انعام کجه جی
روزنامه نگار ونویسنده
TT

شرم جایی درتاریخ ندارد

سیسیل روی تانگای صد و یک سال زندگی کرد و درست همان روزی درگذشت که کشورش 75مین سالگرد پایان جنگ جهانی دوم را جشن می‌گرفت. شرایط «کرونا» اجازه نداد مراسم تشییع جنازه درخوری برای پیرترین بانویی بگیرند که یکی از قهرمانان مقاومت فرانسه درزمان اشغال نازی‌ها بود. زنی بود که سال 1944با ماشین تایپش بیانیه خیزش پاریس درمقابل نیروهای آلمانی را تایپ کرد. هیتلر با نخوت شکست را نپذیرفت. با فرمانده نیروهایش ژنرال دیتریش وان شولتز در پایتخت فرانسه تماس تلفنی گرفت و ازاو پرسید:«آیا پاریس درآتش می‌سوزد؟». به ژنرال دستورداده شد که پل‌ها شهر منهدم و ساختمان‌های بلندش ویران بشوند و ازآهن و سنگ‌شان برای ساختن سنگرها برای مقابله با ارتش‌های متحدین استفاده شود. سفیرسوئد رائول ناردلینگ رفت تا با فرمانده آلمانی مذاکره کند که در هتل «موریس» مستقربود. سفیر پرده پنجره رو به باغ‌های «تویلری» و ستون مصری درمیدان «کنکورد» و برج «ایفل» را کنار زد و به ژنرال گفت:« آیا می‌خواهی کسی باشی که زیباترین شهراروپا را آتش زده؟»
هزارن‌ فیلم درباره جنگ جهانی دوم ساخته شد. سربازان متحدین قهرمان آنها بودند درحالی که نویسندگان و کارگردانان نقش شرور خشن قسی القلب را به سرباز آلمانی دادند. فرانسه تسلیم شد و پایتختش را از بمبارانی که پایتخت‌ها و شهرهای اروپا را با خاک یکسان کرد، نجات داد. پس ازآزادی هزاران نفر را که با اشغالگر همکاری داشتند محاکمه و اعدام کردند. سرزنان خائن را تراشیدند و در خیابان‌های شهر چرخاندند تا مردم فحش و تف نصیبشان کنند. 200 هزار کودک از مادرانی فرانسوی و پدرانی آلمانی از سربازان اشغال متولد شدند. پس از شکست آلمان نیروهای امریکایی وارد شهر شدند و رحم زنان فرانسوی باردار هزاران کودک دیگر شدند. فیلم‌‌های مستندی که شبکه‌های فرانسوی این روزها پخش می‌کنند، جزئیات زیادی را روایت می‌کنند. ملت‌ها از بی سرافکندگی‌های تاریخ‌شان شرم نمی‌کنند و برآنها پرده نمی‌کشند. پاک کنی بزرگ برای تزویر وجود ندارد بلکه نورافکن‌هایی هستند که برای نسل‌ها حقایق یا آنچه تاکنون به دست آمده را بازگو می‌کنند.
فرزندان و نوادگان درباره صدها فرانسوی می‌خوانند که کشور آلمان در مقابل خدمت‌شان در ارتشش برای آنها حقوق بازنشستگی معین کرد. و امروز، پس از گذشت 75 سال برمتوقف شدن کشتار، وزارت کهنه سربازان سرگرم تحقیق درباره نوع فعالیتی است که آن فرانسوی‌ها در دوران جنگ انجام داده‌اند. آیا به زور سربازگیری شدند یا مزدورانی خائن بودند؟ رهبر یک حزب فرانسوی در توئیتی نوشت، 54 فرانسوی هنوز از دولت خانم مرکل در مقابل خدمت‌شان در ارتش نازی مزایایی دریافت می‌کنند. بدون شک اینان کسانی هستند که از میان دیگرکهنه همکاران زنده مانده‌اند. سفارت آلمان خبر را تکذیب نکرد. فقط توضیح داد که این مبالغ صرف معلولان جنگ، بیوه‌گان و فرزندان آنها می‌شوند. برلن حاضر به تحویل فهرست نام بهره‌وران نمی‌شود. مطبوعات پاریس می‌نویسند:« نازی‌هایی که میان ما زندگی می‌کنند».
دریک سخنرانی اثرگذار، دیروز آنگلا مرکل اعتراف کرد که« در درون هرآلمانی یک نازی کوچک وجود دارد که تلاش می‌کنیم دفنش کنیم». به رئیس جمهوری امریکا قول داد، آلمان در بزرگذاشت یاد شکستش شرکت می‌کند. درآن روز تاریخی دور، هریک از رقبا می‌خواستند شکوه را به نام خود بزنند. چرچیل با رئیس جمهوری امریکا ترومن و رهبر شوروی استالین برسر یک روز و ساعت مشخص برای اعلام پایان جنگ توافق کردند. نخست وزیر بریتانیا می‌ترسید ژنرال دوگل ازآنها پیشی بگیرد. هیچ کسی نمی‌تواند افسر غول آسای فرمانده نیروهای فرانسه آزاد را کنترل کند. راه حل دعوت از او برای پیوستن به گروه بود.
پیروزها یاد پیروزی‌شان را جشن می‌گیرند و به سلامتی جام بلند می‌کنند. ملت‌هایی که آن تجربه مهلک را ازسرگذرانده‌اند می‌دانند که نه پیروزی داشت و نه شکست خورده‌ای. همه شکست خورده‌اند؛ درجنگی که جان 70 میلیون انسان را چید.