اميل امين
نویسنده مصری
TT

ترکیه؛ پایان نظام استبدادی

آیا پایان نظام اردوغان که نخست وزیر سابق ترکیه داود اوغلو آن را «استبدادی» نامید واقعاً رو به ویرانی گذاشته است؟

هرکشوری که درخود دچار تجزیه شود ویران می‌شود و هرخانواده‌ای که از درون دچار اختلاف شود پایدار نمی‌ماند و این چیزی است که امروز در ترکیه درحال روی دادن است.

اوغلو رئیس حزب آینده ترکیه، اردوغان را متهم می‌کند که یک نظام استبدادی در کشور پایه‌ریزی کرد و این نظام چندان دوام نمی‌آورد. به نظر او حزب عدالت و توسعه درسایه نظام ریاستی که از نیمه سال 2019 اجرا شد، اقدام به تهی ساختن دستگاه‌ها و نهادی حکومتی از محتوای خود ساخت.

اردوغان ازآثار جنون عظمتِ بریده از واقعیت سیاسی غافل است به خصوص که برخی اخبار حکایت ازآن دارند، به زودی طرح تعدیل قانون انتخابات ارائه می‌شود که هدف از آن درمنگنه قراردادن احزاب سیاسی جدید است، مسئله‌ای که باقیمانده خردمندان و حکمای سیاست‌مدار ترک آن را برابر با این می‌دانند که نظام آخرین نفس‌هایش را می‌کشد.

فرد چطور می‌تواند نشانه‌های فروپاشی داخلی در خانه ترکی را رصد کند؟

واقعیت اینکه نشانه‌ها بسیارند، چه در سیاست و چه دراقتصاد و امنیت. اردوغان بی ثباتی بزرگی ایجاد کرد که برای درمان آن به سال‌ها وقت نیاز است.

اول از همه قبضه جنون‌آمیز امنیتی است که با خود ترک‌ها با آن رفتار می‌کند و کار به جایی رسید که به حرمان و فشار و مراقبت از سوی وزیر کشور ترکیه بر رئیس دادگاه عالی قانون اساسی کشید، مسئله‌ای که معنای آن این است؛ دستگاه قضایی ترکیه زیر فشار دولت نپخته قراردارد که مایه فشار مضاعف بربخش نخبگان سیاسی و قضایی مخالف استبدادی شد که پیش از این اوغلو ازآن سخن گفته بود.

صحنه دیگری که نشان می‌دهد ترکیه روز به روز دچار ریزش خطرناک داخلی دیواره‌ها می‌شود، اخیراً اطلاعاتی به دست آمده که نشان می‌دهد صدها تن از پزشکان ترک تلاش می‌کنند از داخل ترکیه به کشورهای مجاور فرارکنند و این فرار نتیجه کنترلی است که می‌شوند و ازآن رنج می‌برند با این فرض که هرکسی که با خلیفه منزه از خطا مخالفت کند مرتکب خیانت و جنایت شده که مستحق له شدن و حذف کردن است. به همین دلیل عجیب یا بعید نیست که تعداد موارد ابتلا به کرونا در ترکیه به شکل بی سابقه‌ای افزایش یابد.

از چند روز پیش جهان به مسئله بسیار خطرناکی پی‌برد؛ و آن اینکه یک شرکت هواپیمایی تابع دستگاه اطلاعات ملی ترکیه زیرنظر مستقیم آنکارا اقدام به انجام پروازهایی برای ربودن مخالفان اردوغان می‌کند. مسئولیت این خبر با سایت «نوردیک مانیتور» است. این مسئله به معنای آن است که جنون اردوغانی ارزشی برای روابط خارجی قائل نیست همین‌طور اهمیتی به نگاه جهان به خود نمی‌دهد و شاید این ریشه در این مفهوم دارد که غریق ترسی از خیس شدن ندارد.

ترکیه هر روز عریان‌تر می‌شود، آغای عثمانی وقتی برای مسائل داخل ندارد چرا که او به شدت سرگرم جنگ‌های خارجی و رؤیاهای بازسازی دوباره عثمانی است و به همین دلیل هر روز خزانه‌اش در معرض تهی شدن قرارمی‌گیرد و بانک مرکزی ذخایرش را از دست می‌دهد. به همین دلیل طبیعی بود که در روزهای اخیر22درصد از ارزش لیر ترکیه کاسته شد پس از اینکه سود بسیار کمتر از صفر رسید و خواننده می‌داند نتایج این صحنه بر واقعیت حال اقتصاد ترکیه در داخل چه خواهد بود.

آیا تجزیه و تکه‌تکه شدن داخلی توجه اردوغان به فروپاشی کنونی و آینده را جلب کرده‌اند؟

کاملاً نه، مرد به گمراهی خود درمنطقه خاورمیانه ادامه می‌دهد و نمی‌داند با این کار دشمنان جدیدی پیدا می‌کند که حلقه را براو تنگ خواهند کرد تا جایی که تسلیم شود و آن زمان مردمش اولین کسانی خواهند بود که او را به پایان ناگزیر تسلیم خواهند کرد.

حساب‌هایی که اردوغان برواشنگتن باز کرده بود فروریختند و بازیش بر رشته‌های تناقضات میان مسکو و پکن شکست خورد به خصوص که روز به روز از ارزش استراتژیک موقعیت و جایگاهش کاسته می‌شود و تهدید به بستن پایگاه انجرلیک در مقابل امریکایی‌های سودی برایش ندارد، چون آنها شاید خیلی زود دست به تخلیه آن از حضور نمادین «ناتو» بزنند و از خلیج «سودا» در جزیره کرت به عنوان جایگزین استفاده کنند. شاید از این خطرناک‌تر هم باشد، یعنی اندیشیدن به دور ساختن یک‌باره ترکیه از «ناتو» اگر اردوغان به نماد مرد بد بودن در منطقه ادامه دهد، منطقه‌ای که نمایانگر قلب جهان قدیم و مهم بوده است.

اوهام به درد نمی‌خورند و مرثیه‌خوانی‌ها ملت‌ها را نجات نمی‌دهند به خصوص در مواجه با بلوک‌بندی‌های منطقه‌ای که قصد دارند صحنه را نشانه بروند و تولد سازمان گاز شرق مدیترانه و اعلام قاهره به عنوان مرکز آن در هفته گذشته شکل گرفت تا یادآوری کند بربریت اردوغان در دریا دیگر پذیرفته نیست و آینده‌ای ندارد.

محال است مرد متوهم بتواند یک‌باره رودر روی مصر،اسرائیل، یونان، قبرس، ایتالیا، اردن و دولت خودگردان فلسطینی بایستد. این در کنار فرانسه که احتمال می‌رود به سازمان ملحق بشود و واشنگتن که امروز به عنوان عضو ناظر حضور دارد و شاید درآینده شریک باشد تا سهم و بهره‌اش از گاز مدیترانه را از دست ندهد.

فروپاشی اردوغان در بخش مهم دیگری نیز نمایان می‌شود و آن تلاش برای آشتی با مصر است و برای این کار حاضر است قربانی‌ها بدهد حتی اکر گروه اخوان باشند که درآنجا برای خود پناهگاهی یافته‌اند و مصر نظاره می‌کند و تاریخ از نادانی ابلهان می‌خندد.

خلاصه... استبداد اردوغانی بی فایده است.