانوردی یا صنعت جدی است؟ رؤیای هیدروژن سعودی هنوز وجود دارد که پادشاهی به عنوان اولین کشور صادر کننده هیدروژن در جهان در تمام رنگ‌های آن باشد.