آمریکا ـ ممدانی… زمان چراغ‌های قرمز

پس از پیروزی بزرگ نامزد دموکرات، زهران ممدانی، در نیویورک، استیو بانون، شخصیت برجسته راست‌گرای آمریکایی، به مجله «پولیتیکو» گفت: «این شب باید به‌عنوان زنگ خطری برای حرکت ملی‌گرای پوپولیستی تحت رهبری رئیس‌جمهوری ترامپ تلقی شود. این افراد بسیار جدی هستند و باید با آنها به‌طور جدی برخورد کرد.»
چگونه باید مفهوم چراغ‌های قرمزی که بانون، نظریه‌پرداز استراتژیک آمریکایی، به آن اشاره کرده را درک کنیم؟ بانون که مخالفانش او را نماد افراط‌گرایی ملی‌گرایانه و گسترش اختلافات در جامعه آمریکایی به‌ویژه و غربی به‌طور کلی می‌دانند، در حالی که خود را مردی با رسالت معرفی می‌کند که دغدغه «هویت آنگلو-ساکسون» را دارد. به‌طور خلاصه، بانون به نظر می‌رسد که تحت تأثیر توانایی کمپین ممدانی در جذب رأی‌دهندگان با تمایلات انتخاباتی محدود قرار گرفته است، که شبیه به آنچه ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری نوامبر گذشته انجام داد، می‌باشد.
دیالکتیک سیاست آمریکا در سال‌های اخیر به‌نظر می‌رسد شبیه به یک بازی صندلی موسیقی بین دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان باشد، در حالی که نکته جالب در این میان سطح آگاهی رأی‌دهندگان آمریکایی است.
در نوامبر سال گذشته، روشن شد که آمریکایی‌ها از افراط‌گرایی چپ‌گرای دموکرات‌ها، که جو بایدن و تیم او پرچم‌دار آن بودند، به شدت خسته شده‌اند و این باعث شکست سنگین آنها شد.
اما امروز، پس از تقریباً ده ماه، به نظر می‌رسد عقربه‌های ساعت به‌سمت مخالف حرکت کرده‌اند؛ یعنی تمایل به مجازات ترامپ به دلیل گرایش‌های افراطی‌اش که تقریباً به شکاف درون‌جامعه آمریکایی دامن زده است و به‌تدریج این کشور امپراتوری را از داخل متزلزل کرده و جاذبه و رویای آن را در دو سوی دنیا از دست می‌دهد.
در واقع، ممدانی موفقیت چشمگیری به‌دست آورده است، چرا که توانسته از زبان خطابه خشک و رسمی فراتر برود و با مردم عادی خیابان‌های نیویورک، «بابل دوران»، ارتباط برقرار کند. او این نکته را به‌طور مؤکد مطرح کرده که رهبری مدرن هیچ‌گونه محدودیتی از نظر سن، قومیت، دین یا مذهب ندارد. به همین دلیل، مردم نیویورک به او رأی دادند زیرا او با زبان خودشان سخن گفت و دردهایشان را لمس کرد، نه به زبان نخبگان سیاسی که در برج‌های عاج زندگی می‌کنند.
آنچه شاید مهم‌ترین نکته در پیروزی ممدانی باشد این است که این جوان با ریشه‌های آفرو-آسیایی توانست صفوف طبقه کارگر آمریکا را متحد کند، نه به‌عنوان نماینده اقلیتی شکسته و شکست‌خورده در درون خود، بلکه به‌عنوان رهبری برای اکثریت خاموش که حالا با صدای بلند مخالفت خود را با گرایش‌های راست‌گرای حاکم بر خیابان‌های وال استریت و صاحبان سرمایه اعلام کرده است.
اما اظهارات بانون در واقع آزاردهنده است، به‌ویژه که واقعاً در آسمان کشور، ابرهایی از نگرانی سایه افکنده است، در حالی که برخی نظرسنجی‌ها از نگرانی‌های زیاد در آینده نزدیک خبر می‌دهند.
پیروزی ممدانی، به‌ویژه پیروزی‌های دیگر در ایالت‌های ویرجینیا، پنسیلوانیا، کالیفرنیا و نیوجرسی، به‌نظر می‌رسد تله‌ای برای سقوط و شکست بسیاری از افراد باشد.
در اول نوامبر، نظرسنجی‌ای که توسط مؤسسه «پولیتیکو» انجام شد، نشان داد که آمریکایی‌ها از وضعیت کنونی دلسرد شده‌اند و امیدشان به آینده کم شده است، برخلاف آنچه که ممدانی در سخنرانی پیروزی خود به‌طور خوشبینانه مطرح کرد.
در کشوری که در درون خود دچار تفرقه است، یأس و تمسخر حاکم است؛ دو سوم از آمریکایی‌ها معتقدند که دولت اغلب به مردم دروغ می‌گوید. آیا فقدان اعتماد به دولت یکی از دلایل اصلی پیروزی ممدانی بوده است؟ قطعاً بحران‌های داخلی در آمریکا وجود دارد که از مشکلات ملموس مانند هزینه‌های زندگی و افزایش سطح معیشت آغاز می‌شود و به بحران هویتی می‌رسد که هشدارهایی جدی از رویارویی‌های خطرناک به‌ویژه جنگ‌های داخلی به‌دنبال دارد.
ممدانی در واقع توانست از مانع ترس‌های ایدئولوژیک عبور کند، نه تنها با اشاره به عقاید اسلامی خود یا دشمنی با یهودی‌ها، بلکه طبق آمار، 67 درصد از یهودیان نیویورک به او رأی دادند، در حالی که در سخنرانی پیروزی‌اش بر مواضع مشخصی در حمایت از مقابله با «اسلاموفوبیا» و دشمنی با یهودی‌ها تأکید کرد. اما سؤال مهم این است: آیا این پیروزی، که قطعاً واکنش‌های مخالفی را به‌دنبال خواهد داشت، می‌تواند به یک حرکت خشونت‌آمیز تبدیل شود که از سطح نظر به عمل‌های خشونت‌آمیز و خارج از چارچوب رقابت‌های سیاسی حزبی انتقال یابد؟
در همان نظرسنجی «پولیتیکو»، 55 درصد از آمریکایی‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که سطح خشونت سیاسی در حال افزایش است، و اینکه قتل فعال راست‌گرای ریچارد کریک می‌تواند شروعی برای سقوط سایر ستون‌های سیاسی در داخل آمریکا باشد. و نمی‌توان از این امر به‌سادگی گذشت که شایعاتی از نگرانی‌ها درباره تهدیدات احتمالی برای زندگی ممدانی وجود دارد که ممکن است جرقه‌ای برای به‌راه انداختن چراغ‌های قرمز بانون باشد.