انعام کجه جی
روزنامه نگار ونویسنده
TT

وزرایی که فرزند پیشخدمت بودند

این ملاحظه‌‌ای معنادار درزمانی است که صدای زنان بالا رفته. دولت جدید فرانسه از 17 وزیر زن و 15 وزیر مرد تشکیل شده است. البته نکته برجسته این نیست. ایمانوئل مکرون به این اهمیت می‌داد که وزرای سابقش فارغ التحصیل مراکز عالی باشند. کت و شلوارهایی سورمه‌ای خوش دوخت به تن کنند با پیراهن‌هایی که خوب اتوشده باشند. با این کار آنها از واقعیت جامعه و دغدغه‌های مردم فاصله داشتند. رئیس جمهوری فرانسه تلاش کرد این اتهام را جبران کند و دولتی «واقعی» ارائه کند. آیا مدارک تولد وزرای جدیدش را بررسی کرده تا کسانی را گلچین کند که مادرشان پیش‌خدمت بوده است؟

آدمی به اصل و نسب خانوادگی مباهات می‌کند. اما فرانسوی‌ها مادر نخست وزیر سوسیالیست سابق، لیونل ژوسپن را به یاد می‌آورند که قابله تجربی بود. 92سال عمرکرد و با دوچرخه‌اش روستاهای اطراف محل زندگی‌اش را می‌چرخید تا به زنان زائو درزایمان‌شان کمک کند. پیر و فرتوت شد و دیگرپاهایش توان کنترل دوچرخه را نداشتند و خواستار آن شد تا از حق «مرگ بی‌درد» برخوردارشود. فرزندانش با این درخواست موافقت کردند. همان حقی که میتران، رئیس جمهوری که ژوسپن با او همکاری کرد درآخرین روزهایش به آن دست یافت. میتران در زمانی مشخص مرد و ژوسپن شکست خورده ازدنیای سیاست کناره گرفت. رأی دهندگانش به او نارو زدند، اما رفقایش هنوز او را «پسر میرای دندیو» صدا می‌کنند، قابله فقیر و مبارزی که سرسفره‌اش گردهم می‌آمدند.

پس ازمعرفی کابینه جدید دولت، تعدادی از وزرای زن و مرد ایستادند تا به این مباهات کنند که آنها خودساخته‌اند و با تلاش خود به این منصب دست یافته‌اند. راه‌شان ازنظر سیاسی و خانوادگی هموار نبود. نخست وزیر ژان کاستکس گفت، مادرش معلمی ساده بود. بعد هم روزنامه لیبراسیون گزارش طنزی منتشر کرد که درآن نوشته شده، نخست وزیر از مادر معلمش یاد می‌کند اما پدر بزرگش را ازیاد می‌برد که عضو مجلس سنا بود. عضوی که همکارانش او را چنین توصیف می‌کردند« طی 9سال در جلسات داخلی دهان باز نکرد».

دولت جدید شامل تعدادی ازکسانی می‌شود که از خانواده‌ای مهاجرند. وزیر شرکت‌های کوچک و متوسط زندگی‌اش را به عنوان راننده ماشین آغاز کرده بود. وزیر زن مساوات پدرش کارگر و مادرش خدمتکار خانه‌هاست. وزیرکشور دوست دارد یادآوری کند مادر او نیز پیش‌خدمت بوده. وزیردادگستری درآغوش مادری خدمتکار بزرگ شده. وزیر شدن همین شخص موجب غوغایی شد که هنوز آرام نگرفته است. مؤدبانه‌اش اینکه، اریک دوبون موریتی وکیلی است بی مانند. از پست‌ترین مجرمان دفاع کرده و در141 پرونده موفق بوده است. چنان بی‌گناه از زندان بیرون آمدند که انگار تازه از مادرشان متولد شده باشند. او هم وسواس داشت در سخنرانی تحویل و تحول به مادرش احترام بگذارد که «کشورش ایتالیا را از ترس بینوایی ترک کرد و به این کشور بزرگ آمد».

رشیده داتی مغربی اولین وزیر فرانسوی بود که اعتراف کرد پیش ازآنکه قانون بخواند در کارنظافت‌کاری و کارهای کوچک بسیاری بوده. روزی که قسم قضاوت به جا آورد وزیر سیمون فای شنل مخصوص وکالتش را به او قرض داد. سیمون فای شخصیت بسیار مورد احترام درفرانسه بود. این سطور را می‌نویسم درحالی که خبری پیش چشمم آمد که 8 زن درکویت به عنوان قاضی منصوب شدند. خیر و برکت.

درفیلم‌های عربی خدمتکار را «شغّاله» می‌نامند. که ممکن است آشپز و مربی کودک و اتوزن باشد. بعد هم گروه زنانی پیدا شدند شیک و آراسته که به آنها خدمتکاران «کمک خانه» می‌گفتند. بدون شک این صفت بهتری است. اما دربسیاری خانواده‌ها هنوز پیش‌خدمت همان « سریلانکایی» نامیده می‌شود حتی اگر از اتیوپی یا جزایر قمر آمده باشد. اگر به سریلانکایی اجازه می‌دادند به کشورهایی بازتر مهاجرت کند شاید نماینده مجلس یا نخست وزیر می‌شد.