ممدوح المهینی
مدیر کل کانال های العربیه و الحدث
TT

اولین سفر به دمشق

نیمه‌شب برای اولین بار به دمشق رسیدم، در سفری مطبوعاتی. تاریکی عمیق و سکوتی سنگین بر فضا حاکم بود. صبح زود از در هتل بیرون رفتم و با جمعیت عظیمی از مردم که روی پیاده‌رو در حال حرکت بودند، شگفت‌زده شدم. این تصویر که در خاطرم حک شده، مرا تحت تأثیر قرار داد و اولین برداشت من از مردم سوریه را شکل داد. مردمی پرانرژی، زنده و مشتاق زندگی. پس از آن بارها به سوریه سفر کردم، تاریخ این کشور را خواندم و با افراد زیادی از سوریه دیدار کردم. این برداشت اولیه همچنان درست باقی مانده و تا به امروز تغییری نکرده است. با وجود سلطه دستگاه امنیتی، این حکومت هرگز نتوانست جوهر انسان سوری و ارزش‌های او را از بین ببرد.
اما این مربوط به زمان گذشته است، پیش از آنکه شبه‌نظامیان خارجی این کشور زیبا را به ویرانه تبدیل کنند. پیش از آنکه سوریه تجزیه شود و تحت سلطه ایران، روسیه و شبه‌نظامیان فرقه‌ای قرار گیرد. پیش از وقوع کشتارهای وحشتناک، استفاده از گازهای شیمیایی علیه مردم در خواب و ریزش بشکه‌های انفجاری بر سر آن‌ها. پیش از آنکه میلیون‌ها نفر از مرزها فرار کنند و در جنگل‌های سرد اروپا بخوابند. پیش از آنکه تصویر غرق شدن کودک سوری، آلان کردی، در ساحل، وجدان بشری را در سراسر جهان جریحه‌دار کند. سوریه به تل انبوهی از خرابه‌ها، کینه‌ها و انتقام‌های تلخ تبدیل شد.
تا همین اواخر، تقریباً همه مطمئن بودند که سوریه‌ای که می‌شناختیم، دیگر باز نخواهد گشت. اما تاریخ حرف خود را زد، گویی مردم سوریه تازه از کابوسی طولانی بیدار شده‌اند.
اکنون، با فرار بشار اسد، رئیس‌جمهوری پیشین و پایان دوره او، این کشور فصل‌های دهشتناک وحشی‌گری را می‌بندد و صفحه جدیدی در تاریخ خود می‌گشاید. سوریه اکنون فرصتی بزرگ برای بازیابی جایگاهش دارد. مردم سوریه، پس از این رنج‌های طاقت‌فرسا، آزارها و تبعیض‌های شرم‌آوری که متحمل شدند، شایسته‌اند که کشورشان را دوباره بسازند.
به نظر من، آن‌ها از تجربه کشورهای همسایه که به دلیل فروپاشی نهادهای دولتی، انحصار قدرت، تمایل به انتقام‌گیری یا گشودن درهای مداخله خارجی به هرج‌ومرج کشیده شدند، درس خواهند گرفت. این‌ها دستورالعمل‌های نابودی هستند. اما اکنون سوری‌ها مرحله مهمی پیش رو دارند تا کشور خود را بازسازی کنند و وارد قرن بیست‌ویکم شوند، پس از اینکه برای مدت‌ها در میانه قرن گذشته محبوس بودند.
کشوری با تاریخی غنی، تنوع فرهنگی و استعداد درخشان در هنر، ادبیات و علوم. کشوری که مردمش در سخت‌ترین شرایط به تجارت و کار مشغول بودند. همه این‌ها عواملی حیاتی هستند تا سوری‌ها به جای نگاه به گذشته تلخ، به آینده امیدوار باشند و اقتصادی موفق و پویا بسازند که پذیرای همه اقشار و تنوع‌های کشور باشد. کشوری که انرژی، استعداد و شور مردمش را بازتاب دهد، همان‌هایی که در اولین دیدار سرد و شبانه‌ام شناختم.