رابرت فورد
سفیر سابق امریکا در سوریه و الجزایر و پژوهشگر مرکز خاورمیانه واشنگتن
TT

​ترامپ خواستار رویارویی محدود با ایران است

در حالی که جهان شاهد رویارویی دولت دونالد ترامپ و دولت ایران است، دولت و مردم در امریکا به نظرمی‌رسد کاملا دو دسته‌اند: رئیس مجلس نمایندگان نانسی پلوسی و همچنین رهبر دموکرات‌ها در مجلس سنا چارلز شومر، از ترامپ به دلیل ماجراجویی‌اش در ورود به جنگ با ایران مورد انتقاد قرار دادند. برهمین منوال نامزدهای حزب دموکرات-که امیدوارند در انتخابات ریاست جمهوری ماه نوامبر آینده به رقابت با ترامپ بروند- موضع رئیس جمهوری امریکا را به دلیل مشورت نکردن با کنگره پیش از انجام حمله هوایی که منجر به کشته شدن قاسم سلیمانی شد، مورد انتقاد قرار دادند.
همه آنها ازرئیس جمهوری به دلیل تصمیم گیری عجولانه بدون فکرکردن به پیامدهای آینده آن انتقاد کردند، تا جایی حزب دموکرات تلاش می‌کند کنگره را وادارد تا قدرتش را برتصمیم رئیس جمهوری برای انجام هرگونه حمله به ایران اعمال کند. دموکرات‌ها در مجلس نمایندگان به دنبال این بودند تا در این هفته قانونی را تصویب کنند که توان رئیس جمهوری را برای انجام عملیات نظامی علیه ایران محدود سازد.
به همین دلیل حزب دموکرات در برابر یک چالش بزرگ قراردارد: حزب می‌داند هیچ امریکایی از قاسم سلیمانی یا دولت ایران دفاع نمی‌کند و اکثریت مطلق امریکایی‌ها چیزی درباره ایران نمی‌دانند جز اینکه دشمن ایالات متحده است.
در همین حال دموکرات‌ها قصد دارند از رئیس جمهوری انتقاد کنند بی آنکه از ایران دفاع کنند. دموکرات‌ها مانند بیشتر امریکایی‌ها می‌خواهند سلامت سربازان امریکایی در میدان جنگ تأمین شود. به همین دلیل حزب دموکرات باید هوشیار باشد مبادا به ترامپ فرصت بدهد تا آنها را برای محدود ساختنش و به خطر انداختن سربازانش حمله کند.
حزب جمهوری تا اینجای کار چنین مشکلی ندارد، چرا که براساس نظرسنجی که در 8ژانویه توسط روزنامه خبری«پولتیکو» منتشرشد، 85در صد رأی دهندگان جمهوری تصمیم رئیس جمهوری برای کشتن قاسم سلیمانی را تأیید می‌کنند. رهبران حزب جمهوری در واشنگتن از ترامپ حمایت می‌کنند و یادآوری می‌کنند ایران 600سرباز امریکایی را در جنگ عراق کشته و سلیمانی دیر یا زود تعداد بیشتری امریکایی می‌کشت. بیشتر اعضای حزب جمهوری در کنگره اعمال هرگونه محدودیت بر ترامپ در مسائل نظامی را رد می‌کنند.
در طول تاریخ امریکا، همیشه میان رئیس جمهوری و کنگره رقابت وجود داشته است. اما دو مسئله جدال سیاسی در وقت کنونی را جدی‌تر می‌سازند و بر واکنش دولت امریکا به تهدیدهایی از این قبیل که با آنها روبه روست تأثیرمی‌گذارند:
اولا بیشتر امریکایی‌ها نمی‌خواهند وارد جنگ بزرگ دیگری در خاورمیانه بشوند. پس از اینکه پمپئو وزیر خارجه امریکا گفت که کشتن سلیمانی امنیت بیشتری به امریکایی‌ها بخشید، نظرسنجی «پولتیکو» نشان داد که 32 درصد ازامریکایی‌ها موافق این تصمیم‌اند در حالی که نیمی از امریکایی‌ها که در این نظرسنجی شرکت داشتند معتقدند کشتن سلیمانی امنیت امریکایی‌ها را کمتر کرد در حالی که 69درصد از شعله‌ور شدن جنگ با ایران ابراز نگرانی می‌کنند.
معمولا تاکر کارلسون مجری شبکه خبری «فاکس» که چهره تلویزیونی مشهوری است، از رئیس جمهوری ترامپ در مسائلی همچون مهاجرت و اقتصاد حمایت می‌کند. با این حال جلوی طرفداران بسیار تلویزیونی‌اش اعلام کرد می‌ترسد امریکا آرام آرام به سمت جنگ جدیدی در خاورمیانه کشیده شود. همچنین سناتور جمهوری‌خواه راند پل ابراز تأسف کرد از اینکه کشتن سلیمانی گامی بود که امکان رسیدن به راه حل دیپلماتیک برای مواجهه با ایران را از بین برد. پایگاه سیاسی ترامپ در ایالات متحده در اقلیت است و چنانچه به دلیل جنگ طولانی در خاورمیانه بخشی از آن را از دست بدهد، شانس‌هایش در انتخابات نوامبر کاهش می‌یابند. به همین دلیل حمله زمینی گسترده دیگری مانند آنچه سال 2003 اتفاق افتاد، در بین نخواهد بود که با اظهارات صریح ترامپ در 8ژانویه می‌خواند که گفت، او خواهان جنگ با ایران نیست.
ترامپ به جنگ دیگری فکر می‌کند: جنگ در واشنگتن. مجلس نمایندگان ماه پیش اتهاماتی در خصوص سوء استفاده از قدرت متوجه ترامپ ساخت و به زودی جلسات محاکمه در مجلس سنا آغاز می‌شوند. طبق قانون اساسی امریکا برای آنکه کنار زدن رئیس جمهوری عملی شود باید دو سوم صد عضو مجلس سنا به برکناری ترامپ از مقامش رأی بدهند. دموکرات‌ها تنها 48 عضو دارند و در نتیجه به 19 رأی از اعضای دموکرات نیاز دارند تا به دو سوم برسند که تحقق این امر محال است و در نتیجه ترامپ در مقام خود خواهد ماند. با این حال، تلویزیون و رسانه‌های اجتماعی بر دادگاه مجلس سنا تمرکز خواهند کرد و این تمرکز با توجه به نزدیک شدن زمان انتخابات در نوامبر به سود ترامپ نخواهد بود. پس واکنش ترامپ چگونه خواهد بود؟
نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند که نامزدهای دموکرات تاکنون شانس بیشتری از ترامپ دارند. ترامپ نیز براین باور است که منافع سیاسی او در مواجهه پرقدرتش در برابر ایران و تروریسم نمود می‌یابد و حمله به حزب دموکرات به عنوان اینکه حزبی ضعیف است. آیا ترامپ برای بهبود بخشیدن به موقعیت خود پیش از نوامبر آینده گام‌های نظامی بیشتری برای عقب راندن ایران برخواهد داشت؟ ترامپ در سخنانش که در 8 ژانویه شنیدیم هیچ امتیازی به ایران نداده است. پس ما در ماجرای مواجهه با ایران دقیقا در همان نقطه‌ای هستیم که در 26 درسامبر بوده‌ایم.