​​چین در میان دو ویروس

اگر آخرین عکس‌ها و فیلم‌های شهر ووهان چین را دیده باشید، منطقه‌ای که شیوع ویروس کرونای اخیر از آنجا شروع شد و برخی افراد به تصویر کشیده‌اند، نشان می‌دهد وضعیت واقعا وحشت‌ناک است. خیابان‌های خالی و پمپ بنزین‌هایی که در آنها پرنده هم پر نمی‌زند و انگار مشغول تماشای سریال «د واکینگ دد» یا فیلم «رزیدنت اویل» باشی.
دولت چین این شهر با11 میلیون نفر جمیعت تعطیل کرد و از ترس گسترش ویروس آن را قرنطینه ساخت. این شهر که مرکز اقلیم هوبی است نه تنها یکی از مهم‌ترین مناطق صنعتی چین است بلکه مقدار 5 درصد از سرانه بنزین چین را مصرف می‌کند. 
شیوع این ویروس به پرواز هواپیماها و سفر و حمل و نقل ضربه زد و این به معنای کاهش مصرف نفت و مواد نفتی در چین است که سال گذشته بیش از هر کشور دیگری مصرف کرده و دو سوم هرگونه رشد جدید در تقاضای جهانی نفت دراختیار آن است.
اگر ویروس به شیوع خود ادامه دهد نمی‌توان پیش بینی کرد امسال چه اتفاقی برای چین خواهد افتاد. پیش‌بینی‌ها اکنون منفی‌اند به طوری که شرکت پژوهشی «پرنستن» پیش بینی کرده، تقاضای نفت چین به دلیل ویروس 100هزار بشکه افزایش می‌یابد و این رقم براساس آمار «بریتیش پترولیوم» کم‌ترین رشد سالیانه‌ای است که چین طی حدود بیست سال داشته است.
در حال حاضر چین بزرگ‌ترین وارد کننده نفت خام در جهان است و سهم آن از مصرف جهانی از 7درصد در سال 2003 وقتی که سارس در جهان شیوع پیدا کرد، براساس پیش بینی سازمان جهانی انرژی به 14 درصد در سال 2020 می‌رسد. نیازی به شرح همه این آمار و ارقام نیست؛ چرا که هر زیانی به چین، ضرر به همه کشورهای تولید کننده نفت در جهان است.
این ویروس‌ها بدون شک بر تقاضای جهانی اثرمی‌گذارند و آمار آژانس بین‌المللی انرژی درخصوص تقاضا وقتی که ویروس سارس در سال 2003 در جهان گسترش پیدا کرد، بهترین دلیل برآن است.  به طوری که مصرف جهانی در سه ماهه دوم آن سال بسیار کمتر از یک میلیون بشکه در روز افزایش یافت و این دوره‌ای بود که جهان شاهد اوج انتشار ویروس سارس بود. در سه ماهه بعدی در سال 2004 و پس از کاهش شیوع ویروس مصرف دو برابر شد و به 3.5 میلیون بشکه در روز رسید.
درخصوص ویروس کرونای جدید، بدون شک اثر فراوانی بر رشد تقاضای نفتی چین می‌گذارد؛ چون اگر کاهش پروازها و حمل و نقل به همین شکل ادامه یابد، پالایشگاه‌ها ناچارند مصرف خود را کاهش دهند.
وقتی ویروس سارس در سال 2003 شایع شد رشد اقتصادی و نفتی چین مانند امروز نبود و چینی‌ها در چنین رفاهی نبودند که برحمل و نقل و مسافرت و پروازها اثر بگذارد. برای نمونه براساس آمار رسمی درسال 2018، هشت میلیون چینی به ژاپن سفرکردند در حالی که درسال2003 این عدد از 500هزار نفر تجاوز نکرد. این مسئله بر سرانه مصرف سوخت هواپیما در چین اثرگذاشت به طوری که براساس آمار بانک «سیتی گروپ» سهم جهانی چین ازمقدار 3.8 درصد در سال 2003 به 12 درصد در سال 2017 رسید.
پس از اینکه دولت برخی مناطق را قرنطینه کرد و با اعلام توقف پروازهای بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی به چین و کندشدن رشد پروازها در داخل چین، آژانس «استاندر اند گلوبال پلاتس» پیش بینی کرد، رشد تقاضای سوخت هواپیما در ماه فوریه درآنجا حدود 618 هزار بشکه در روز کاهش می‌یابد
با تعطیل شدن بسیاری از شرکت‌ها در چین به دلیل ترس از ویروس، شرکت‌هایی مانند «استار باکس» که 2000 محل تجاری خود را تعطیل کرد، همچنین «ایکیا» و «مک‌دونالد» و دیگر شرکت‌ها تقاضای گازوئیل نیز کاهش خواهد یافت چرا که حمل کالا کاهش می‌یابد و گازوئیل شریان اصلی بخش حمل و نقل چین است.
پس ما با چالشی جدید در برابر سازمان کشورهای صادر کننده نفت(اوپک) روبه رو هستیم. به نظر می‌رسد جنب و جوشی به رهبری سعودی برای برگزاری نشستی فوق‌العاده به منظور بررسی پیامدهای ویروس کرونا بر بهای جهانی نفت آغاز شده است. بازار نفت پس از تجربه کاهش 9درصدی قیمت برنت پس از بیستم ژانویه و رسیدن به 60 دلار شاهد کاهش قیمت بیشتری خواهد بود.
کاری که «اوپک» و متحدان آن در ائتلاف (اوپک+) باید انجام دهند توافق بر دو مسئله است نه بیشتر، اول حجم زیان پیش بینی شده از ویروس کرونا بر تقاضای نفت و دوم جنب و جوش برای عمق بخشیدن به کاهش‌های توافق شده و آن هم 1.7 میلیون بشکه در روز با محاسبه اینکه اوضاع ممکن است از این هم بدتر بشود؛ چرا که ذخایر سوخت هواپیما و مواد دیگر نفتی بدون شک افزایش می‌یابند و با آن ذخیره سازی نفت توسط پالایشگاه‌ها نیز افزایش می‌یابد. اما همه اینها بر موضع روسیه که حالا تبدیل به عامل تأثیر گذار در همه جهت‌گیری‌های اتحاد شده بستگی دارد.
به طور کلی در چنین لحظاتی انسان آرزو می‌کند که نفت تنها بخش کوچکی از منبع درآمد کشورهای «اوپک» می‌بود تا هر زیانی که به اقتصاد چین وارد شود از آن رنج نبرند هرچند ایده اتکا نکردن به اقتصاد چینی کارگر نیست. چرا که جهان دهکده‌ای کوچک است... و همه به چین نیاز دارند.